DIABETYK POLECA
Jak połączyć wysiłek z insulinoterapią? (cz. 2)
Aktywność fizyczną możemy podjąć przy odpowiednim stężeniu glukozy we krwi. Jako optymalne do rozpoczęcia ćwiczeń uznaje się wartości 125–180 mg/dl. Jeśli przed rozpoczęciem wysiłku glikemia wynosi poniżej 100 mg/dl, musimy koniecznie coś zjeść (glukoza!). Chwilę czekamy, aż poziom glukozy wróci do normy – po 10–15 minutach ponownie go sprawdzamy. Jeśli wzrósł, możemy wrócić do naszych sportowych planów.
Ćwiczyć można także przy średniej hiperglikemii, ale należy wówczas pamiętać o tym, że będziemy mniej wydolni i może pojawić się ryzyko odwodnienia. Jeśli natomiast poziom glukozy przekracza 250 mg/dl, musimy sprawdzić, dlaczego doszło do takiego wzrostu. Jeżeli przyczyną przecukrzenia jest całkowity brak insuliny (np. w wyniku niedziałającego wkłucia, zepsutej insuliny itp.), to rozpoczęcie aktywności fizycznej doprowadzi do jeszcze większego wzrostu glikemii i kwasicy ketonowej. Przy znacznej hiperglikemii przed wysiłkiem, koniecznie sprawdźmy obecność ciał ketonowych (we krwi lub w moczu). Jeśli są obecne, stanowczo odradzamy podejmowania jakiejkolwiek formy wysiłku fizycznego.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Leki inkretynowe, refundowane!
Perspektywy terapeutyczne dla pacjentów z cukrzycą w roku 2020 przedstawiają się pomyślnie, między innymi za sprawą wpisania na listy refundacyjne nie tylko flozyn, ale także preparatów z grupy pochodnych inkretynowych. Refundacją zostały objęte semaglutyd oraz dulaglutyd.
Leki te są dostępne dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy do tej pory byli nieskutecznie leczeni dwoma lekami doustnymi, nie stosują jeszcze insuliny, mają wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe i BMI powyżej 35.
Leki te zostały odkryte w 2012 roku, badania kliniczne rozpoczęto w 2015, a ukończono je w 2016 roku. Inkretyny są hormonami jelitowymi powodującymi zwiększone wydzielanie insuliny, działającymi po spożyciu posiłku. Do grupy tej należą glukagonopodobny peptyd 1 (GLP-1) oraz glukagonozależny peptyd insulinotropowy (GIP). Otrzymane na drodze syntezy w laboratoriach leki inkretynowe są agonistami, czyli substancjami w budowie chemicznej podobnymi do hormonów naturalnych.
POD LUPĄ
Trzeba mieć zdrowie w alkowie
Problemy ze sprawnością seksualną są jednym z wcześniejszych sygnałów świadczących o tym, że w mikrokrążeniu diabetyka zaczynają się zmiany chorobowe. Są to zwykle zmiany trudne do uchwycenia w badaniach dodatkowych, a właśnie objawiają się zaburzeniami czynnościowymi.
Rozmowa o seksie bywa trudna zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy, nie jest to bowiem tematyka często poruszana w programach szkoleniowych i najczęściej jedynym nauczycielem jest „uniwersytet życia”. Mimo to, niezależnie od barier psychologicznych i innych trudności, trzeba mieć w pamięci potrzebę stałego kontrolowania stanu sprawności seksualnej. Warto wiedzieć, że im lepsza jest kontrola cukrzycy, a także współistniejących czynników ryzyka, takich jak nadciśnienie czy zaburzenia lipidowe, tym lepsza jest sprawność seksualna. I przeciwnie – im bardziej zaniedbane leczenie cukrzycy i schorzeń współistniejących, tym mniejsze szanse na zadowalającą aktywność seksualną. Dlatego wczesne i staranne leczenie jest ważne również w aspekcie udanego życia seksualnego.
Bardzo istotny jest poziom cholesterolu LDL (tzw. złego), który, mówiąc potocznie, zapycha naczynia krwionośne, negatywnie wpływając na ich stan, a co za tym idzie krążenie krwi. Wskutek tego – odżywienie i dotlenienie komórek jest niewystarczające, co niestety może się wiązać z zaburzeniami funkcji seksualnych (np. wzwodu u mężczyzn).
LEKARZ ODPOWIADA
Praca zmianowa i rozchwiana glikemia
Cukrzyca, jeśli można użyć takiej personifikacji, lubi stabilizację, skrupulatność i systematyczność. Aby osiągnąć cel, jakim jest dobre wyrównanie cukrzycy potrzebne będzie właściwe rozłożenie posiłków i dopasowanie leków doustnych lub insuliny. Praca zmianowa, zwłaszcza w nocy wprowadza tu zasadniczą trudność, wynikającą ze zmiennych pór odpoczynku, jedzenia i podawania leków. To wszystko prowadzi do trudnych do przewidzenia wahań glikemii. Potwierdzają to różne obserwacje kliniczne, w których wykazano, że praca zmianowa wiąże się ze znacząco gorszym wyrównaniem cukrzycy. Dlatego dla pacjenta z cukrzycą najlepiej by było, gdyby pracował w rytmie dziennym. To oczywiście teoria. W praktyce życie niesie różne sytuacje i pacjent może być poddany pewnej presji. Tak czy inaczej musi jednak zdawać sobie sprawę, że podejmując pracę zmianową nocną naraża się na dwa ryzyka. Po pierwsze ryzyko hipoglikemii oraz po drugie niewyrównanie cukrzycy, które może rzutować na rozwój powikłań cukrzycowych, zwłaszcza w zakresie układu sercowo-naczyniowego. Można podjąć pewne działania, choć to będzie trudne, które mają szansę poprawić sytuację, ale ryzyko pozostaje. Ogólnie rzecz biorąc, strategia polegać będzie na zintensyfikowaniu samokontroli oraz stosowaniu leków, które zapewniają większą elastyczność i mniejsze ryzyko hipoglikemii. Ważny będzie też stopień edukacji pacjenta i jego umiejętność podejmowania decyzji przy zmianie dawkowania.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Ograniczamy niezdrowe nasycone kwasy tłuszczowe
Ważną kwestią w walce z hipercholesterolemią i jej następstwami zdrowotnymi (miażdżyca, zawał serca, udar mózgu) jest ograniczenie smażenia potraw (lepiej dusić, piec w piekarniku) oraz zmniejszenie w diecie zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Można tego dokonać, zamieniając tłuste produkty na ich chudsze odpowiedniki i zupełnie rezygnując z produktów o bardzo dużej zawartości tłuszczu i nasyconych kwasów tłuszczowych.
Podstawowa zasada jest taka: im większa ilość tłuszczów (w ogóle) w produkcie, tym większa zawartość w nich nasyconych kwasów tłuszczowych (nie dotyczy to olejów roślinnych). Niektóre gatunki mięsa są stanowczo odradzane, ze względu na bardzo dużą zawartość w nich NKT. Na przykład, w zaledwie 100 g boczku (czyli jeden grubszy plaster) znajduje się aż 18 g nasyconych kwasów tłuszczowych – to dużo więcej niż zalecana całodzienna (we wszystkich posiłkach) ilość NKT w diecie.