DIABETYK POLECA
Piękny uśmiech przy cukrzycy
Rozmowa ze specjalistką, stomatologiem, chirurgiem oraz mamą nastolatki z cukrzycą typu 1, dr n. med. Małgorzatą Bartoszcze-Tomaszewską.
Największą grupę moich pacjentów stanowią osoby z przewlekłym zapaleniem przyzębia. Objawami zapalenia przyzębia są krwawienia z dziąseł, patologiczna ruchomość zębów, nieprzyjemny zapach z ust i ropnie. Nieleczona choroba prowadzi do utraty zębów, zmian zanikowych kości szczękowych oraz pogorszenia komfortu życia. Cukrzyca sama w sobie nie jest czynnikiem wywołującym, ale sprzyjającym pojawieniu się choroby. Badania pokazują, że przyczyną ciężkich zapaleń przyzębia może być właśnie niewyrównana cukrzyca. Z kolei zaawansowanie choroby przyzębia ma wpływ na pogorszenie samokontroli i większe ryzyko występowania powikłań w cukrzycy. Badania pokazują pozytywny wpływ leczenia tych dolegliwości na obniżenie odsetka hemoglobiny glikowanej (HbA1c) u osób z cukrzycą.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Cukrzycowa choroba nerek (cz. 2)
Podstawą leczenia cukrzycowej choroby nerek jest (tak samo jak w jej prewencji) wyrównanie cukrzycy oraz właściwa terapia towarzyszącego nadciśnienia tętniczego. Bardzo ważna też jest kontrola lipidów (tłuszczów), zwłaszcza cholesterolu frakcji LDL („złego”). Jeśli nie udaje się go obniżyć metodami behawioralnymi (dietą, wysiłkiem fizycznym) konieczne jest leczenie farmakologiczne (grupą leków pierwszego rzutu w leczeniu dyslipidemii są statyny). Istotą leczenia jest odpowiednio dobrana farmakoterapia obejmująca wszystkie wspomniane wyżej problemy, indywidualizowana zależnie od przypadku konkretnego pacjenta. Leczenie różni się w zależności od obecności albumin (białek) w moczu, wartości eGFR (wskaźnik przesączania kłębuszkowego) oraz obecności chorób współistniejących. W przypadku cukrzycowej choroby nerek bardzo ostrożnie podchodzi się do metforminy. Wg rekomendacji PTD nie należy jej stosować u diabetyków z eGFR < 30 ml/min/1,73 m2, zaś u pacjentów, u których eGFR wynosi 30–59 ml/ /min/1,73 m2 dawki metforminy trzeba dostosować do czynności wydalniczej nerek.
POD LUPĄ
Witaminy na kości
Badania prowadzone nad osteoporozą i rolą wapnia w jej leczeniu, pozwoliły dojść do dość zaskakujących wniosków. Odkryto zjawisko, które nazwano „paradoksem wapnia”. Okazuje się, że organizm nie do końca potrafi kierować zwiększoną podaż wapnia (będącą efektem suplementacji), tam gdzie jest on naprawdę potrzebny – do kości. Gdzie zatem trafia? Otóż jest wydalany lub dostaje się do tkanek miękkich np. tętnic. To z kolei prowadzi do ich zwapnienia i szybszego narastania blaszki miażdżycowej. Łatwo się domyśleć, że ma to katastrofalny wpływ na zdrowie. Odkryto, że tym co pomaga organizmowi prawidłowo wykorzystać trafiający do niego wapń, są określone witaminy: D3 i K2. I to właśnie dlatego w suplementach diety, dostępnych w Polskich aptekach, można znaleźć połączenie wspomnianych składników – wapnia oraz witaminy K2 i D3. Nierzadko towarzyszy im też magnez lub witamina C.
LEKARZ ODPOWIADA
Zespół metaboliczny
Zespół metaboliczny to skojarzenie kilku zaburzeń, których wspólnym mianownikiem jest insulinooporność. Bardzo poważną konsekwencją tych odchyleń jest zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Na zespół składają się: otyłość trzewna, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca (lub nieprawidłowa tolerancja glukozy), zaburzenia lipidowe. Idea, która przyświeca wyodrębnieniu tego syndromu to podkreślenie znaczenia tego skojarzenia. W terapii potrzebne jest podejście całościowe. Leczenie indywidualne jednej czy drugiej składowej nie będzie w pełni skuteczne. Musimy zmierzyć się z istotą sprawy, czyli znaleźć sposób na poprawę insulinowrażliwości. Podstawowym orężem jest radykalna zmiana diety z redukcją kalorii i zmianą składu. Tu zmiany „kosmetyczne” nie wystarczą. Drugim ważnym elementem terapii jest systematyczny program ćwiczeń fizycznych. W pewnych przypadkach podaje się dodatkowo leki, np. metforminę (lek z grupy środków przeciwcukrzycowych o działaniu metabolicznym). Jeśli jest jawna cukrzyca, to leczymy ją zgodnie z przyjętymi zasadami.
ZADBAJ O SIEBIE
Śmiech leczy!
Jak twierdzą japońscy naukowcy, śmiech i poczucie humoru mogą przynieść korzyść osobom, które zmagają się z cukrzycą. W badaniach przez nich przeprowadzonych uczestniczyli diabetycy (typ 2) oraz osoby bez cukrzycy. Obie grupy brały udział w monotonnym wykładzie bez treści humorystycznych oraz oglądały komediowe show. Wyniki badań wskazują, że w obu grupach zauważono pozytywne działanie śmiechu i obniżenie poziomu glukozy we krwi. Z kolei naukowcy z Loma Linda University zauważyli, że u 20 pacjentów z cukrzycą chorujących na nadciśnienie oraz hiperlipidemię, którzy leczeni byli standardowymi lekami przeciwcukrzycowymi, radosny śmiech (badani oglądali komedie i programy satyryczne) spowodował poprawę wszystkich badanych wskaźników, tj. poziomu adrenaliny i noradrenaliny, ,,dobrego” cholesterolu (HDL), cytokin prozapalnych oraz białek C-reaktywnych (CRP). Pierwsze oznaki poprawy zauważono już po dwóch miesiącach. Obserwacja po dwunastu miesiącach wskazała, że w grupie, która oglądała komedie, poziom cholesterolu frakcji HDL podniósł się o 26% w porównaniu z grupą kontrolną, w której wyniósł 3%, zaś poziom CRP zmniejszył się o 66% w porównaniu do grupy kontrolnej (26%). Z badań wynika, że śmiech stymuluje układ odpornościowy i przeciwdziała negatywnym skutkom stresu.