Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 9/2022

Niewydolność krążenia przy cukrzycy

Niewydolność krążenia jest coraz częstszym powikłaniem u pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz typu 1. Częstość występowania tego schorzenia u diabetyków sięga 22%, a liczba chorych na całym świecie stale wzrasta.

Najnowsze dane naukowe wskazują, że niewydolność krążenia może się rozwinąć u osób z cukrzycą nawet przy braku takich tradycyjnych czynników ryzyka, jak nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa czy choroby zastawek serca. Biorąc pod uwagę, że w ciągu ostatniej dekady częstość występowania cukrzycy, zwłaszcza typu 2, wzrosła o 30% na całym świecie, obciążenie systemów opieki zdrowotnej związane z niewydolnością krążenia będzie nadal rosło.

U osób z cukrzycą zaleca się wykonywanie co najmniej raz w roku pomiaru stężenia peptydów natriuretycznych oraz troponin sercowych, w celu wykrycia wczesnego stadium niewydolności krążenia oraz prognozowania ryzyka progresji do objawowych stadiów choroby.

Terapia wysiłkiem fizycznym przy cukrzycy

Wysiłek aerobowy (tlenowy) o umiarkowanej do dużej intensywności wiąże się ze znacznie niższym ryzykiem sercowo-naczyniowym i mniejszą ogólną śmiertelnością u osób z cukrzycą.

Niedawno przeprowadzone badanie obserwacyjne dorosłych z cukrzycą typu 1 sugerowało, że większa aktywność fizyczna przyczyniła się do zmniejszenia śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek i bez niej (obserwacja trwała 11,4 roku). Ponadto wykazano, że u osób z cukrzycą typu 2 zaplanowany, ustrukturyzowany wysiłek fizyczny, trwający co najmniej 8 tygodni, obniża hemoglobinę glikowaną (HbA1c) średnio o 0,66%, nawet jeśli nie wpłynął na znaczące zmniejszenie ich masy ciała. Aktualne badania pokazują, że wysiłek fizyczny może poprawić kilka ważnych parametrów, takich jak poziom triglicerydów i cholesterolu LDL („złego”), obwód talii i masa ciała.

W przypadku dorosłych z cukrzycą typu 2 sesje ćwiczeń tlenowych powinny trwać co najmniej 10 minut dziennie, z celem do osiągnięcia ok. 30 min (lub więcej)/dzień, przez większość dni w tygodniu. Codzienną aktywność, a przynajmniej co drugi dzień, zaleca się także w celu zmniejszenia insulinooporności.

Kontrola zdrowia od podstaw

Badania służą nie tylko diagnostyce chorób, wyjaśnianiu przyczyn różnych dolegliwości czy złego samopoczucia, ale są też źródłem informacji na temat naszej ogólnej kondycji zdrowotnej, nadmiarów i niedoborów witamin i minerałów, które początkowo nie dają objawów chorobowych, ale z czasem mogą się manifestować pod postacią różnych dolegliwości. Badania pozwalają też wychwycić schorzenia na początkowym etapie ich rozwoju, a więc mają duże znaczenie prewencyjne. Badania krwi powinny być wykonywane na czczo – nie należy spożywać posiłków i jakichkolwiek słodkich płynów w ciągu 12 godzin poprzedzających badanie.

Podstawowe badania, które warto systematycznie wykonywać to: morfologia, OB, badanie ogólne moczu, poziom glukozy, lipidogram, kreatynina, aminotransferazy (AlAt, AspAt) oraz elektrolity. Wyniki badań powinny zawierać zakresy normy obowiązującej w danej pracowni.

Skojarzenie insuliny i analogów GLP-1

Skojarzone leczenie preparatami agonistów GLP-1 (inkretyny) i insuliną (lub analogami insuliny) powinno prowadzić do kilku korzyści. Po pierwsze do poprawy wyrównania cukrzycy przy nieznacznym wzroście ryzyka hipoglikemii, redukcji masy ciała i potencjalnej redukcji dawki dobowej insuliny (przeciwnie, duże dawki insuliny prowadzą do przyrostu masy ciała). Coraz częściej podkreśla się też ich długofalowe efekty – działanie ochronne wobec serca i nerek oraz redukcję ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Wszystkie te cechy sprawiły, że na drabince terapeutycznej agoniści receptora GLP-1 wysforowali się przed insuliną, jako leki dodawane do środków doustnych w przypadku niewyrównania cukrzycy.

Z drugiej strony są to stosunkowo „młode” leki, których prawdziwą wartość będzie weryfikować szeroka praktyka kliniczna i pogłębione badania kliniczne. Z nowości, w USA pojawiają się wstrzykiwacze, które zawierają połączenie insuliny (analogu) i agonisty GLP-1 w stałej dawce (np. glargina + liksysenatyd).