W majowym numerze Diabetyka
POCZYTALNIA
4 Kontrola cukrzycy typu 1 w dzieciństwie a powikłania neurologiczne
Odporność i mocne kości
Endometrioza u kobiet w ciąży
Przebieg ciąży u kobiet z cukrzycą
5 Ponowne zachorowania na COVID-19
Przeciwciała po infekcji tylko u 47% mieszkańców Wuhan
Hospitalizacja diabetyków z powodu COVID-19
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
6 100 lat odkrycia insuliny
DIABETYK POLECA
8 Wysoka glikemia w nocy i nad ranem
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Wypadanie włosów a cukrzyca
16 ABC wczesnej cukrzycy (cz. 7) – Terapia schorzeń towarzyszących: cholesterol, nadciśnienie
18 Nowo zdiagnozowana cukrzyca typu 2
POD LUPĄ
20 Rwa udowa – objawy oraz leczenie
22 Kamica nerkowa
LEKARZ ODPOWIADA
25 Jestem szczupły a mam wysoki cholesterol
ABC INSULINOTERAPII
28 Podstawy insulinoterapii
ZDROWO ŻYWIENIOWO
30 Dieta fleksitariańska
33 Kuchnie azjatyckie a dieta diabetyka
36 Przepisy kulinarne
AKTYWNY STYL
38 Świetna pora na aktywność
BLIŻEJ NATURY
42 Niezłe ziółko… Rumianek pospolity
DIABETYK POLECA
Wysoka glikemia w nocy i nad ranem
Utrzymanie stabilnego stężenia glukozy podczas snu jest bardzo ważnym elementem zapewnienia sobie bezpieczeństwa terapii cukrzycy. Zwłaszcza, jeśli jest leczona insuliną, bo to właśnie ten hormon – przy niewłaściwym postępowaniu – zwiększa ryzyko wahań glikemii. Prawidłowy poziom glukozy w nocy umożliwia spokojny, dobry sen i wpływa na samopoczucie następnego dnia.
Jest wiele czynników wpływających na wzrost stężenia glukozy we krwi w nocy. Między innymi rodzaj jedzenia spożywanego w ciągu dnia, intensywność i pora podejmowanej aktywności fizycznej, poziom stresu, pora wstrzyknięcia oraz wielkość dawki insuliny, a także to, czy zjedliśmy coś przed snem. Glikemia może wzrastać według różnych wzorców, osiągając wysokie wartości o różnych porach w ciągu nocy. Na przykład, poziom glukozy przed snem jest w dopuszczalnym zakresie, ale kilka godzin później wzrasta. Lub przez większość nocy glikemia jest właściwa, ale wzrasta przed przebudzeniem. Obserwując reakcje organizmu, możemy zidentyfikować przyczynę wysokiego poziomu glukozy, a co za tym idzie znaleźć sposób na rozwiązanie tego problemu.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Wypadanie włosów a cukrzyca
Wszelkie nieprawidłowości w równowadze hormonalnej organizmu są eksponowane na zewnątrz. Niestabilność poziomu hormonów osłabia procesy regeneracyjne i wzrostowe włosów. Słabsze krążenie, charakterystyczne przy cukrzycy, prowadzi do przerzedzenia i utraty objętości włosów w wyniku spadku odżywienia cebulek włosowych. Oprócz gorszego mikrokrążenia, diabetycy bardzo często borykają się z uszkodzeniami naczyń krwionośnych, co ogranicza dopływ do cebulek krwi wraz z tlenem i substancjami odżywczymi. Nieodżywione włosy, pod wpływem czynnika stresogennego, przechodzą w fazę spoczynkową – nie rosną, nie regenerują się. U osób z cukrzycą może wówczas wystąpić łysienie telogenowe (rozlane przerzedzenie włosów), charakteryzujące się właśnie zaburzeniem proporcji między liczbą włosów w fazie wzrostu a tymi w stanie spoczynku. Nie bez znaczenia ma również fakt, że wysoki poziom glukozy we krwi osłabia układ immunologiczny. Organizm w ciągłej gotowości, walczący z toczącymi się w ciele procesami zapalnymi, jest osłabiony, a kondycja włosów momentalnie się pogarsza.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Nowo zdiagnozowana cukrzyca typu 2
Diagnoza cukrzycy nie jest błahostką, może być stresująca i powodować niepewność. Zanim spotkamy się na dłuższą rozmowę z lekarzem – o terapii i przyszłości z chorobą – postarajmy się zdobyć o niej jak najwięcej informacji, aby wiedzieć, o co pytać i podjąć tematy, które są dla nas najważniejsze w kontekście cukrzycy.
Po rozpoznaniu cukrzycy, jedną z najlepszych rzeczy, którą można zrobić, aby przygotować się do pierwszej po diagnozie wizyty u lekarza, jest uporządkowanie swoich myśli. To pomoże ci w pełni wykorzystać czas konsultacji. Zadaj sobie pytanie: co mnie najbardziej niepokoi? Niech to będzie temat numer jeden podczas rozmowy z zespołem opieki zdrowotnej. Nie próbuj przechodzić przez każdy temat lub obawy, które spowodowała diagnoza, ponieważ po prostu nie uda się wszystkiego omówić na jednym spotkaniu. Zresztą, lekarz ma ograniczony czas na wizytę, więc często największym wsparciem merytorycznym są pielęgniarka, edukator, dietetyk. Nie obawiaj się zadawać im pytań ani prosić o wyjaśnienie kwestii, których nie rozumiesz. Pamiętaj, wiedza w przypadku cukrzycy jest kluczowym elementem terapii.
LEKARZ ODPOWIADA
Jestem szczupły a mam wysoki cholesterol
Od dawna panuje opinia, że nadmiar cholesterolu odgrywa przyczynową rolę w rozwoju miażdżycopochodnych powikłań sercowo-naczyniowych. I odwrotnie, obniżenie „złego” cholesterolu powinno redukować te powikłania. U pacjentów z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca, terapia obniżająca cholesterol prowadziła do spadku umieralności i redukcji zaostrzeń. Podobnie było odnośnie do profilaktyki pierwotnej u osób bez choroby niedokrwiennej serca.
Zaburzenia lipidowe są splotem różnych przyczyn. Jest tu podłoże genetyczne, czynniki środowiskowe – głównie dieta i siedzący tryb życia. Jako współprzyczyny można wymienić także inne choroby, przede wszystkim niewyrównaną cukrzycę, niedoczynność tarczycy, otyłość, choroby nerek lub wątroby.
Podłoże genetyczne w większości przypadków ma charakter wielogenowy, o nie do końca wyjaśnionym mechanizmie. W wielogenowej postaci, którą spotykamy na co dzień, w leczeniu powinniśmy skupić się na tych czynnikach, na które mamy realny wpływ. Czyli przede wszystkim dieta i aktywność fizyczna oraz leki, jeśli są wskazane.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta fleksitariańska
Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań wydaje się, że dieta fleksitariańska może być obiecującym modelem żywienia, przynoszącym potencjalne korzyści zdrowotne. Te korzyści związane są głównie z ograniczeniem spożycia mięsa i jego przetworów, zwiększeniem ilości błonnika pokarmowego oraz witamin i składników mineralnych, a także innych substancji o charakterze przeciwutleniającym i antynowotworowym. Ponadto, dieta charakteryzuje się minimalnymi ograniczeniami oraz łatwością w stosowaniu. Wykazano również, że w porównaniu do restrykcyjnych diet wegańskich, w przypadku elastycznego wegetarianizmu zdecydowanie rzadziej dochodzi do niedoborów pokarmowych. Należy pamiętać jednak, że dieta fleksitariańska jest bardzo młodym modelem żywienia, opisanym zaledwie kilkanaście lat temu. Liczba badań jest stosunkowo nieduża, a sama dieta nie doczekała się jeszcze ostatecznej i kompletnej definicji.
Niemniej, idea ograniczenia spożycia mięsa i jego przetworów na rzecz produktów roślinnych jest bardzo racjonalna, dla zdrowia i środowiska. Znajduje także swoje uzasadnienie w badaniach naukowych. Wszystkie z dotychczas przeprowadzonych wyraźnie wskazują na liczne korzyści zdrowotne, zwłaszcza w grupie diabetyków.