Cukrzyca nadal pozostaje chorobą przewlekłą, która wymaga ciągłej terapii połączonej z odpowiednim odżywianiem i stylem życia. Niemniej jednak pojawiają się nowe możliwości leczenia cukrzycy typu 2 związane z wprowadzaniem nowych generacji leków hipoglikemizujących. Przykładem takiego leku jest metformina o przedłużonym działaniu.
METFORMINA STANDARDOWA
Metformina, mimo że jest rekomendowana jako lek pierwszego rzutu w terapii cukrzycy, ciągle nie jest stosowana regularnie i zgodnie z obowiązującym schematem terapeutycznym. Istotnym problemem dla pacjentów jest liczba zalecanych w ciągu doby tabletek metforminy, ich wielkość (związany z tym problem połykania) oraz pewne efekty uboczne (brak łaknienia, metaliczny smak w ustach, nudności, wzdęcia, bóle brzucha, wymioty, biegunka), które składają się na gorszą tolerancję leku. Optymalna dawka szybko wchłaniającej się metforminy to 2–3 tabletki na dobę. Konieczność częstego przyjmowania leku spowodowana jest tym, że duża jego część jest tracona, wchłania się on bowiem na bardzo krótkim odcinku przewodu pokarmowego – skąd wynika ograniczony czas działania, a za tym idzie potrzeba przyjmowania go dwu, trzykrotnie w ciągu doby. Zasadniczo dawki metforminy stosowane u pacjentów z cukrzycą są zbyt niskie. Może być to spowodowane tym, że w trakcie wprowadzania terapii stopniowo zwiększano dawkę maksymalną, zatem wśród samych lekarzy funkcjonuje schemat podawania tego leku w mniejszych dawkach. Obecnie średnia dawka niewiele przekracza 1,5 g/dobę, podczas gdy dawka maksymalna wynosi 3 g/dobę.
METFORMINA O DZIAŁANIU PRZEDŁUŻONYM
Bardzo długo pracowano nad korzystniejszym dla pacjentów rozwiązaniem, czyli metforminą o powolnym uwalnianiu do stosowania raz na dobę. Działanie przedłużone metforminy w organizmie, w porównaniu do leku standardowego (lek Glucophage XR) uzyskano dzięki żelowej otoczce zapewniającej dwuetapowy, dyfuzyjny system uwalniania. Metformina o przedłużonym działaniu przyjmowana raz dziennie naśladuje podawane dwa razy dziennie tabletki o szybkim uwalnianiu. Skuteczność tego rodzaju metforminy potwierdziły badania porównawcze w stosunku do placebo oraz do metforminy standardowej.
Stosowanie leku o powolnym uwalnianiu pozwala na zmniejszenie o połowę objawów niepożądanych – nie związanych z dawką metforminy, ale z tempem uwalniania się leku – które wprawdzie nie są groźne, ale za to bardzo dokuczliwe.
Metforminę o powolnym uwalnianiu powinno się stosować w godzinach wieczornych, ponieważ w nocy jest największa produkcja glukozy, a praca przewodu pokarmowego zwalnia, co dodatkowo korzystnie wpływa na przedłużenie efektu działania leku. Są to elementy, które sprzyjają realizacji zaleceń terapeutycznych.
W przeprowadzonych badaniach stopień realizacji zaleceń terapeutycznych przy stosowaniu metforminy o przedłużonym działaniu był statystycznie znamiennie wyższy w stosunku do terapii standardowej, dzięki czemu możliwe było uzyskanie lepszego wyrównania glikemii. Pozwala to wysunąć wniosek, że metformina o przedłużonym działaniu powinna być zalecana tym chorym, którzy zgłaszają problemy z efektami niepożądanymi – dolegliwości gastryczne po metforminie o szybkim uwalnianiu, z powodu których dotąd nierzadko samowolnie odstawiali lek.
