Nurkowanie z cukrzycą
Z perspektywy osoby z cukrzycą bardzo istotne jest unikanie epizodów hipoglikemii. Będąc pod wodą, fizycznie nie mamy jak zareagować i podać sobie glukozy, aby zniwelować niedocukrzenie. Dlatego o uniknięciu hipoglikemii należy myśleć już na co najmniej godzinę przed nurkowaniem. Pod wodę powinniśmy zacząć schodzić mając poziom glukozy nieco przewyższający normę, ale nie w stanie hiperglikemii. Najlepsze wyniki „wyjściowe” to od ok. 140 mg/dl do 200 mg/dl. Wyższe wartości nie wchodzą w grę, gdyż mogą powodować dalsze podwyższanie glikemii. Przy niższym zaś bezwzględnie należy coś dojeść. Przed nurkowaniem w ogóle warto zjeść jakiś niewielki posiłek, którego działanie rozkłada się w czasie (ma zarówno wymienniki węglowodanowe, jak i białkowo-tłuszczowe). Możemy także do posiłku poprzedzającego zejście pod wodę podać sobie mniejszą dawkę insuliny (zarówno penami, jak i za pomocą pompy insulinowej). Gdy zjemy coś przed nurkowaniem, gdy nie podamy sobie insuliny lub odłączymy pompę, prawdopodobieństwo podwodnej hipoglikemii znacznie zmaleje.
Jednak z drugiej strony należy uważać na hiperglikemię. Nie należy przesadzać z ilością jedzenia przed zejściem pod wodę – wręcz nie możemy nurkować, gdy mamy przecukrzenie (grozi to m.in. odwodnieniem). Jeśli stosujemy pompę insulinową, musimy pamiętać o tym, że z pompą nurkować raczej się nie da. Podczas przygotowań i samego nurkowania (średnio ok. godziny) nie mamy stałego dostępu do bazy, a już przez samo odłączenie od pompy poziom glukozy będzie podwyższony. No i przede wszystkim – w dniu nurkowania należy zwiększyć częstotliwość pomiarów glikemii. Aby bezpiecznie zejść pod wodę, zaleca się wykonywanie pomiarów już na dwie godziny przed zanurzeniem (co 30 minut), by móc zauważyć tendencję – czy poziom glukozy rośnie, czy spada przed wysiłkiem (nurkowaniem).
Inni muszą wiedzieć
Dla naszego bezpieczeństwa należy poinformować o naszej cukrzycy osoby, z którymi schodzimy pod wodę. Podstawowa zasada nurkowania brzmi: nigdy nie nurkuj sam. Nawet gdy nurkujemy w basenie, musimy mieć jakieś towarzystwo. Gdy udajemy się na wyprawę nurkową (na rafy, wraki, podwodne jaskinie), pod wodę zawsze schodzimy z partnerem (z ang. buddy system), z którym opiekujemy się sobą nawzajem. Takie wojaże zresztą rzadko organizuje się na własną rękę – niemal zawsze wyprawę prowadzi wykwalifikowany instruktor odpowiedzialny za grupę nurków.
To właśnie z naszym partnerem i instruktorem powinniśmy porozmawiać o cukrzycy przed zejściem pod wodę. Instruktor powinien zwracać na nas bardziej baczną uwagę niż na resztę grupy. Możemy także ustalić sobie specjalny znak sygnalizujący – tylko w taki sposób nurkowie komunikują się ze sobą pod wodą – że mamy problemy związane z cukrzycą i musimy wypłynąć na powierzchnię. Zawsze powinniśmy też mieć przy sobie coś, co spowoduje, że osoby będące na powierzchni będą mogły zlokalizować naszą pozycję – bojkę, flarę, flagę, czy też bojkę radiową opartą na GPS.
Czego nie można zapomnieć?
Na każdą wycieczkę nurkową powinniśmy wziąć ze sobą tabletki z glukozą lub „coś słodkiego”, glukometr, insulinę (peny lub pompę) i – co bardzo ważne – glukagon. Przed zejściem pod wodę musimy schować te rzeczy w bezpieczne, chłodne, suche i ukryte przed słońcem miejsce, i obowiązkowo poinformować resztę załogi (partnera, instruktora), gdzie będą mogli je znaleźć w razie potrzeby.
Przygodę z nurkowaniem można zacząć w Polsce, na basenie albo za granicą w szkołach nurkowych, które uczą nurkowania już na rafach koralowych. Można także ukończyć kurs dający patent nurka (np. organizacji PADI lub CMAS). Cukrzyca także w tym przypadku nie jest przeciwwskazaniem, jednak zawsze do tego rodzaju szkoleń powinno się uzyskać zezwolenie lekarza prowadzącego cukrzycę. Zachowując wszystkie zasady bezpieczeństwa, wiedząc, jak uchronić się przed hipoglikemią i unikając hiperglikemii, oraz mając akceptację lekarza – już nic nie stoi nam na przeszkodzie, by rozpocząć naukę schodzenia pod wodę. A tam czeka na nas inny, piękniejszy świat.
Katarzyna Tupaczewska
psycholog, edukator, diabetyk
PADI Advanced Open Water Diver
www.edu-cukrzyca.pl