POCZYTALNIA
4 Lek na lepszą odporność
Czy aplikacje na urządzenia elektroniczne są pomocne dla diabetyków?
Badanie śliny w diagnostyce nowotworów gardła
5 Nadrozpoznawalność nowotworów tarczycy
6 Pierwsze wyniki badań nad szczepionką SARS CoV-2
Przedwczesny poród a ryzyko cukrzycy u dziecka
Przebieg COVID-19 u diabetyków
DIABETYK POLECA
7 Terapia lekami doustnymi a dieta
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Dla zaczynających insulinoterapię
16 Cukrzyca na wyspie Nauru
18 Ryzyko cukrzycy typu 2 a przebyta cukrzyca ciężarnych
POD LUPĄ
20 Sposoby na odchudzanie (cz. 1)
23 Uwaga! Sezon przeziębień!
ABC INSULINOTERAPII
26 Analogi a posiłki i masa ciała
LEKARZ ODPOWIADA
28 Wzrost wagi a insulinoterapia
ZDROWO ŻYWIENIOWO
30 Pożywna energia do życia
34 Żywność wysokoprzetworzona
37 Przepisy kulinarne
BLIŻEJ NATURY
40 Niezłe ziółko… Podbiał pospolity
AKTYWNY STYL
42 Chodzenie jako ćwiczenie
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
DIABETYK POLECA
Terapia lekami doustnymi a dieta
Samo dawkowanie metforminy może być różnorakie, od jednej dawki 500 mg dziennie, po jej wielokrotność, dwa czy trzy razy dziennie, w porze spożywania głównych posiłków. Bardzo często pacjenci otrzymują także dawkę preparatu XR o przedłużonym działaniu, przyjmowanej zazwyczaj w porze wieczornej.
Niewątpliwie należy zwrócić uwagę na skład diety, zwłaszcza w początkowym etapie stosowania preparatów metforminy. Skutki niepożądane i objawy nietolerancji, które mogą się pojawić podczas stosowania metforminy, to głównie objawy jelitowe, takie jak wzdęcia, bole brzucha czy biegunki. Dlatego sugerowałabym w tym początkowym okresie zmodyfikować dietę tak, by miała ona charakter lekkostrawny. W praktyce powinno to oznaczać zmniejszenie udziału produktów surowych i wysokobłonnikowych. Warto ograniczyć w diecie warzywa wzdymające, takie jak kapusta, kalafior, brokuły, cebula, czosnek. Dodatkowej przejściowej korekty powinna także wymagać ilość spożywanych owoców, które jako źródło cukrów prostych mogą nasilać fermentację jelitową i potęgować objawy niepożądane.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Dla zaczynających insulinoterapię
Pacjenci często obawiają się włączenia insuliny do leczenia. Przyjmują maksymalne dawki leków przeciwcukrzycowych z wszystkich grup, a mimo tego kontrola glikemii jest fatalna. Skarżą się na brak sił, senność, zasychanie w ustach, suchą, swędzącą skórę, łatwe męczenie. Są to objawy złego wyrównania cukrzycy, które utrudniają codzienne życie, nie mówiąc już o przyszłych następstwach wysokich glikemii. Stanu takiego nie da się już naprawić lekami doustnymi, jedynie włączenie insuliny może pomóc utrzymać glikemię w ryzach. Zastrzyki insuliny w zasadzie nie są bolesne. Ewentualny nadmierny dyskomfort towarzyszący iniekcji można zmniejszyć poprzez: wstrzykiwanie insuliny o temperaturze pokojowej, niestosowanie środków odkażających skórę, częstą wymianę igieł we wstrzykiwaczu, unikanie manipulacji igłą znajdującą się w skórze.
Ponadto mięśnie w miejscu iniekcji powinny być rozluźnione, a igła odpowiednio ostra.
POD LUPĄ
Sposoby na odchudzanie (cz. 1)
Jeśli ustawisz sobie poprzeczkę zbyt wysoko (np. schudnięcie 30 kg), możesz być bardzo przygnębiony lub wręcz zniechęcony w sytuacji, gdy nawet się nie zbliżysz do założonego celu. Ponadto, osiągnięcie redukcji kilkudziesięciu kilogramów może prowadzić do efektu jo-jo, zwłaszcza gdy utrata wagi nastąpiła szybko, w wyniku bardzo dużego reżimu dietetycznego. Jeżeli tego reżimu się nie utrzymuje nadal, choć w mniejszym natężeniu (a i to jest bardzo trudne), kilogramy niestety bardzo szybko wracają.
Utrata masy ciała to maraton, a nie sprint. I tak samo jak maraton wymaga dzielenia drogi na odcinki. Cele są bardzo ważne, ale nierealistyczne cele odchudzania często działają przeciwko name. Dlatego lepiej główny cel podzielić na mniejsze: nie 30 kg tylko najpierw 5, potem kolejne 5 itd. Dobry, realny cel na początek to 10% spadek masy ciała, nie więcej niż od 2 do 4 kg przez miesiąc.
LEKARZ ODPOWIADA
Wzrost wagi a insulinoterapia
Trzeba pamiętać, że insulina, zarówno ta wydzielana w organizmie, jak i ta podawana z zewnątrz, nie tylko obniża poziom glukozy we krwi, ale wykazuje szereg działań metabolicznych. Ogólnie określa się to działaniem anabolicznym, czyli stymulującym tworzenie związków węglowodanowych, białek i tłuszczów. Skutkiem tego może być przyrost masy ciała. Na to zjawisko, nierzadkie, powinno się zwrócić baczną uwagę w momencie włączania insuliny. Wskazana byłaby kalkulacja diety z oceną kaloryczności, aby posiłki były w równowadze z zastosowaną dawką insuliny. Tu wiele może pomoc konsultacja dietetyczki. Szczególnie niekorzystne jest wejście w swoistą spiralę stopniowego zwiększania dobowej dawki insuliny i jednoczesnego wzrostu masy ciała. Tu pojawia się mechanizm błędnego koła, z którego trudno się potem wyzwolić. Jedynym wyjściem będzie wówczas skuteczna redukcja masy ciała. Należy dodać, że niektóre leki doustne, które stymulują wydzielanie insuliny np. pochodne sulfonylomocznika, również mogą powodować wzrost masy ciała.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Żywność wysokoprzetworzona
W składzie ma często sam utwardzony tłuszcz i cukier, w jednej porcji może zawierać całodzienne zapotrzebowanie na sól i jest konserwowana chemicznie. Kusi intensywnym słodkim lub słonym smakiem, silnym aromatem, niespotykanym kolorem i zwykle niską ceną. Żywność wysokoprzetworzona zalewa nasz rynek, lodówki i talerze, u swoich stałych konsumentów wywołując szereg chorób metabolicznych. Tłuszcze utwardzone to nic innego jak twarde margaryny, czyli popularne kostki reklamowane kiedyś jako najlepsze tłuszcze do wypieku ciast. Dziś, choć niemal zniknęły z ekranów telewizyjnych, nadal są najchętniej wybieranymi w tym celu tłuszczami.
Wyniki obserwacji epidemiologicznych, badań doświadczalnych i klinicznych wykazały, że izomery trans pochodzące z tłuszczu utwardzanego są odpowiedzialne za wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego oraz niektórych typów nowotworów. Ponadto, sprzyjają powstawaniu zespołu metabolicznego, któremu towarzyszy otyłość, oporność na insulinę oraz cukrzyca typu 2. Tłuszcze utwardzane wykorzystuje się przede wszystkim w produkcji słonych przekąsek, dań typu fast food, dań instant i potraw gotowych, słodyczy, pieczywa i gotowych sosów.