W październikowym numerze Diabetyka
FELIETON
4 Cukrzyca nie znika w czasie pandemii
POCZYTALNIA
5 Leczenie polineuropatii cukrzycowej
BMI, geny i ryzyko cukrzycy
6 Parom łatwiej się odchudzić niż singlom
Wpływ cukrzycy na kości
Cukrzyca o schorzenia jamy ustnej
Co pomaga dbać o oczy?
7 Sport a pacjenci kardiologiczni
DIABETYK POLECA
8 Diabetyk w ogniu interakcji
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 ABC neuropatii (cz. 4)
Uogólniona neuropatia somatyczna i neuropatie ogniskowe
14 Analogi insuliny – co nowego?
16 ABC wczesnej cukrzycy (cz. 4)
Konsekwencje stanu prediabetes
POD LUPĄ
18 Sposoby na odchudzanie (cz. 2)
20 Choroby płuc
23 Na sen i uspokojenie
ABC INSULINOTERAPII
26 Lęk przed zastrzykami
LEKARZ ODPOWIADA
28 Niedoczynność tarczycy przy cukrzycy
ZDROWO ŻYWIENIOWO
30 Dieta dostosowana do wieku
33 Dobre tłuszcze
36 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
38 Kongres ETK 2020
BLIŻEJ NATURY
40 Niezłe ziółko… Nawłoć pospolita
ZADBAJ O SIEBIE
42 Pielęgnacja skóry zimą
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
DIABETYK POLECA
Diabetyk w ogniu interakcji
W dobie polifarmakoterapii – i często leczenia przez kilku specjalistów – należy być niezwykle czujnym w przypadku dołączania nowych leków do terapii. Zwłaszcza diabetycy, jako osoby z chorobą przewlekłą, stale przyjmujący leki określonych grup, powinni uważać na potencjalnie szkodliwe zależności między substancjami. Każdy kolejny lek wprowadzany do organizmu może wywołać niechcianą interakcję. Podczas polifarmakoterapii ryzyko wystąpienia niepożądanych oddziaływań między związkami wzrasta proporcjonalnie do liczby stosowanych środków. Przyjmowanie wielu leków jednocześnie wiąże się z nasileniem lub osłabieniem ich działania, wyzwoleniem objawów toksycznych, a także wywołaniem efektu farmakologicznego, odbiegającego jakościowo od spodziewanego. Z powodu takiej zależności nie jesteśmy w stanie realnie ocenić stopnia działania wybranego medykamentu, a co za tym idzie skuteczności terapii. Warto więc zwrócić uwagę na każdy nowy lek wzbogacający naszą terapię.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Analogi insuliny – co nowego?
Powierzchownie patrząc wydaje się, że w medycynie wszystko obecnie kręci się wokół koronawirusa. Ale tak naprawdę życie toczy się dalej, nauka się rozwija, a na rynek trafiają nowe leki. W ostatnich latach pojawiło się kilka nowych preparatów insulinowych, które będziemy stosować i obserwować, czy spełniają pokładane w nich nadzieje.
Pierwsza podgrupa to analogi szybkodziałające, które w zestawieniu z naturalnym konkurentem, jakim jest insulina krystaliczna działają szybciej i trochę krócej, odpowiednio po 5–15 minutach i do 4–5 godzin. Są one wykorzystywane w modelu intensywnej insulinoterapii (wielokrotnych wstrzyknięć) oraz w leczeniu pompą insulinową. Idea, która przyświecała ich wprowadzeniu polegała na uzyskaniu insuliny, która ma parametry bardziej zbliżone do insuliny własnej i która w cukrzycy lepiej kontroluje hiperglikemię poposiłkową.
Nowości z ostatnich lat, to z jednej strony nowo zsyntetyzowane cząsteczki, a z drugiej – zmodyfikowane postaci analogów już obecnych na rynku farmaceutycznym.
POD LUPĄ
Sposoby na odchudzanie (cz. 2)
Planowanie to klucz do sukcesu. Jeśli nie masz czasu, aby codzienne przyrządzać domowe posiłki, wdróż strategię ekonomii czasowo-kulinarnej. Zamiast zastanawiać się, co zjeść na lunch w porze lunchu, przygotuj sobie bazę do zdrowych posiłków na cały tydzień.
Strategia polega na tym, że na wspomnianej bazie przyrządza się kolejne potrawy. To znany sposób, żadne novum, tylko trzeba go przywrócić na stałe i z niego korzystać. Kto nie gotował pomidorowej na pozostałym z niedzielnego obiadu rosole? No właśnie. Ale jeśli bazą ma być rosół, to najlepiej chudy i można na nim przygotować wiele zup, nie tylko pomidorową. Warto tu wprowadzić różnorodność, aby nie jeść przez 3 dni tej samej zupy, bo szybko nam obrzydnie to rozwiązanie.
Mając bazy do potraw (także z kasz, strączkowych, ryżu itd.), możesz przygotowywać posiłki przez cały tydzień, zaoszczędzając mnóstwo czasu i kalorii.
LEKARZ ODPOWIADA
Niedoczynność tarczycy przy cukrzycy
Niedoczynność tarczycy i cukrzyca typu 1 mają wspólne cechy. Istotą obu chorób jest niedobór hormonu (w przypadku cukrzycy insuliny, a w niedoczynności tarczycy tyroksyny). Obraz chorobowy jest ściśle zdeterminowany przez ten niedobór.
W przypadku hormonów tarczycy sprawa jest bardziej rozbudowana, jako że mają istotny wpływ na bardzo wiele narządów. Oddziałują na układ krążenia (przyspieszają czynność i rzut serca), układy oddechowy i kostny, na funkcje nerwowo-mięśniowe. Mają wpływ na przemianę materii poprzez podwyższenie glikemii i obniżenie cholesterolu. Działają pobudzająco na autonomiczny układ nerwowy. Ogólnie rzecz biorąc, ich wpływ ma charakter aktywujący. A zatem niedobór hormonów tarczycy będzie prowadził do wielorakiego spowolnienia funkcji organizmu. Koncepcja leczenia jest dość prosta – nie ma danego hormonu, podajemy go z zewnątrz.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta dostosowana do wieku
Każdy z nas wymaga indywidualnego podejścia do kwestii żywienia. Płeć, wzrost, masa ciała, intensywność oraz rodzaj wykonywanych aktywności, stan zdrowia lub nasz wiek – to główne czynniki, które musimy wziąć pod uwagę przy komponowaniu posiłków. Kolejne etapy życia to nowe rozdziały wymagające modyfikacji sposobu żywienia.
Jesteśmy tym, co jemy oraz pijemy i choć to hasło pozostaje aktualne dla wszystkich grup wiekowych, to w przypadku dzieci nabiera szczególnego znaczenia. Jeśli będziemy maluchy przekarmiać, w ich organizmach namnożą się komórki tłuszczowe, adipocyty, których liczba już nigdy się nie zmieni. W przyszłości może się zmieniać jedynie ich objętość. Zbyt pulchne maluszki w dorosłym życiu mogą mieć poważne problemy, by skutecznie i trwale zrzucić nadmiar kilogramów, a poza tym będą bardziej narażone na rozwój chorób towarzyszących otyłości, np. cukrzycy typu 2.