1. Home
  2. »
  3. Zdrowie
  4. »
  5. Kardiologiczne ABC

Kardiologiczne ABC

Cukrzyca oraz schorzenia serca i naczyń krwionośnych są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Prawie każdy pacjent z cukrzycą w ciągu swego życia spotyka się z różnego rodzaju kłopotami związanymi z funkcjonowaniem układu krążenia. Tymczasem pojęcia, terminologia i tajemnicze skróty, jakimi posługuje się współczesna kardiologia, są często kompletnie niezrozumiałe. Postarajmy się więc uporządkować podstawowe terminy.

Jak wiadomo, układ krążenia składa się z serca i naczyń krwionośnych. Serce jest narządem złożonym z czterech jam: dwóch przedsionków oddzielonych przegrodą międzyprzedsionkową i dwóch komór oddzielonych przegrodą międzykomorową.

Krew z lewej komory w następstwie skurczu serca wypływa przez zastawkę aortalną do aorty (zwanej też tętnicą główną) i dalej do odgałęzień aorty ku narządom obwodowym przez sieć naczyń krwionośnych. Krew wypływająca z serca ma kolor jasnoczerwony z powodu zawartego w niej tlenu, który zostaje przyłączony do hemoglobiny w krążeniu płucnym.

Naczynia krwionośne dzielą się na naczynia tętnicze, którymi krew płynie z serca ku narządom obwodowym, oraz naczynia żylne, którymi krew powraca do serca. Z sercem połączone są duże naczynia krwionośne, którymi krew dopływa lub wypływa. Naczynia te to: aorta, cztery żyły płucne, tętnica płucna, żyła główna górna i dolna.

Ścianka naczynia krwionośnego zbudowana jest z trzech różnych warstw: zewnętrznej, środkowej oraz wewnętrznej, zwanej też śródbłonkiem naczyniowym. W przebiegu chorób układu sercowo-naczyniowego dochodzi do zakłóceń w funkcjonowaniu śródbłonka naczyniowego polegających na zaburzeniu wydzielania substancji biologicznie czynnych (najważniejsza z nich to tlenek azotu). Stany mniejszego wydzielania tlenku azotu prowadzą do dysfunkcji rozkurczu naczyń krwionośnych oraz ułatwiają zlepianie się płytek krwi, co sprzyja zakrzepom wewnątrz naczyń.

Krew i tlen

Hemoglobina to czerwony barwnik krwi, a dokładniej jest to białko znajdujące się wewnątrz krwinek czerwonych, którego zadaniem jest przenoszenie tlenu z nurtem krwi. W płucach dochodzi do wymiany gazowej – wydalany jest dwutlenek węgla, a pobierany tlen pochodzący z wdychiwanego powietrza. Miejscem tej wymiany gazowej jest sieć drobnych naczyń krwionośnych zwanych kapilarami oraz pęcherzyki płucne. Gdy z tkanek obwodowych znika tlen, to zastępuje go dwutlenek węgla, który jest produktem spalania i oddychania; krew przemieszcza się do drobnych naczyń żylnych, które łączą się w naczynia coraz większego kalibru – finalnie tworząc żyłę główną górną, zbierającą krew z górnej części ciała i żyłę główną dolną zbierającą krew z dolnej części ciała.

Krew wypływa z serca ku narządom obwodowym dzięki skurczowi lewej komory i powstającemu w wyniku tego skurczu ciśnieniu. Odcinek tętniczy układu krążenia od lewej komory, przez aortę i jej rozgałęzienia coraz mniejszego kalibru nazywany jest krążeniem dużym. Natomiast część od prawej komory, przez tętnicę płucną, sieć kapilarów płucnych i żyły płucne, wpadające do lewego przedsionka, to tzw. krążenie małe.

Ciśnienie krwi

Wielkość ciśnienia wywieranego na ścianki dużych naczyń krwionośnych, na przykład tętnicy ramieniowej, w chwili skurczu serca określana jest mianem ciśnienia skurczowego (w warunkach prawidłowych jest to zwykle wartość 110–130 mmHg) oraz ciśnienia rozkurczowego – w chwili rozkurczu lewej komory (zwykle 60–90 mmHg). Optymalne ciśnienie to 120/80 mmHg.

Zawsze zapisujemy jako pierwsze ciśnienie skurczowe (wyższa wartość), a ciśnienie rozkurczowe jako drugie (niższa wartość). Notując ciśnienie krwi, lekarze często posługują się skrótem RR, np. RR 120/80. Litery te pochodzą od nazwiska włoskiego lekarza Scipione Riva-Rocciego, który pierwszy skonstruował aparat do pomiaru ciśnienia krwi.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content