Wraz z końcem lata nasila się częstość infekcji wirusowych i bakteryjnych. Do zakażeń dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt. Zmienna aura, wahania temperatur sprzyjają przeziębieniom. Jesienią rozpoczyna się okres nauki w szkołach i przedszkolach. Duże skupiska osób w zamkniętych, słabo wentylowanych pomieszczeniach sprzyjają rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów.
Lekarzom często zadawane jest pytanie, czy zachorowanie na cukrzycę powoduje obniżenie odporności i częstsze infekcje. Wiadomo, że u osób ze źle wyrównaną cukrzycą dochodzi do zaburzeń odporności. Potwierdzono, że zaburzeniu ulegają różne mechanizmy, za pośrednictwem których nasz układ odporności walczy z drobnoustrojami. Złe wyrównanie cukrzycy oznacza niedobór insuliny, co powoduje uruchomienie szeregu bardzo niekorzystnych reakcji chemicznych, w wyniku których powstają toksyczne substancje. Ponadto organizm osoby z przewlekle źle wyrównaną cukrzycą jest wypłukany z mikroelementów i witamin.
Szereg osób cierpi na dodatkowe schorzenia, które mogą zwiększać częstość infekcji, bądź mieć wpływ na ciężkość przebiegu zakażenia. Przykładem jest rozpoznawana u bardzo wielu dzieci alergia. Jej obecność znacznie nasila zarówno częstość, jak również ciężkość infekcji. Pocieszające są wyniki licznych badań wskazujących na mniejszą częstotliwość występowania chorób alergicznych u osób, które zachorowały na cukrzycę typu 1. Przeprowadzona zbiorcza analiza wielu badań (metaanaliza) wykazała istotną statystycznie różnicę w częstości występowania astmy u dzieci chorych na cukrzycę w porównaniu z ogólną populacją. Dzieci z cukrzycą rzadziej chorowały na astmę niż ich rówieśnicy bez cukrzycy.
Osoby starsze często cierpią na liczne dodatkowe schorzenia, w tym choroby serca, przebiegające z gorszą wydolnością układu krążenia bądź choroby płuc, np. przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. U tych osób dodatkowy czynnik, jakim jest cukrzyca, wpływa niekorzystnie na przebieg zakażenia (szczególnie, jeżeli towarzyszą jej wahania glikemii). W zupełnie innej sytuacji są osoby z dobrze wyrównaną cukrzycą. Prawidłowy dopływ insuliny do organizmu zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu odporności. Z doświadczeń własnych wynika, że dzieci z dobrze wyrównaną cukrzycą chorują z podobną częstotliwością jak ich rówieśnicy bez cukrzycy.
Jakich zmian w insulinoterapii należy oczekiwać w trakcie infekcji?
W trakcie infekcji organizm musi walczyć z drobnoustrojami na różnych frontach, uruchamiając rozmaite reakcje obronne. Do takiej walki konieczne jest pobieranie znacznych ilości energii. Z doświadczeń własnych wiemy, że glikemie w trakcie infekcji, szczególnie przebiegającej z wysoką gorączką, gwałtownie rosną. Organizm potrzebuje dużo więcej insuliny niż w okresie zdrowia. Jeżeli insulina nie zostanie dostarczona w odpowiedniej ilości, armia komórek układu immunologicznego nie może skutecznie walczyć. Trudno wymagać zwycięstwa od głodujących żołnierzy z resztkami amunicji. Nagły wzrost zapotrzebowania na insulinę w okresie infekcji nakładający się na znaczne niedobory insuliny u osoby ze źle wyrównaną cukrzycą może w krótkim czasie spowodować nasilenie zaburzeń metabolicznych i doprowadzić do rozwoju kwasicy ketonowej. Warto przypomnieć sobie objawy towarzyszące zakwaszeniu organizmu, są one bardzo podobne do zatrucia pokarmowego: wysokim poziomom glukozy we krwi towarzyszą wymioty i ból brzucha. Przy takich objawach zawsze należy natychmiast sprawdzić obecność acetonu w moczu lub w krwi i jeżeli jest obecny włączyć odpowiednie leczenie.
Infekcja przewodu pokarmowego
Jesienią często chorujemy na wirusowe infekcje przewodu pokarmowego. Wywołują je najczęściej rotawirusy lub adenowirusy. Infekcja zaczyna się zwykle nasilonymi wymiotami, biegunką i gorączką. W przypadku, gdy dojdzie do zakażenia, trzeba zmniejszyć dawkę insuliny. Pamiętajmy, że niewielka ilość insuliny będzie potrzebna na zapotrzebowanie podstawowe, nawet wówczas, gdy w ogóle nie zjadamy posiłków. Infekcje wirusowe przewodu pokarmowego ustępują samoistnie, nie należy ich leczyć antybiotykami. Najważniejsze w leczeniu jest prawidłowe nawodnienie, warto kupić w aptece wieloelektrolitowy płyn do nawadniania organizmu, przyjmowany doustnie. Pomocne w walce z wirusem są probiotyki. W profilaktyce zakażenia istotne jest przestrzeganie zasad higieny, dokładne mycie rąk i odkażanie toalet. Znanych jest kilka typów rotawirusów, dlatego na infekcję wirusową przewodu pokarmowego można zachorować kilkakrotnie.
Jak zabezpieczyć się przed infekcjami?
Wiadomo, że infekcje szerzą się drogą kropelkową. W związku z powyższym w okresie nasilenia zakażeń, jeżeli jest to tylko możliwe, należy unikać przebywania w dużych skupiskach ludzkich. Może warto w pogodny jesienny dzień spotkać się z przyjaciółmi na spacerze w parku czy lesie, zamiast siedzieć w mieszkaniu bądź w centrum handlowym? Zwykle znaczne nasilenie infekcji dotkliwie odczuwają najmłodsze dzieci, które po raz pierwszy zetknęły się z grupą rówieśników w przedszkolu. Teoretycznie do przedszkoli nie są przyjmowane chore dzieci, jednakże wystarczy, że pojawi się jedno dziecko bez gorączki, ale z cieknącym, śluzowym katarem i drogą kropelkową infekcja szerzy się na całą grupę maluchów. Najczęstsze są infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych. Wiadomo, że przechorowanie kolejnych zakażeń zwiększa odporność malucha. Ważne jest, żeby organizm dziecka mógł sobie poradzić własnymi siłami odporności w walce z kolejnym wirusem.
