Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 3/2025

Indywidualizacja leczenia u osób starszych

Czynniki, które powinny być brane pod uwagę w określaniu strategii terapeutycznej u seniorów z cukrzycą to: zespół geriatryczny, choroby współistniejące lub wielochorobowość, duża zmienność przebiegu glikemii oraz warunki społeczno-ekonomiczne.

Ponieważ upośledzenie funkcji poznawczych i tzw. słabość/kruchość mają podobną etiologię i czynniki ryzyka, można wdrożyć wspólną strategię, aby im zaradzić poprzez optymalną kontrolę glikemii, zarządzanie czynnikami ryzyka chorób naczyniowych, dietę, ćwiczenia, uczestnictwo w życiu społecznym i wsparcie.

Aby zapobiec osłabieniu lub sarkopenii (choroba mięśni charakteryzująca się spadkiem siły mięśniowej, której skutkiem są upadki, urazy, pogarszająca się sprawność fizyczna), zaleca się optymalne spożycie energii, odpowiednią podaż białka i witamin oraz ćwiczenia wzmacniające siłę lub mieszane – siłowe, gibkości i tlenowe.

 

Pozytywność a samoopieka w cukrzycy

Pozytywne emocje mają wpływ na zapasy życiowej energii i chęci do życia. Jeśli chcesz przekonać się, jak one działają wystarczy, żebyś przypomniał sobie wesołe wydarzenie, które wywołało szczerą radość, kiedy chciało Ci się tańczyć, śpiewać lub podskakiwać. Cokolwiek przychodzi Ci do głowy, postaraj się ożywić owe wspomnienie, ponownie uruchom radość.

Szczególnie ważne dla zdrowia są pozytywne relacje z bliskimi. Możemy je budować na rożne sposoby, np. wspólne gry, zabawy, spacery. Wspólne spędzanie czasu rozwija zasoby społeczne, które mogą być bardzo skuteczne w zapobieganiu depresji u osób z cukrzycą.

Pozytywność wzmacnia chęci do odkrywania nowego oraz poszukiwania rozwiązań spoza codziennego repertuaru. Dzięki niej sięgamy po nowe umiejętności, nową wiedzę i jesteśmy skłonni do zmiany nawyków na te sprzyjające zdrowiu.

 

Postępowanie przy stopie cukrzycowej

Aby zapobiec powstaniu uszkodzeń skory, grożących zakażeniem, należy regularnie i dokładnie oglądać swoje stopy. Osoby z cukrzycą muszą być szczególnie wyczulone na pojawienie się modzeli, deformacji, szczelin, zaczerwienia, przesuszeń, pęknięć skóry czy objawów infekcji w przestrzeniach międzypalcowych oraz wokół paznokci. W przypadku stopy neuropatycznej, owrzodzenia najczęściej zlokalizowane są w okolicy przodostopia, natomiast stopę niedokrwienną charakteryzuje występowanie ran w szczytach palców oraz brzegu stopy.

Wytworzone już w wyniku nacisku modzele należy na bieżąco usuwać u chirurga, aby zapobiec ich przeobrażeniu w czynne owrzodzenia. Przynajmniej raz w roku powinno być przeprowadzone badanie czucia w obrębie stopy. Diabetyk z towarzyszącą hipercholesterolemią lub już zdiagnozowaną miażdżycą powinien  systematycznie kontrolować stan swoich naczyń krwionośnych, wykonywać lipidogram, a w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie nadciśnienia tętniczego.

 

Leki przeciwcukrzycowe a choroby neurodegeneracyjne

Pogorszenie funkcji poznawczych, demencja, choroba Parkinsona (ChP), choroba Alzheimera (ChA), choroba Huntingtona (ChH), stwardnienie zanikowe boczne (SZB) itd. należą do chorób neurodegeneracyjnych. W ich przebiegu dochodzi do uszkodzenia lub obumierania komórek nerwowych w mózgu, czyli neuronów. Ten proces nazywany jest degeneracją. W wyniku tego układ nerwowy przestaje prawidłowo funkcjonować, co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych.

Schorzenia neurodegeneracyjne objawiają się różnorodnymi symptomami, które mogą się różnić w zależności od konkretnej choroby. Do najczęstszych objawów należą: zaburzenia funkcji poznawczych, w tym pamięci i myślenia, demencja, sztywność mięśniowa, omamy.

Choć choroby neurodegeneracyjne (ChN) były i są przedmiotem wielu badań, nadal nie ma zbyt dużo terapii, które mogą zapobiec tym chorobom lub spowolnić ich rozwój. Jednakże, jak pokazały dotychczasowe wyniki, niektóre leki przeciwcukrzycowe wykazują pewien potencjał terapeutyczny w przypadku zaburzeń poznawczych.

 

Dieta dobra dla mózgu i pamięci

Dobre odżywienie i kondycja mózgu nie są zależne wyłącznie od glukozy. Niezbędna jest także odpowiednia podaż białka (ryby, produkty mleczne, jaja, warzywa strączkowe, orzechy), którą możemy zapewnić zarówno u osób stosujących dietę roślinną, jak i mieszaną. Białka są bardzo ważne, dlatego że to z nich, a konkretnie z aminokwasów, które budują białkowe cząsteczki, powstają niezbędne substancje chemiczne, tzw. neuroprzekaźniki (m.in. dopamina, serotonina), odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów w synapsach oraz za rozwój i plastyczność komórek nerwowych.

Kolejnymi ważnymi składnikami niezbędnymi w procesach metabolicznych są lipidy, a szczególnie nienasycone kwasy tłuszczowe. Pewne zasługi w tym zakresie ma także cholina odgrywająca rolę w stabilizacji błon komórkowych neuronów oraz komórek gleju czy cholesterol w procesie synaptogenezy, czyli w procesie formowania się synaps – połączeń między komórkami nerwowymi.