DZIENNICZEK NIEŚMIAŁOŚCI
Poobserwuj siebie w ciągu tygodnia i zapisz sytuacje, w jakich ujawniła się twoja nieśmiałość. Takie obserwacje pozwolą stworzyć hierarchię trudnych sytuacji związanych z twoją nieśmiałością. W dzienniczku wypisz, co pomyślałeś, jak się poczułeś (emocje i odczucia z ciała) w danej chwili i jak się zachowałeś. Potem już bez emocji możesz prześledzić swoje działania i zastanowić się, czy coś byś zmienił. Czy rzeczywiście wypadłeś źle? Czy twoje myśli wpłynęły na zachowanie? Jak można pomyśleć inaczej i jak chciałbyś się zachować. Spróbuj zidentyfikować potencjalne trudności i zastanów się, najlepiej z kimś bliskim, jak można je ominąć lub pokonać. Co zrobić, gdy podobna sytuacja się powtórzy? Spróbuj się na nią przygotować. Wybierz sytuację drugą, trzecią w kolejności w hierarchii sytuacji wywołujących u ciebie „atak” nieśmiałości i przeanalizuj swoje myśli związane z konkretnym zdarzeniem. Zastanów się, jak mogą cię one ograniczać. Po zakończeniu eksperymentu z sytuacjami zastanów się, na ile twoja myśl się potwierdziła.
PRZEZWYCIĘŻANIE NIEŚMIALOŚCI W PRAKTYCE
Jeśli masz trudności w nawiązywaniu rozmowy, możesz nabrać wprawy, rozmawiając najpierw przez telefon. Zadzwoń do sklepu i zapytaj o dostępność danego towaru albo do teatru o bilet na spektakl. Rozmowa telefoniczna daje poczucie anonimowości. Potem stopniuj poziom trudności rozmów. Poszukaj osób, z którymi najłatwiej zacząć niezobowiązującą rozmowę (np. w kolejce w sklepie czy z hostessą w markecie).
Możesz wyobrazić sobie taką sytuację w każdym szczególe. Nie trzymaj się jednak kurczowo swojego scenariusza i nie ucz się na pamięć wypowiedzi. Wyobraźnia ma ci służyć jedynie do zobaczenia kontekstu rozmowy i pozytywnego finału. Pewnie masz już za sobą sytuacje rozmów z przeszłości, więc wiesz, co chciałbyś poprawić, a co wyszło dobrze.
Oto kilka dodatkowych wskazówek:
- Uśmiechaj się, twój wyraz twarzy odbierają inni – jeśli wyglądasz na osobę pogodną, tak też możesz zostać odebrany.
- Rozdawaj komplementy dotyczące stroju, umiejętności, charakteru – ułatwiają one rozpoczęcie rozmowy i sprawiają, że atmosfera staje się przyjemna.
- Staraj się spotykać z jak największą liczbą ludzi; kontakty społeczne wymagają wprawy.
- Pomyśl nad tematami do rozmów, czytaj gazety, chodź do kina, przypomnij sobie jakieś ciekawe historie z twojego życia, stwórz z nich anegdoty, zapisuj dowcipy.
- Staraj się inicjować rozmowę, podtrzymywać ją, zadając pytania, wyrażając opinię na dany temat. Słuchaj aktywnie, używając sygnałów niewerbalnych (zwracając się w kierunku osoby mówiącej).
Próbując zwalczać nieśmiałość, pamiętajmy zarazem, że jej niewielka doza może mieć swoje dobre strony. Człowiek nieśmiały często jest skromny, spokojny, małomówny, dyskretny, z darem słuchania. Isaac Bashevis Singer tak pisze o nieśmiałości: Wydaje mi się, że ludzie nie powinni przezwyciężać nieśmiałości. Jest to zamaskowane błogosławieństwo. Osoba nieśmiała jest przeciwieństwem osoby agresywnej. Nieśmiali rzadko są wielkimi grzesznikami. Pozwalają społeczeństwu żyć w spokoju. Może warto więc pielęgnować w sobie tę odrobinę nieśmiałości, nie dopuszczając jednak, by zdominowała nasze życie.
Magdalena Chomka
psycholog społeczny, terapeuta