1. Home
  2. »
  3. Kontrola cukrzycy
  4. »
  5. Plan badań Diabetyka

Plan badań Diabetyka

4. Ogólne badanie moczu, kreatynina w surowicy krwi i jonogram (sód, potas, wapń, fosforany) oraz wartość GFR. Ogólne badanie moczu dostarcza podstawowych informacji o jakościowym i ilościowym składzie moczu (gęstość, pH, obecność glukozy, ketonów, urobilinogenu oraz obecność nabłonków, leukocytów, kryształów, a także bakterii). Należy je wykonać w chwili rozpoznania choroby i potem rutynowo raz w roku oraz ze wskazań indywidualnych, jeśli występują objawy infekcji, krwiomoczu itp. Stężenie kreatyniny w surowicy krwi to wykładnik sprawności organizmu w usuwaniu produktów ubocznych metabolizmu białek. Wartość kreatyniny jest niezbędna do oszacowania wartości przesączania kłębuszkowego GFR (ml/min/1,73m2) wg wzoru MDRD.

Wartość GFR lekarz wylicza za pomocą specjalnego kalkulatora. Wskaźnik GFR określa stopień niewydolności nerek. Stężenie kreatyniny i wartość GFR oznaczamy w chwili rozpoznania choroby, a potem raz do roku w przypadku cukrzycy typu 2 i od piątego roku trwania choroby co rok w przypadku cukrzycy typu 1. U pacjenta z rozpoznaną niewydolnością nerek dodatkowo konieczne staje się oznaczanie podstawowych parametrów nerkowych i jonogramu – minimum raz na pół roku bądź częściej według indywidualnych wskazań. Jeśli GFR spada poniżej 60ml/min/1,73m², należy rozważyć skierowanie pacjenta do nefrologa, a jeśli wynosi poniżej 30ml/min/1,73m², to objęcie opieką nefrologiczną staje się konieczne.
5. Badanie dna oka. Lekarz okulista po rozszerzeniu źrenic za pomocą specjalnych kropli ogląda dno oka specjalnym przyrządem – oftalmoskopem. Zawsze należy zbadać dno oka w momencie rozpoznania choroby, a dalsze wizyty zależą od wyjściowego stopnia zaawansowania retinopatii cukrzycowej.

U osób z cukrzycą typu 2 bez retinopatii zaleca się kontrolne badanie raz w roku, u osób z cukrzycą typu 1 – pierwsze badanie należy wykonać w ciągu pierwszych pięciu lat trwania choroby. Pacjent z retinopatią nieproliferacyjną powinien być badany 2 razy w roku lub co 3 miesiące, jeśli jest to postać bardziej zaawansowana. Chory z retinopatią przedproliferacyjną wymaga pilnej konsultacji i zabiegu laserowego. Jeśli rozpoznano retinopatię proliferacyjną, konieczny jest pilny zabieg laserowy lub inna forma inwazyjnego leczenia okulistycznego, np. witrektomia. Szczególną grupą ryzyka są kobiety ciężarne – wymagają one comiesięcznych badań dna oka przez cały okres ciąży i połogu. Częściej należy badać dno oka u chorego ze współistniejącą cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i białkomoczem – co 3–4 miesiące. W zależności od wskazań lekarz okulista może poszerzyć badanie okulistyczne (np. badanie ostrości wzroku i widzenia barw, badanie w lampie szczelinowej, angiografia fluorosceinowa i inne).

6. EKG spoczynkowe i EKG wysiłkowe. Elektrokardiogram spoczynkowy to zapis czynności serca w spoczynku. Pozwala ocenić rytm serca, ewentualne patologie takie jak niedokrwienie, zaburzenia częstości rytmu i przewodzenia. EKG wysiłkowe to ten sam zapis, ale w warunkach obciążenia wysiłkiem (na bieżni ruchomej lub rowerze stacjonarnym). Obciążenie wysiłkiem często ujawnia problemy kardiologiczne (niedokrwienie, zaburzenia rytmu serca lub przewodnictwa) nieobecne w badaniu spoczynkowym. Minimum raz w roku należy u każdego diabetyka oszacować tzw. czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca oraz obecność ewentualnych objawów, które warunkują dalsze postępowanie z pacjentem.

Rutynowo spoczynkowe EKG wykonujemy raz na 6 miesięcy, a wysiłkowy test EKG u osób powyżej 35 roku życia co 2 lata. W przypadku pojawienia się objawów klinicznych choroby niedokrwiennej serca diagnostykę należy przyspieszyć. Skierowanie do kardiologa zależy od obecności czynników ryzyka, historii choroby, obrazu EKG spoczynkowego i wysiłkowego.

7. Badanie stóp. Prewencja zespołu stopy cukrzycowej jest niezwykle ważnym elementem kontroli stanu zdrowia diabetyka. Zespół stopy cukrzycowej to złożone zaburzenie, u podstawy którego leży zarówno uszkodzenie sieci naczyń krwionośnych, jak i układu nerwowego. Oglądanie stóp i badanie obecności tętna na stopach powinno się odbywać przy każdej wizycie. Chory musi otrzymać informację na temat profilaktyki tego schorzenia (rodzaj butów, skarpet, prewencji urazów, sposobu utrzymania higieny itp.). Raz w roku należy przeprowadzić szczegółowe badania czucia w stopach za pomocą kamertonu, monofilamentu, bądź neurotipu. Także raz w roku powinno się oznaczyć wskaźnik ABI (wskaźnik kostkowo-ramienny), który jest wykładnikiem zaburzeń ukrwienia stopy. W zależności od stopnia i dominującego mechanizmu uszkodzenia stopy mogą być konieczne dodatkowe badania: posiewy z ran, zdjęcia RTG, badanie USG-Doppler układu naczyniowego bądź badania angiograficzne.

lek. med. Aleksandra Kapała

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content