1. Home
  2. »
  3. Leczenie
  4. »
  5. Jak uzyskać prawidłową glikemię?

Jak uzyskać prawidłową glikemię?

Szybkodziałający analog ze względu na prawie natychmiastowy początek działania, można podać około 10 minut przed jedzeniem. Umożliwia to skrócenie przerwy między iniekcją a posiłkiem. Czas jego aktywności wynosi do trzech – czterech godzin, zaś szczyt następuje po półtorej do dwóch godzin. Zatem tego typu insuliny dobrze pokrywają napływy glukozy do krwi z posiłków węglowodanowych i nie ma potrzeby spożywania przekąsek. Krótki czas działania analogów sprawia, że muszą być podawane do każdego posiłku. Nie zabezpieczają też jedzenia bogatego w tłuszcze.
W metodzie FIT z użyciem penów, oprócz wstrzykiwania insuliny do posiłków, należy też podawać insulinę, która będzie umożliwiała komórkom pobieranie glukozy produkowanej przez wątrobę. Taką insulinę, nazywaną bazalną, podajemy w jednym lub w dwóch wstrzyknięciach.

FIT a wielokrotne wstrzyknięcia
Liczba zastrzyków w metodzie wielokrotnych wstrzyknięć i w funkcjonalnej insulinoterapii może być taka sama – od pięciu do siedmiu iniekcji na dobę. Zatem, na czym polega zasadnicza różnica pomiędzy tymi metodami?
Na pewno istotą funkcjonalnej insulinoterapii nie jest liczba zastrzyków, ale sposób dawkowania hormonu, uwzględniający wielkość i jakość pożywienia. Niektórzy, pomimo że wstrzykują insulinę około sześciu razy dziennie, mają stałe godziny posiłków i określony ich skład (ilość i rodzaj produktów). Ilość insuliny posiłkowej zmieniają tylko w przypadku wysokiej wartości glikemii przed jedzeniem. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź jest jedna: takie osoby zawsze o tej samej godzinie przyjmują wyliczoną przez lekarza dawkę insuliny, dlatego też posiłki muszą być stałe i do niej dostosowane. W takiej sytuacji pacjenci nierzadko mają poczucie podporządkowania cukrzycy – insulinie.

Jak wcześniej wspomniano, metoda z użyciem penów pozwala na naśladowanie fizjologicznego wydzielania insuliny, co umożliwia spożywanie posiłków w sposób bardziej elastyczny. Warto więc poznać i zrozumieć kilka sekretów dotyczących działania insuliny, wpływu jedzenia na poziom cukru, zależności pomiędzy dawką insuliny i posiłkiem a przebiegiem profilu glikemii w ciągu doby.

FIT z pompą insulinową
Innym rodzajem FIT jest podawanie insuliny za pomocą osobistej pompy insulinowej. Metoda ta polega na zastąpieniu zastrzyków ciągłym wlewem insuliny do tkanki podskórnej. Stałe dostarczanie niewielkich dawek hormonu równomiernie rozłożonych na każdą godzinę doby, zastępuje jednorazowe wstrzyknięcie insuliny długodziałającej. Różnice dotyczą również insuliny posiłkowej. W „metodzie pompowej” insulinę posiłkową można podać dwu- trzykrotnie do jednego posiłku. Zmienna jest również liczba bolusów posiłkowych – często wynosi od ośmiu do dziesięciu na dobę. Nowoczesne pompy insulinowe posiadają trzy rodzaje bolusów posiłkowych. Są to: bolus prosty (normal), przedłużony (square) i złożony (dual-wave). Insulina posiłkowa w bolusie prostym wyliczana jest, podobnie jak w „metodzie penowej”, na produkty węglowodanowe – 1 wymiennik węglowodanowy. Jednak w „metodzie pompowej” – w przeciwieństwie do iniekcji penami – jest możliwość rozłożenia insuliny nawet do ośmiu godzin na posiłki z dużą zawartością tłuszczu i białka. Dobór dawki insuliny na posiłki białkowo-tłuszczowe jest precyzyjny i wyliczany na podstawie systemu wymienników białkowo-tłuszczowych (WBT). Pozwala to na większą niezależność pacjenta od jedzenia i insuliny, daje możliwość spożywania posiłków bez dodatku węglowodanów (np. jajecznicy). Insulinę można bowiem rozłożyć w czasie bez obawy przed niedocukrzeniem. Dużą zaletą tej metody jest również ograniczenie liczby ukłuć, co ma ogromne znaczenie szczególnie u dzieci. W przypadku penów trzeba wykonywać zastrzyki z insuliny bazalnej i posiłkowej, w sumie około sześciu – ośmiu w ciągu doby. Natomiast gdy używa się pompy insulinowej – jest to jedno ukłucie na trzy dni.

Pomiary glikemii w funkcjonalnej insulinoterapii
Podstawą dobrego wyrównania glikemii, które zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu są pomiary cukru we krwi. Dzięki nim można dopasować do bieżących potrzeb odpowiednią dawkę insuliny. Oznaczenie poziomu glukozy we krwi powinno odbywać się zawsze na czczo, przed jedzeniem, w dwie godziny po każdym posiłku, czasami w nocy, jak i w sytuacjach, które mogą wpływać na glikemię (np. wysiłek, stres, choroba). Bardzo ważnym parametrem – często niestety zaniedbywanym przez pacjentów – jest określenie glikemii poposiłkowych w dwie godziny po jedzeniu. Niewykryte podwyższone wartości cukru po posiłkach czynią powolne spustoszenie, które ujawnia się często po latach w postaci tzw. późnych powikłań. Zaliczamy do nich np. zmiany w siatkówce oka (retinopatia), uszkodzenia nerek oraz nerwów, prowadzące m.in. do powstania zespołu stopy cukrzycowej. Swoistą prewencją tych powikłań jest częste oznaczanie poziomu glukozy we krwi, a szczególnie określanie glikemii poposiłkowych. Dzięki temu możemy szybko reagować na podwyższony poziom cukru i uczymy się, jak przy następnym posiłku nie popełnić błędów w dawkowaniu insuliny.

Aby osoba chorująca na cukrzycę typu 1 mogła swobodnie żyć, powinna nauczyć się leczenia insuliną według zasad funkcjonalnej intensywnej insulinoterapii. Pozwoli to na swobodne życie z insuliną, optymalną kontrolę metaboliczną i zapobieganie późnym powikłaniom.

Ewa Pańkowska, Marlena Błazik
Klinika Diabetologii II Katedra Pediatrii
Warszawski Uniwersytet Medyczny

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content