Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 3/2022

Leczenie osób starszych – standardy opieki w cukrzycy (cz. 1)

Leczenie osób starszych z cukrzycą wymaga regularnej oceny sfer medycznej, psychologicznej, społecznej. Dzięki temu można określić cele i metody terapeutyczne odpowiednie dla danego pacjenta. W standardach diabetologicznych rekomenduje się wykonywanie u starszych pacjentów badań przesiewowych w kierunku zespołów geriatrycznych (tj. wielolekowości, zaburzeń poznawczych, depresji, nietrzymania moczu, upadków, uporczywego bólu), gdyż mogą one wpływać na samodzielne prowadzenie cukrzycy i obniżać jakość życia.

Badania pod kątem powikłań cukrzycy należy dostosować indywidualnie do stanu pacjenta i okresowo powtarzać, ponieważ warunkują one cele i podejście terapeutyczne. Szczególną uwagę należy zwrócić na powikłania, które mogą rozwijać się w krótkim czasie i znacząco pogorszyć codzienne funkcjonowanie, takie jak powikłania dotyczące wzroku i kończyn dolnych.

Wytyczne opieki diabetologicznej – ADA 2022

Wprowadzając model opieki przewlekłej nad diabetykami, wdrożono wiele interwencji mających na celu poprawę przestrzegania zalecanych standardów leczenia. Jednak główną przeszkodą w zapewnieniu optymalnej opieki jest system ochrony zdrowia, który jest często rozproszony, brakuje mu możliwości korzystania z informacji naukowych, niepotrzebnie powielane są niektóre usługi. Ponadto, system ochrony zdrowia jest źle zaprojektowany do świadczenia skoordynowanej opieki nad chorymi przewlekle.

Skuteczność modelu opieki przewlekłej badano w grupie 53 436 pacjentów z cukrzycą typu 2, objętych podstawową opieką zdrowotną. U osób, którzy zostali włączeni do tego modelu opieki, stwierdzono zmniejszenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego o 56,6%, zmniejszenie powikłań mikronaczyniowych o 11,9% oraz zmniejszenie śmiertelności o 66,1%.

Zdrowie kobiety – potrzeby, zagrożenia

Kobiecość kojarzy się nieodłącznie z kobiecymi kształtami, które są związane ze specyficznym składem ciała. Tkanka tłuszczowa, której tak nie lubimy, w zdrowym zakresie osiąga poziom od 21–24% do 33–36%, w zależności od wieku pań. Im jesteśmy starsze, tym więcej tkanki tłuszczowej gromadzi się w organizmie. Zapasy tłuszczu to nie tylko zbędne obciążenie. Spełniają istotną rolę w homeostazie organizmu. Przede wszystkim są potrzebne kobietom do zachowania równowagi hormonalnej, ponieważ hormony są pochodzenia lipidowego. Niedobór tkanki tłuszczowej wpływa często na spadek ilości estrogenów, u zbyt szczupłych pań zaburza cykl menstruacyjny, powoduje zanik miesiączki i niepłodność. Niski poziom kobiecych hormonów w organizmie wiąże się także z szybszym rozwojem osteoporozy. Bardzo ważne, by kontrolować, w jakich partiach ciała gromadzi się tłuszcz i korygować te zmiany aktywnością.

Mieszanki insulin w cukrzycy typu 2

U osób z cukrzycą typu 2 zwykle stosuje się terapię tzw. konwencjonalną, w której podaje się fabrycznie przygotowane mieszanki insulin. Są one proste w użyciu i ułatwiają samoopiekę (mniejsza liczba wstrzyknięć, mniejsze ryzyko zapominania o iniekcjach).

Mieszanka zawiera dwie insuliny: jedną długodziałającą, drugą – szybkodziałającą. Pierwsza pokrywa zapotrzebowanie na insulinę w okresie niskiego stężenia glukozy (na czczo, przed posiłkami oraz w nocy). Druga obniża poziom glukozy po posiłkach. Proporcje tych dwóch rodzajów insulin w mieszankach są rożne, a określa je zapis liczbowy. Najczęściej stosowana mieszanka 30/70 oznacza, że znajduje się w niej 30% insuliny szybkodziałającej i 70% długodziałającej.

W nazwach handlowych mieszanek zwykle widnieje jedna liczba, np. 30 lub jedna cyfra, 3. To informacja, że w preparacie mieszanki jest 30% insuliny krótkodziałającej, resztę stanowi insulina długodziałająca.

Czy witamina C to panaceum?

Witamina C zawarta w produktach naturalnych jest związkiem labilnym. Ulega rozkładowi w wysokiej temperaturze. Jej zawartość może ulegać zmianom w zależności od warunków transportu, przechowywania, uszkodzenia owoców. Środowisko kwaśne (piklowanie) zachowuje, a zasadowe lub kontakt z żelazem – niszczy.

Witamina C tradycyjnie uznawana jest jako środek zwalczający przeziębienie. Część lekarzy kwestionuje to działanie, szukając twardych dowodów. Za jednym z uznanych podręczników medycznych, można przytoczyć opinię, że w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych witamina ta łagodzi objawy i skraca nieco czas trwania choroby. Często stosowaną dawką jest 1 g na dobę. Górną granicę wyznacza wartość 2 g, ponieważ powyżej tej ilości zaczynają pojawiać się objawy niepożądane, głównie ze strony przewodu pokarmowego. Nie w pełni wchłonięta wit. C powoduje efekt osmotyczny i biegunkę.

Drugim istotnym zagrożeniem jest nadmierne tworzenie szczawianów i formowanie kamieni nerkowych. Dlatego pacjenci z istniejącą kamicą nerkową powinni być szczególnie wyczuleni na dawkę i nie przekraczać 1 g.