Czerwcowy numer Diabetyka
POCZYTALNIA
Zdrowy układ moczowy
Lek na łuszczycę w cukrzycy typu 1?
Lek z grupy GLP-1 a choroby wątroby
Niska glikemia a uszkodzenie oczu
TEMAT NUMERU
Terapia skojarzona z insuliną w cukrzycy typu 2
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Piramida życia w zgodzie z cukrzycą (cz. 37) – Stan przedcukrzycowy – małe kroki do wielkiej zmiany
Planujemy wakacje z cukrzycą w tle
POD LUPĄ
Migotanie przedsionków – cichy zabójca
Fitozwiązki wspierające zdrowie (cz. 4)
LEKARZ ODPOWIADA
Jakie są perspektywy mojego leczenia?
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Słodkie pyszności inaczej
Przepisy
BLIŻEJ NATURY
Perz właściwy
WARTO WIEDZIEĆ
Jak postępować ze skórą atopową?
TEMAT NUMERU
Terapia skojarzona z insuliną w cukrzycy typu 2
Tytułem wstępu należy podkreślić, że insulina nie powinna być traktowana jak straszak. Ma ogromne znaczenie w osiąganiu i utrzymywaniu wyrównania cukrzycy. Pomaga przełamać impas w przypadku, gdy inne leki nie obniżają wystarczająco poziomu glukozy, przez co cukrzyca postępuje, skutkując pojawieniem się powikłań.
Insulina doskonale się sprawdza również w nagłych sytuacjach, wymagających tymczasowego nią leczenia (hospitalizacja, ostra choroba lub terapia wysokimi dawkami glikokortykosteroidów).
Co ważne, towarzystwa diabetologiczne zalecają, aby przed włączeniem insuliny rozważyć zastosowanie GLP-1 lub GIP/GLP-1 (inkretyny w iniekcjach) w przypadku pacjentów, którzy nie są jeszcze leczeni tymi lekami. A to w celu rozwiązania problemu hiperglikemii poposiłkowej, zmniejszenia ryzyka hipoglikemii i przyrostu masy ciała związanego z insulinoterapią.
U osób dorosłych z cukrzycą typu 2, które rozpoczynają insulinoterapię, należy kontynuować stosowanie leków obniżających stężenie glukozy (chyba że są przeciwwskazane lub nie są tolerowane) w celu uzyskania trwałych korzyści glikemicznych i metabolicznych (związanych z masą ciała, zdrowiem serca i nerek).
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Planujemy wakacje z cukrzycą w tle
Wprawdzie w trakcie urlopu nie da się uwolnić od wszystkich obowiązków – zwłaszcza tych związanych z zarządzaniem cukrzycą, ale można dużo zrobić, by się dobrze przygotować do wyjazdu, minimalizując ryzyko nieoczekiwanych – acz możliwych – kłopotów zdrowotnych.
Ze względu na fakt, że podczas wakacji wchodzimy w inny tryb niż mamy na co dzień (więcej/mniej ruchu, brak stresu, inne/nieregularne jedzenie, możliwa infekcja), możemy doświadczać dużej zmienności glikemii. Dlatego zaleca się intensywniejszą niż zwykle kontrolę poziomu glukozy. To może być kłopotliwe, ale jest naprawdę ważne. Pozwala uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Dobrym rozwiązaniem może być czasowe, na okres urlopu, zastosowanie ciągłego monitoringu glikemii. Nawet jeśli nie przysługuje nam refundacja na sensory do CGM, warto rozważyć taką opcję, bo dzięki niej mamy stały wgląd w poziomy glukozy, bez konieczności kłucia palców, wyniki pokazują się na telefonie, do tego są funkcje alarmów, gdy glikemia wzrasta i spada (od razu możemy zareagować) itp.
Przygotowując się do wyjazdu, zawczasu uzupełnij asortyment leków, które przyjmujesz stale i poproś lekarza o receptę na zapas medykamentów. Zapas jest szczególnie ważny, jeśli wybierasz się na urlop za granicę, zwłaszcza w odległe zakątki świata (mniej rozwinięte gospodarczo). Nie wiadomo bowiem, czy leki, które stosujesz są tam dostępne. Pamiętajmy, że w różnych krajach nazwy handlowe tych samych, co u nas preparatów, mogą być inne. Najważniejsza jest więc nazwa substancji czynnej leku, używana w międzynarodowej nomenklaturze (np. Insulinum humanum). Jeśli będzie konieczność skorzystania z pomocy lekarskiej za granicą, lepiej posługiwać się właśnie tymi nazwami (znajdują się na opakowaniach leków pod nazwą handlową). Najlepiej je spisać wraz z dawkowaniem.
LEKARZ ODPOWIADA
Jakie są perspektywy mojego leczenia?
Grupa inhibitorow SGLT-2 ogólnie ma dobrą prasę. Odkryto, że poza obniżeniem glikemii leki te mają korzystne działanie na układ sercowo-naczyniowy i hamują postęp chorób nerek. Ale czy te nadzieje spowodują detronizację wiekowej już królowej, czyli metforminy? Na razie jeszcze nie. Wg wszelkich standardów leczenia cukrzycy, lekiem pierwszego wyboru pozostaje metformina. Oznacza to, że jeśli nie ma istotnych przeciwwskazań, to terapię cukrzycy typu 2 rozpoczynamy od tego preparatu, znanego od kilkudziesięciu lat. Jeśli po pewnym czasie okazuje się, że nie zapewnia on prawidłowego wyrównania cukrzycy to dokładamy drugi lek o innym mechanizmie. Wśród zalecanych w rekomendacjach są leki właśnie z grupy SGLT-2 (flozyn) lub inkretyn (GLP-1 lub GIP/GLP-1). Jeśli znów minie jakiś czas i sytuacja z niewyrównaniem się powtórzy, to dołączamy kolejny lek. Jeśli ten etap okaże się nieskuteczny, wówczas wprowadzamy insulinę.
Jak widać terapia cukrzycy typu 2 ma, jeśli można posłużyć się takim określeniem, charakter eskalacyjny – w miarę narastania problemów dokładamy kolejne leki. Insulina znajduje się na ostatnim etapie, ale to w teorii, bo w praktyce, jeśli istnieją wskazania, można ją zastosować wcześniej. W ogóle, to złe podejście, żeby traktować insulinę jako zło konieczne, przed którym musimy się bronić innymi lekami.
Trzeba też bardzo podkreślić, że na każdym etapie leczenia, najważniejszą sprawą jest modyfikacja stylu życia, czyli zastosowanie odpowiedniej diety i wprowadzenie programu ćwiczeń fizycznych. A zatem właściwe szkolenie dietetyczne powinno mieć miejsce na samym początku przed – lub wraz z – włączeniem pierwszego leku przeciwcukrzycowego. Następnie powinno być powtórzone za każdym razem, gdy szwankuje wyrównanie cukrzycy.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Słodkie pyszności inaczej
Słodycze mogą być częścią zdrowej diety, także tej o niskim IG. Nie muszą powodować żadnych negatywnych skutków zdrowotnych. Trzeba tylko zwracać uwagę na ich skład, wiedzieć, co i jak jeść.
Pomarańczowe warzywa są same z siebie dosyć słodkie, więc doskonale pasują do wypieków. Nadają ciastom wesoły pomarańczowy kolor, dzięki karotenoidom – barwnikom, które są prowitaminą A. Jest ona kluczowa dla procesów widzenia, odporności i podziałów komórkowych, ma też udział w procesie syntezy hormonów steroidowych.
Ciasto marchewkowe to klasyk – wilgotne, długo zachowujące świeżość i proste w przygotowaniu. Ponieważ jest znane od dawna, powstało mnóstwo jego wersji – babka, ciasto przekładane kremami, z orzechami, suszonymi owocami, z zielonym groszkiem, burakami, jabłkiem, cukinią, ananasem i kakao. Najczęściej w przepisach występuje świeża, starta na grubych oczkach marchewka. Najprostszą wersją jest brazylijskie ciasto z marchewki, oleju, słodziku, mąki i proszku do pieczenia.
Z dyni od wieków przygotowuje się słodkie przetwory – przede wszystkim kompoty, dżemy, konfitury i dynię na słodko z goździkami. Dzięki swojej mączystej konsystencji wspaniale nadaje się na składnik ciast – dyniową tartę lub wszelkie wersje ciast podobne do tych z marchewki.
Słodkie ziemniaki, czyli bataty, najlepiej łączą się w wypiekach z produktami kokosowymi – wiórkami, tłuszczem czy mąką. Możemy z nich przygotować brownie lub tradycyjne puszyste ciasto.
WARTO WIEDZIEĆ
Jak postępować ze skórą atopową?
Prawidłowe oczyszczanie skóry atopowej stanowi nie lada wyzwanie – najlepiej tolerowaną formą mycia jest krótkotrwała (maksymalnie kilkunastominutowa) kąpiel w wannie, w wodzie o temperaturze ok. 27–30°C z zastosowaniem specjalnych środków myjących o pH skóry 5,5. Należy stosować produkty z dodatkiem emulsji, płynu lub olejku, który po kąpieli pozostawi na skórze ochronny film tłuszczowy. Właściwości takie zapewnia dermokosmetykom zawartość emolientów, które mają zdolności okluzyjne, co oznacza, że wytwarzają na powierzchni naskórka warstwę zapobiegającą odparowywaniu wody. Emolienty zawarte w produktach do mycia nie tylko dokładnie i delikatnie oczyszczają skórę, ale również natłuszczają ją i wzmacniają naturalną, ochronną barierę lipidową naskórka. Ponadto, niwelują świąd i gwarantują poprawę wilgotności skóry, nie wywołują podrażnień. Własności okluzyjne mają takie substancje jak: wazelina, oleje mineralne, parafina, woski, sterole, fosfolipidy, alkohole wielowodorowe (glikol propylenowy), kwasy tłuszczowe (stearynowy, lanolinowy) czy alkohole tłuszczowe (lanolinowy, stearynowy, cetylowy).
Oprócz samego procesu oczyszczania naskórka, istotne jest postępowanie tuż po umyciu się – skórę należy delikatnie osuszyć miękkim, bawełnianym ręcznikiem i jak najszybciej (w ciągu 3–5 minut) nałożyć środek nawilżający, aby zapobiec wyschnięciu naskórka i utracie nawilżenia.