Opis

Fragmenty artykułów w Diabetyk nr 1/2023

Opcje terapeutyczne w cukrzycy typu 2 (cz. 1) – zachowania zdrowotne

Odżywianie jest integralną częścią postępowania w cukrzycy, a jej celem jest promowanie i wspieranie zdrowych wzorców żywieniowych, zaspokojenie indywidualnych potrzeb żywieniowych, utrzymanie przyjemności z jedzenia. Ważne też jest dostarczenie osobie z cukrzycą odpowiednich informacji i narzędzi do realizowania w praktyce modelu zdrowego odżywiania.

Nie istnieje jeden optymalny model właściwego odżywiania, zawierający odpowiednie proporcje ilości spożywanych węglowodanów, białek i tłuszczów. Zamiast tego zaleca się indywidualne zaplanowanie diety, która uwzględnia pokarmy o wykazanych korzyściach zdrowotnych, minimalizuje produkty szkodliwe (np. wysokoprzetworzone) i uwzględnia indywidualne preferencje. Chodzi tu o to, aby określić zdrowe nawyki żywieniowe, które są wykonalne i trwałe. I które umożliwią utrzymanie deficytu kalorycznego, tak ważnego w przypadku procesu odchudzania.

Analiza porównawcza badań dotyczących 9. metod żywieniowych (stosowanych przez pacjentów ponad 12 tygodni), wykazała zmniejszenie wartości HbA1c od –0,82% do –0,47% w przypadku wszystkich metod, w porównaniu z dietą kontrolną. Większe korzyści glikemiczne zaobserwowano w przypadku diety śródziemnomorskiej i diety niskowęglowodanowej.

Kontrola glikemii w cukrzycy nieleczonej insuliną

Według badań, u osób z cukrzycą typu 2 nieleczonych insuliną, monitorowanie poziomu glukozy we krwi nie miało wpływu na wartości hemoglobiny glikowanej (HbA1c). W ich przypadku naukowcy sugerują, że lepiej skupić się na zracjonalizowaniu i przestrzeganiu odpowiedniej diety, aktywności fizycznej (choćby spacery, marsze) i przestrzeganiu zaleceń dotyczących przyjmowania leków. Oczywiście, są pewne stany chorobowe i sytuacje życiowe czy niewystarczające wyrównanie cukrzycy, które wymagają codziennych, wielokrotnych pomiarów. I wówczas warto je wykonywać.

Nie można też zniechęcać pacjentów niestosujących insuliny do częstego monitorowania glikemii, jeśli mają taką potrzebę, jeżeli to daje im poczucie sprawczości i bezpieczeństwa.

Warto też podkreślić, że jest pewien haczyk: samokontrola jest skuteczna tylko wtedy, gdy pacjenci potrafią interpretować wyniki pomiarów i wiedzą, jak korzystać z tych danych w celu poprawy, normalizacji glikemii. Aby jej monitorowanie przyniosło spodziewane korzyści, musi być zintegrowane z planem samokontroli cukrzycy, dostosowanym indywidualnie do danego pacjenta.

Naturalne wsparcie wątroby

Preparaty hepatoprotekcyjne działają ochronnie i osłonowo. Wykazują pozytywny wpływ na pracę wątroby, wspomagają leczenie stłuszczenia tego narządu. Ponadto przyspieszają jego detoksykację i regenerację po uszkodzeniach wywołanych lekami czy toksynami.

Wątroba reguluje podstawowe przemiany biochemiczne organizmu, neutralizuje toksyny, produkuje białka budujące tkanki. Wytwarza składniki biorące udział w krzepnięciu krwi, syntetyzuje enzymy, magazynuje witaminy oraz żelazo. Stanowi zapas energetyczny i, co najbardziej oczywiste, wytwarza żółć ułatwiającą trawienie tłuszczów. Jak widać wątroba jest narządem niezastąpionym, pełniącym w organizmie człowieka wiele istotnych funkcji, dlatego też tak ważne jest dbanie o jej dobrą kondycję.

Pomimo bardzo dużych zdolności regeneracyjnych wątroby, z powodu złego i niehigienicznego stylu życia w dzisiejszych czasach, schorzenia tego narządu są bardzo powszechne. Zbyt obszerne i powtarzające się uszkodzenia spowodowane m.in. nadużywaniem leków i używek prowadzą do stopniowego niszczenia tkanek wątroby i zwłóknienia, a w konsekwencji do utraty jej funkcji. Szczególnie groźne dla zdrowia są toksyny, do których zaliczamy alkohol, leki, syntetyczne dodatki spożywcze, grzyby trujące oraz wirusy.

Częste zakażenia układu moczowego

Objawy kliniczne zakażenia układu moczowego u diabetyków i osób bez cukrzycy są takie same. Zdarza się, że nawracające zakażenia mogą nasunąć myśl o cukrzycy.

W przypadku zapalenia pęcherza moczowego, które występuje dość często, chory zgłasza ból, pieczenie w trakcie oddawania moczu, częstomocz, bolesne parcie na mocz. Zakażenie dróg moczowych występuje 14 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn (co wynika głównie z budowy anatomicznej).

Leki stosujemy takie same jak u pozostałych pacjentów, choć czasem wymagana jest dłuższa kuracja. Zaczynamy od „prostych” leków, takich jak: kotrimoksazol, trimetoprim, furazydyna czy fosfomycyna. W przypadkach powikłanych stosujemy silniejsze leki (amoksycylina z kwasem klawulanowym lub fluorochinolony). Wówczas powinniśmy też dążyć do uzyskania posiewu moczu z antybiogramem, aby być pewnym, że stosujemy skuteczny lek.

Jak rzucić palenie?

Nikotyna jest substancją wywołującą silne uzależnienie. Efekt euforyzujący, sedacyjny i przeciwlękowy oraz związanie palenia z czynnościami codziennymi, znacznie utrudnia zerwanie z nałogiem. Jedną z przyczyn sięgania po papierosy jest wpływ, jaki wywierają na nastrój i emocje.

Uzależnienie od nikotyny przez osoby z zaburzeniami cukrzycowymi niesie ze sobą wiele komplikacji, zarówno w kwestii nasilenia objawów, jak i intensyfikacji powikłań. Palenie tytoniu przez diabetyków prawdopodobnie wiąże się ze wzmocnieniem siły oraz przyspieszeniem wystąpienia takich powikłań cukrzycowych jak mikro- i makroangiopatie. U palących diabetyków szybciej rozwija się nefropatia (schorzenie nerek) oraz mikroalbuminuria (objaw polegający na wydalaniu z moczem niewielkich ilości białka, będący wczesnym wskaźnikiem niewydolności nerek). Palenie papierosów niesie ze sobą ryzyko zarówno rozwoju, jak i progresji neuropatii (uszkodzenie nerwów obwodowych), a niekiedy również retinopatii cukrzycowej (uszkodzenie naczyń krwionośnych w siatkówce oka).