W listopadowym numerze Diabetyka
SŁOWO OD REDAKCJI
POCZYTALNIA
5 Lepsze krążenie
Wyniki badania z emagliflozyną (flozyną)
6 Słuch, równowaga i układ nerwowy
Zdrowy styl życia zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera
Ryzyko zawału serca u diabetyków
Dieta DASH zmniejsza ryzyko cukrzycy
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
7 Rola pielęgniarki w leczeniu cukrzycy (wywiad z Przewodniczącą Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii, Alicją Szewczyk)
DIABETYK POLECA
10 Jak wygląda leczenie w czasie pandemii? Relacje pacjentów
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
16 ABC neuropatii (cz. 5) – Neuropatia autonomiczna sercowo-naczyniowa
18 Cukrzyca i tatuaże
20 ABC wczesnej cukrzycy (cz. 5) – Terapia w stanie przedcukrzycowym – dieta i wysiłek
POD LUPĄ
22 Odporność z natury
20 Sposoby na odchudzanie (cz. 3)
LEKARZ ODPOWIADA
30 Częste niedocukrzenia
ZDROWO ŻYWIENIOWO
32 Dieta bez efektu jojo
35 Jarmuż – skarbnica zdrowia
38 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
40 Znaj swoje wyniki
BLIŻEJ NATURY
42 Niezłe ziółko… Lipa
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
DIABETYK POLECA
Jak wygląda leczenie w czasie pandemii? Relacje pacjentów
Panie Anna, Monika i Barbara oraz Pan Eugeniusz podzielili się z nami swoimi przejściami, związanymi z trwającą pandemią COVID-19. O tym, jak wygląda leczenie po wyzdrowieniu z koronawirusa, jak trudno trafić na tradycyjną wizytę lekarską itp., przeczytacie w poruszających opowieściach naszych bohaterów. Mamy nadzieję, że będą one wskazówką dla innych, motywatorem do dbania o swoje zdrowie i zachętą do egzekwowania swoich praw do opieki medycznej.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
ABC neuropatii (cz. 5) – Neuropatia autonomiczna sercowo-naczyniowa
Cukrzycowa neuropatia autonomiczna układu sercowo-naczyniowego polega na nieprawidłowej kontroli autonomicznej systemu sercowo-naczyniowego w przebiegu cukrzycy po wykluczeniu innych przyczyn. Wśród czynników jej ryzyka są: wiek, czas trwania cukrzycy, stopień kontroli glikemii, współwystępowanie innych powikłań mikroangiopatycznych. Ponadto także otyłość, nadciśnienie tętnicze, nikotynizm, zaburzenia gospodarki lipidowej (dyslipidemia), wysokie stężenie insuliny w organizmie (hiperinsulinemia).
Neuropatia autonomiczna układu sercowo-naczyniowego może wystąpić zarówno w przypadku cukrzycy typu 2, jak i typu 1. Może pojawić się na każdym etapie rozwoju cukrzycy, ale częściej występuje u osób chorujących ponad 20 lat, ze źle kontrolowaną glikemią.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
ABC wczesnej cukrzycy (cz. 5) – Terapia w stanie przedcukrzycowym – dieta i wysiłek
Kilka badań klinicznych wykazało, że redukcja masy ciała i aktywność fizyczna zapobiegają cukrzycy typu 2. To najskuteczniejsza, niefarmakologiczna metoda zapobiegająca progresji stanu przedcukrzycowego w jawną cukrzycę (lub opóźniająca jej wystąpienie). Jednym z bardziej znaczących badań było Diabetes Prevention Program (DPP) – program prewencji cukrzycy.
Redukcja masa ciała w obserwowanej grupie okazała się głównym czynnikiem prewencji cukrzycy. Z każdym jednym straconym kilogramem ryzyko wystąpienia cukrzycy zmniejszało się o 16%. Ogólnie, zmiana stylu życia (odpowiednia dieta, umiarkowany wysiłek fizyczny 150 minut w tygodniu, prowadzące do redukcji wagi) spowodowała zmniejszenie liczby przypadków cukrzycy o 58%.
Co więcej, wprowadzone w życie zmiany stylu życia u badanych dały podobne rezultaty we wszystkich grupach etnicznych i niezależnie od płci. Na uwagę zasługuje fakt, że największe korzyści ze zmiany stylu życia uzyskały osoby w przedziale wiekowym 60–85 lat.
POD LUPĄ
Odporność z natury
W sezonie grypowym warto wspomóc swój organizm za pomocą roślinnych immunostymulantów – surowców pobudzających i wzmacniających układ odpornościowy. Tarczą chroniącą nas przed inwazją chorobotwórczych patogenów są również zioła o naturalnej aktywności przeciwbakteryjnej oraz bogate w witaminy rośliny lecznicze. (…) Właściwości immunostymulujące jeżówki są potwierdzone licznymi badaniami klinicznymi.
Ziele jeżówki zawiera polisacharydy, kwasy fenolowe, cynarynę, sterole, olejki eteryczne, witaminy i minerały, a także chroniące przed wolnymi rodnikami antyoksydacyjne flawonoidy (kwecetyna, kemferol, rutozyd i apigenina). Wyciągi z jeżówki wykazują działanie przeciwzapalne oraz przeciwwirusowe i z powodzeniem są wykorzystywane jako środki wzmacniające w infekcjach dróg oddechowych, tj. zapalenie zatok, przeziębienie, stan zapalny gardła czy grypa. Zalecane jest również profilaktyczne stosowanie jeżówki przed wystąpieniem objawów chorobowych w sezonie grypowym i w czasie spadku naturalnej odporności.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta bez efektu jojo
Na podstawie prowadzonych w Polsce badań, nadwagę i otyłość ma obecnie 40% osób w wieku 25–29 lat, 55% osób w wieku 35–39 lat i ponad 65% osób powyżej 50. roku życia. Statystyki są bezlitosne. Choć pojawiają się kolejne programy edukacyjne i sprzedaż środków na odchudzanie wciąż rośnie, masa ciała Polaków nie spada. Nawet, jeśli uda się stracić kilka zbędnych kilogramów, zaraz przyrasta nawet kilkanaście nowych. Jak temu zapobiec?
Jeśli złe nawyki żywieniowe lub styl życia doprowadziły kogoś do nadwagi lub zachorowania na otyłość, dzięki diecie redukcyjnej schudł, ale zaraz po jej zakończeniu wrócił do swoich dawnych przyzwyczajeń, dotyka go efekt jojo, czyli z powrotem przybiera na masie, często z naddatkiem…
I od tej reguły nie ma wyjątków. Efekt jojo źle wpływa nie tylko na nasze zdrowie fizyczne, ale i psychiczne, gdyż poważnie demotywuje do podejmowania kolejnych prób odchudzania i może obniżyć samoocenę. Częste nieudane próby redukcji masy z efektami jojo mogą doprowadzić w najlepszym wypadku do powstania rozstępów i spadku jędrności skory, a w najgorszym do trwałego i opornego na odchudzanie stanu patologicznego nagromadzenia tkanki tłuszczowej, połączonego z depresją.
WARTO WIEDZIEĆ
Znaj swoje wyniki
Choroby układu sercowo-naczyniowego bardzo często współistnieją z cukrzycą, narażając diabetyków na zwiększone ryzyko powikłań narządowych. Najlepszym sposobem zapobiegania im jest profilaktyka, na którą składa się prowadzenie zdrowego trybu życia, uprawianie wysiłku fizycznego, właściwe odżywiane się, niepalenie papierosów ani nieprzebywanie w atmosferze dymu tytoniowego.
O stanie zdrowia świadczy nie tylko dobre samopoczucie, ale także związane są z nim pewne parametry zdrowotne, takie jak masa ciała, BMI, ciśnienie krwi, glikemia, wartość hemoglobiny glikowanej (HbA1c), lipidogram, kreatynina. Utrzymanie dobrego zdrowia jest łatwiejsze, jeżeli wiemy, do jakich celów powinniśmy dążyć w naszym codziennym życiu, czyli jakie parametry osiągać. W krajach anglosaskich prowadzone są akcje edukacyjne skierowane do pacjentów pod
hasłem „Know your numbers”, czyli „Znaj swoje wyniki” – oznacza to znajomość poszczególnych parametrów zdrowotnych oraz wartości docelowych, do których należy dążyć. I my przybliżamy je wszystkie w tym artykule.