Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 6/2022

Leczenie powikłań ocznych – wg wytycznych

Retinopatia cukrzycowa jest wysoce specyficznym powikłaniem naczyniowym zarówno cukrzycy typu 1, jak i typu 2. Częstość jej występowania jest silnie związana z czasem trwania cukrzycy, jak też ze stopniem kontroli glikemii.

Oprócz czasu trwania cukrzycy, do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia retinopatii lub z nią związanych należą: przewlekła hiperglikemia, nefropatia, nadciśnienie tętnicze oraz dyslipidemia (niewłaściwe stężenie lipidów i lipoprotein w osoczu; hipercholesterolemia, hipertriglicerydemia, małe stężenie cholesterolu HDL oraz hiperlipidemia mieszana). Wykazano, że intensywne leczenie cukrzycy, którego celem jest osiągnięcie normoglikemii, zapobiega oraz opóźnia wystąpienie i rozwój retinopatii cukrzycowej.

Retinopatię może nasilić i zagrażać widzeniu ciąża u kobiet z cukrzycą typu 1, zwłaszcza gdy kontrola glikemii jest słaba lub stopień rozwoju retinopatii jest zaawansowany.

Piramida życia w zgodzie z cukrzycą (cz. 2) – Czy cukrzyca znalazła miejsce w twoim życiu?

Jeśli pojawiają się u ciebie negatywne emocje, przerażenie, niechęć, związane z diagnozą, warto wybrać się do psychologa. Zachęcam do tego, aby wraz z psychologiem nazwać emocje, które się pojawiły i zarządzić nimi tak, by nie utrudniały dalszego procesu leczenia. Jeśli natomiast nie wiesz, od czego zacząć, odczuwasz chaos, potrzebujesz wzmocnić swoje poczucie wartości, motywację i pewność siebie, to warto udać się na sesje coachingu zdrowia.

Psycholog i coach pomagają w pozytywnym myśleniu i poszukiwaniu korzyści z chorowania na cukrzycę. Znane powiedzenie mówi: „Kij ma dwa końce”, i tak też jest z cukrzycą – ma i dobre, i złe strony. Koncentracja na negatywnych stronach niesie dużo ryzyka, natomiast skupianie uwagi na korzyściach i czerpanie z nich siły może pomoc w przezwyciężaniu trudności, uchronić przed depresją, wzmocnić samoakceptację i miłość do samego siebie. Pozytywne myślenie o cukrzycy ma swoją moc. Mając pozytywne nastawienie, łatwiej dokonywać zmian: złych i nieprawidłowych zachowań na dobre i służące zdrowiu. Jeśli dodatkowo korzystasz z sesji coachingowych, doświadczasz regularnego wsparcia i poczucia „stawiania na nogi”.

Zespół jelita drażliwego

Zespołu jelita drażliwego (IBS) zdecydowanie nie można ignorować, ponieważ nieleczony utrudnia normalne funkcjonowanie. Jego terapia polega na niwelowaniu kłopotliwych dolegliwości, o których bardzo często daje o sobie znać układ pokarmowy. W arsenale środków na IBS znajdują się preparaty błonnikowe, środki rozkurczające i wiatropędne, probiotyki, leki analgetyczne (przeciwbólowe), antybiotyki oraz specyfiki zapierające bądź przeczyszczające, w zależności od typu zespołu jelita drażliwego. W terapii IBS nie bez znaczenia jest również odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, prawidłowa higiena snu oraz właściwe rozładowywanie stresu.

Przyjmowanie probiotyku może pomóc w złagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego, a tym samym przyczynić się do poprawy jakości życia pacjentów z IBS. Lepsze efekty skuteczności preparatów probiotycznych odnotowano w przypadku kompozycji  jednoszczepowych, niezawierających w składzie inuliny (cukrowej pożywki bakteryjnej, należącej do związków szybko fermentujących). Szczególnie interesujący okazuje się być szczep Lactobacillus plantarum 299v, którego spożywanie może przyczynić się do ograniczenia bólu brzucha i rozdymania jamy brzusznej.

Podawanie insuliny (cz. 1)

Iniekcje domięśniowe, szczególnie podane do mięśnia pracującego, mogą zaburzyć proces wchłaniania insuliny. Może to powodować osłabienie kontroli glikemii, w tym jej nadmierne wahania. Wiele badań wykazało, że iniekcje domięśniowe mogą również prowadzić do częstych i niewyjaśnionych epizodów hipoglikemii.

Pacjent może nie być świadomy tego, że wykonuje wkłucie domięśniowe. Istnieje kilka symptomów pozwalających określić, czy substancję podano domięśniowo czy podskórnie. Iniekcje domięśniowe wiążą się z większym ryzykiem krwawienia, zasinienia i bólu. Ból określany jest jako piekący i nasila się przy skurczu mięśnia, w którym znajduje się igła. Jeżeli wykonano wkłucie domięśniowe, igła znajduje się w pozycji pionowej – objaw ten nie występuje podczas iniekcji podskórnych.

Niewyjaśnione wahania glikemii i epizody niedocukrzenia mogą wskazywać na iniekcję domięśniową u dzieci, osób bardzo szczupłych, jak również u osób używających długich igieł lub nieprawidłowo wykonujących iniekcje.

Uwaga na czerniaka

Czerniak jest nowotworem, charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami. Trzeba tu mocno podkreślić, że usunięcie czerniaka (właściwe wycięcie znamienia) na początkowym etapie rozwoju pozwala na wyleczenie prawie 100% chorych. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie.

Zachorowalność na czerniaka w Polsce wynosi około 6 przypadków na 100 tys. ludności, co oznacza około 2400 nowych zachorowań rocznie. Jednak są też dane mówiące o 2500–3000 zachorowań rocznie, z czego aż 1500 wykrywanych jest w stadium zaawansowanym lub rozsianym. Niestety, obserwuje się bardzo wysoką dynamikę wzrostu zachorowań – szacuje się, że liczba czerniaków podwaja się co 10 lat.

Istotnym elementem profilaktyki jest edukacja o potencjalnych czynnikach zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwór. W przypadku ekspozycji na słońce ważne jest stosowanie preparatów na skórę z odpowiednio wysokimi filtrami przeciwsłonecznymi, chroniącymi przed promieniami UVA i UVB. Warto dodać, że krem z filtrami należy nakładać na skórę kilka razy w ciągu dnia, także w dni pochmurne.