Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 11/2021

Paradoks refundacyjny

W listopadzie 2019 r. Ministerstwo Zdrowia objęło refundacją inhibitory SGLT2 (flozyny), a od stycznia 2020 również leki z grupy analogów GLP-1 (inkretyny). Jednak w obu przypadkach obowiązują duże ograniczenia w zakresie wskazań do refundacji (nieskuteczność terapii dwoma lekami doustnymi, przed włączeniem insulin, HbA1c ≥ 8%, obciążenia kardiologiczne, wskaźnik masy ciała BMI > 35). Wytyczne towarzystw diabetologicznych rekomendują wprowadzanie do leczenia cukrzycy typu 2 (CT2) inhibitorów SGLT2 i analogów GLP-1 w dużo szerszym zakresie, niż jest to obecnie. (…) W powyższym kontekście pojawia się pytanie o potrzebę zwiększenia dostępności inhibitorów SGLT2 oraz analogów GLP-1 w Polsce i ocenę ponad rocznych doświadczeń z obecnej refundacji. W tym celu zostało przeprowadzone badanie wśród diabetologów i pacjentów, którego wyniki zaprezentowano w Raporcie. Obrazuje on skuteczność działania wspomnianych leków i potrzebę rozszerzenia wskazań do ich refundacji.

Choroba wieńcowa w cukrzycy

Choroba wieńcowa jest najczęstszym powikłaniem w obrębie układu krążenia, którego wystąpieniem zagrożeni są diabetycy. Zmiany miażdżycowe u pacjentów z cukrzycą charakteryzują się bardziej rozległym uszkodzeniem naczyń wieńcowych oraz szybszym rozwojem choroby. Uszkodzenie śródbłonka oraz rozwój stanu zapalnego sprzyja odkładaniu się blaszki miażdżycowej w ścianie naczynia krwionośnego, co prowadzi do upośledzenia przepływu krwi w tętnicach wieńcowych. Konsekwencją tego jest rozwój niedokrwienia w obszarze mięśnia sercowego, dotkniętego zmianami miażdżycowymi w naczyniach wieńcowych.

Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi choroby wieńcowej u diabetyków jest otyłość  i często towarzysząca jej insulinooporność. Rozwojowi choroby wieńcowej sprzyjają także zmiany w zakresie układu krzepnięcia w postaci nadkrzepliwości zwanej trombofilią cukrzycową. Wszystkie te czynniki powodują, że zmiany miażdżycowe w przebiegu cukrzycy są rozleglejsze oraz szybciej postępujące w porównaniu z osobami bez cukrzycy.

Priobiotyki w cukrzycy (i nie tylko)

Pora odczarować preparaty probiotyczne i zacząć w pełni korzystać z ich możliwości. Przywracając równowagę w mikroflorze jelitowej możemy bowiem nie tylko pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, ale także złagodzić przebieg cukrzycy, zapobiec migrenom, poprawić trawienie i apetyt, wzmocnić odporność, a nawet wpłynąć na dobre samopoczucie psychiczne.

Znane są badania, które jasno wskazują na celowe zastosowanie probiotyków jako uzupełnienie terapii zespołu metabolicznego i otyłości, czy w ramach zapobiegania migrenom. Wiele ciekawych badań wskazuje na rolę mikrobioty w rozwoju cukrzycy typu 2. Zaburzenia flory mikrobiologicznej są ściśle powiązane z towarzyszącą cukrzycy otyłością. Wykazano, że bariera jelitowa osób z nadwagą jest osłabiona, a jej przenikalność drastycznie się zwiększa. U takich pacjentów obserwuje się pewne dysproporcje w poszczególnych grupach bakterii. Dominującą grupą bakterii okazują się tzw. mykoplazmy, które mają zdolność pozyskiwania energii z pożywienia, co znacznie podwyższa ilość wchłanianych cukrów prostych.

Włączenie insuliny – kiedy i u kogo?

Od dwóch lat, gdy refundowane są w Polsce nowoczesne leki z grup flozyn (SGLT-2) i inkretyn (analogi GLP-1), stanowią one „pomost” między leczeniem doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi a insulinoterapią. Jednak wskazania do refundacji tych leków są mocno ograniczone, przez co wielu pacjentów nie może z niej skorzystać. Inna sprawa, że kryteria refundacji nie mają uzasadnienia merytorycznego i medycznego, ale dopóki nie zostaną one rozszerzone, na pewnym etapie terapii pozostaje insulina. Warto tu podkreślić, że jest ona uznanym i skutecznym lekiem, którego wprowadzenia nie należy odwlekać w czasie, jeśli istnieją ku temu medyczne przesłanki.

Wprowadzenie insuliny do leczenia wymaga edukacji pacjenta, albowiem od znajomości zasad insulinoterapii zależy jego bezpieczeństwo. Także ze względów bezpieczeństwa, ale też dla ułatwienia wdrażania i stosowania tego typu terapii, przy cukrzycy typu 2 zaleca się rozpoczynanie leczenia od jednego zastrzyku na dobę insuliną o przedłużonym działaniu, tzw. podstawową (izofanową NPH lub analogie długodziałającym). Pora iniekcji zależy od tego, w której części dnia poziom glukozy jest wysoki: przy hiperglikemii porannej – wstrzyknięcie wieczorem (najczęstsza sytuacja), przy hiperglikemii w ciągu dnia (a normoglikemii na czczo) – iniekcja rano.

Odporność na talerzu

To, co jemy ma silny związek z działaniem układu immunologicznego. Niektóre produkty zawierają cenne substancje bioaktywne, które pobudzają odporność organizmu. Włączenie ich do naszego codziennego menu ma szczególne znaczenie w sezonie infekcji i wciąż niepokonanego koronawirusa.

Do związków zwiększających odporność organizmu należą: wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3 i n-6 (wykazują właściwości przeciwzapalne), witamina C (zmniejsza częstotliwość występowania przeziębień i łagodzi ich objawy), witamina A (niezbędna we właściwym funkcjonowaniu układu odpornościowego), witamina D3 (wpływa na komórki układu immunologicznego, do których zalicza się m.in. makrofagi, limfocyty B i T, eozynofile i neutrofile), cynk (bierze udział w produkowaniu i funkcjonowaniu przeciwciał odpornościowych – limfocytów T).