Styczniowy numer Diabetyka
POCZYTALNIA
Herbata a ryzyko cukrzycy typu 2
Wskaźnik WHR lepszy niż BMI
Ćwiczenia w cukrzycy typu1
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
Światowy Dzień Cukrzycy 2023
TEMAT NUMERU
Zwyżki glikemii na celowniku
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Dzięki CGM widzę trendy glikemii
Piramida życia w zgodzie z cukrzycą (cz. 19) – Dlaczego mam dbać o siebie po rozpoznaniu cukrzycy?
POD LUPĄ
Co to (i po co nam) probiotyki?
Choroby z autoagresji
LEKARZ ODPOWIADA
Niedoczynna tarczyca a cukrzyca
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta w walce z obrzękami
Przepisy kulinarne
AKTYWNY STYL
Zdrowy ruch w chłodnej aurze
BLIŻEJ NATURY
Niezłe ziółko… Len zwyczajny
ZADBAJ O SIEBIE
Pomoc dla skóry diabetyka
TEMAT NUMERU
Zwyżki glikemii na celowniku
Wahania glikemii powodują złe samopoczucie, ale przede wszystkim mogą być niebezpieczne dla organizmu. Długo utrzymujące się wysokie stężenia glukozy we krwi zwiększają ryzyko powikłań cukrzycowych, dlatego nie należy ich lekceważyć. W takiej sytuacji może być konieczna modyfikacja leczenia. A co w przypadku, gdy poziomy glukozy wzrastają okresowo, w różnych sytuacjach i o różnych porach dnia?
Częste i przewlekłe przecukrzenia świadczą o błędach w prowadzeniu terapii cukrzycy (niewłaściwe odżywianie, brak aktywności fizycznej, niewystarczające dawki insuliny, niedostosowanie dawek do posiłków, zapominanie o iniekcjach itd.). Mogą też być efektem niewłaściwie dobranego schematu leczenia albo wyczerpania się możliwości dotychczasowej metody leczenia, np. nieskuteczności działania leków doustnych, niewystarczającej podaży wstrzykiwanej insuliny (np. gdy okazuje się, że jedna iniekcja insuliny na dobę nie wystarcza do normalizacji glikemii). W takim przypadku należy udać się do lekarza, niewykluczone bowiem jest, że będzie trzeba wprowadzić jakieś zmiany w terapii.
Są też sytuacje, gdy zdarzają się chwilowe i pojedyncze wzrosty poziomu glukozy we krwi. Doświadczają ich nawet najbardziej zdyscyplinowani pacjenci. W takich sytuacjach warto pamiętać, aby nie reagować zbyt gwałtownie na każdą jedną zwyżkę glikemii. A jak reagować? O tym jest ten artykuł. Co zrobić, gdy glikemia jest wysoka…przed posiłkiem, przy dobrym samopoczuciu, przed snem itd.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Dlaczego mam dbać o siebie po rozpoznaniu cukrzycy?
Odpowiedzialność za swoje zdrowie to podstawowa kwestia w życiu każdego człowieka, bez względu na to, czy jest na coś chory, czy nie (wszak zdrowie to stan, który zmienia się w czasie). Jeśli przydarzyła się nam cukrzyca, odpowiedzialność za swoje zdrowie ma trochę inny wymiar niż w sytuacji, gdy dbamy o zdrowie, aby zapobiegać chorobom. W przypadku cukrzycy bardzo ważne jest utrzymywanie stałej motywacji do codziennej samokontroli. Kluczowa może się okazać odpowiedź na pytanie: Dlaczego? Dlaczego mam to wszystko robić (pomiary glikemii, dieta, leki)? Dlaczego to jest takie ważne?
Każdy człowiek ma prawo do szczęścia, spełnienia i życiowej satysfakcji. Ma prawo czuć się bezpiecznie, zasypiać wieczorem ze spokojem, z poczuciem bycia ważnym, bezpiecznym i kochanym.
Osobę z cukrzycą często otaczają ludzie, którzy przekazują jej wiele dobrych rad i praktycznych rekomendacji. Nie zawsze są one dla niej dobre. Dlatego musi nauczyć się je weryfikować. Przyjmowane bezkrytycznie rady mogą utrudniać odnajdywanie wewnętrznych potrzeb.
Odpowiedź na zadane w tytule pytanie nie jest uniwersalna, gdyż każdy z nas odpowie na nie inaczej. W dniu diagnozy dotychczasowy świat i styl życia ulegają „zniszczeniu”. Podczas procesu zmiany, osoba z cukrzycą powoli odzyskuje siły i pewność siebie. Zdobywa niezbędną wiedzę i doświadczenie, aby utrzymywać normoglikemię. Jednak, mimo wiedzy i doświadczenia, są osoby, które nie osiągają wyznaczonych celów terapeutycznych i zdrowotnych. (Dlaczego?)
POD LUPĄ
Co to (i po co nam) probiotyki?
Przywracając równowagę w mikroflorze jelitowej, stosując probiotyki, możemy nie tylko pozbyć się dolegliwości żołądkowo-jelitowych, ale także złagodzić przebieg cukrzycy, zapobiec migrenom, poprawić trawienie, wzmocnić odporność, a nawet wpłynąć na dobre samopoczucie psychiczne.
Wiele osób słusznie kojarzy zachwiania równowagi bakteryjnej jelit z przyjmowaniem antybiotyku, natomiast już nieliczni zdają sobie sprawę z tego, jak wielkie spustoszenia wśród dobrej flory bakteryjnej potrafią wywołać inhibitory pompy protonowej (na wrzody żołądka, refluks) czy niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen i in.). Do leków zmieniających skład mikrobioty w największym stopniu należą ponadto doustne środki antykoncepcyjne i hormonalna terapia zastępcza, leki immunosupresyjne i cytostatyki, benzodiazepiny oraz neuroleptyki, preparaty żelaza, a także metformina.
Zachwianie równowagi w składzie mikroflory może doprowadzić do utraty integralności bariery jelitowej, a co za tym idzie zwiększenia przenikalności antygenów i szkodliwych substancji do krwiobiegu. Konsekwencją może być przeciążenie układu odpornościowego i nerwowego, a ostatecznie rozwój przewlekłego stanu zapalnego, objawiającego się notorycznymi infekcjami, uciążliwymi bólami głowy, łatwą męczliwością, zaburzeniami nastroju czy pojawieniem się alergii.
LEKARZ ODPOWIADA
Niedoczynna tarczyca a cukrzyca
Niedoczynność tarczycy i cukrzyca typu 1 mają wspólne cechy. Istotą obu chorób jest niedobór hormonu (w przypadku cukrzycy insuliny, a w niedoczynności tarczycy tyroksyny). Obraz chorobowy jest ściśle zdeterminowany przez ten niedobór.
W przypadku hormonów tarczycy sprawa jest bardziej rozbudowana, jako że mają istotny wpływ na bardzo wiele narządów. Oddziałują na układ krążenia (przyspieszają czynność i rzut serca), układy oddechowy i kostny, na funkcje nerwowo-mięśniowe. Mają wpływ na przemianę materii poprzez podwyższenie glikemii i obniżenie cholesterolu. Działają pobudzająco na autonomiczny układ nerwowy. Ogólnie rzecz biorąc, ich wpływ ma charakter aktywujący. A zatem niedobór hormonów tarczycy będzie prowadził do wielorakiego spowolnienia funkcji organizmu. Wiemy jednak, że w przypadku pewnych chorób, zwanych autoimmunologicznymi, organizm poważnie się myli i uruchamia proces obronny wobec własnych struktur. Stąd pewne podobieństwo między cukrzycą typu 1 i klasyczną postacią pierwotnej niedoczynności tarczycy.
W obu przypadkach, z nieznanych przyczyn, układ odpornościowy zaczyna produkować przeciwciała przeciw wysepkom trzustkowym w cukrzycy i przeciw białkom i enzymom występującym w tarczycy. Dlatego jednym z testów wykonywanych w diagnostyce chorób tarczycy jest oznaczenie przeciwciał przeciw peroksydazie (jeden z kluczowych enzymów zaangażowanych w produkcję hormonów tarczycy). Typowym obrazem w niedoczynności tarczycy będzie obniżony poziom fT4 (czyli tzw. frakcji wolnej hormonu T4) oraz podwyższony poziom TSH, czyli hormonu produkowanego przez przysadkę, który zarządza produkcją tarczycy.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta w walce z obrzękami
Obrzęki są wyrazem zaburzonego transportu wody w organizmie. Fizjologicznie mniej więcej 2/3 wody jest wewnątrz komórek, reszta znajduje się poza nimi, stanowiąc składnik osocza z krwi i limfy oraz płynu śródmiąższowego. To właśnie zatrzymanie wody w przestrzeni międzykomórkowej bywa powodem opuchnięcia i obrzęków, które świadczą o zaburzeniu równowagi w organizmie.
Opuchnięte powieki, obrzęki dłoni czy nóg, niekiedy nawet obrzęki uogólnione, dotyczące całego ciała, nie należą do rzadkości. Jeżeli stany takie nie są incydentalne czy okresowe (np. u kobiet przy comiesięcznych bolączkach) należy udać się do lekarza, ponieważ objawy te mogą być przejawem różnych chorób, które nierozpoznane, a co za tym idzie, nieleczone, stanowią zagrożenie dla zdrowia.
Jednym z podstawowych sposobów na usunięcie nadmiaru wody z organizmu jest picie odpowiedniej ilości wody. Bardzo często się zdarza, że obrzęki mogą być wynikiem niedostatecznej ilości płynów w diecie. Wówczas organizm, broniąc się przed odwodnieniem, gromadzi ich zapasy w tkance podskórnej. W ciągu dnia należy przyjmować odpowiednią ilość płynów, np. w postaci wody mineralnej niskosodowej, soków warzywnych, ziołowych herbat.