1 WYMIENNIK BIAŁKOWY (WB) I TŁUSZCZOWY (WT)
Jeden wymiennik białkowy (1 WB) jest to taka ilość pożywienia, w której znajduje się 10 gramów białka zwierzęcego. Jako wzorzec przyjęto porcję mięsa cielęcego (wołowego, drobiowego, wędlin, sera twarogowego chudego lub mięsa ryb) o wadze 50 g (tabela 2).
1 WB dostarcza ok. 40 kcal, ponieważ 1 g białka to 4 kcal.
1 Wymiennik tłuszczowy (WT) to taka ilość pożywienia, w której znajduje się 10 g tłuszczu. Jako wzorzec przyjęto porcję masła o wadze 12 g. Zamiennie 1 wymiennikiem tłuszczowym może być na przykład 10 g oleju lub oliwy, 15 g majonezu bądź 15 g smalcu (tabela 3). Pamiętajmy jednak o tym, że tłuszcze to pozostałe 30–35% energii w diecie.
MATEMATYKA W DIECIE
Znajomość algebry jest absolutnie niezbędna w kuchni diabetyka. Stąd powiedzenie „matematyka królową wszystkich nauk” wydaje się tutaj wyjątkowo zasadne. W tabeli 4. przedstawiamy procentowy udział poszczególnych posiłków dziennego zapotrzebowania energetycznego organizmu. Aby łatwiej było nam wykonywać wszelkie potrzebne obliczenia, przyjrzyjmy się na przykładzie, jak należy obliczać zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze.
Przykład: mężczyzna 35 lat, cukrzyca typu 1 rozpoznana przed trzema laty, aktualna masa ciała 76 kg, wzrost 180 cm, praca siedząca umysłowa, nie uprawia żadnego sportu.
Ponieważ przykładowy pacjent prowadzi nieaktywny tryb życia, ustalając dla niego zapotrzebowanie energetyczne przyjmiemy wartość 30 kcal na 1 kg należnej masy ciała. Dla przypomnienia – obliczanie właściwej podaży energetycznej dla chorych na cukrzycę powinno uwzględniać następujące zalecenia:
- osoby leżące: 20 kcal / kg należnej masy ciała / dobę
- osoby pracujące umysłowo: 25–30 kcal / kg należnej masy ciała / dobę
- osoby codziennie wykonujące ćwiczenia fizyczne: 35 kcal / kg należnej masy ciała / dobę
- osoby wykonujące ciężką pracę – 40 kcal / kg należnej masy ciała / dobę