Kwietniowy numer Diabetyka
POCZYTALNIA
Cukier pod kontrolą
Alerty CGM i bezpieczeństwo na drodze
Choroby wątroby a cukrzyca typu 2
Semaglutyd w leczeniu osób starszych
TEMAT NUMERU
Kontrola cukrzycy w ruchu
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Jak wykorzystać dane z CGM?
Zmiany glikemii pod wpływem…
Piramida życia w zgodzie z cukrzycą (cz. 35) – Emocje mogą wpływać na samokontrolę
POD LUPĄ
Wspomaganie odchudzania
Fitozwiązki wspierające zdrowie (cz. 2)
LEKARZ ODPOWIADA
Nadmiar androgenów i cukrzyca
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Wędliny na celowniku
Przepisy
BLIŻEJ NATURY
Kruszyna pospolita
WARTO WIEDZIEĆ
Jak się chronić przed półpaścem?
TEMAT NUMERU
Kontrola cukrzycy w ruchu
Punktem wyjścia w przypadku planowania i podejmowania wysiłku fizycznego jest oczywiście poziom glukozy we krwi. Istotne jest określenie swoich celów w podejmowanej aktywności. Od tego, jak intensywny będzie wysiłek, jak długo będzie trwał, czy zamierzamy konkurować w jakiejś dyscyplinie, czy ćwiczymy, aby schudnąć itp., zależeć będą strategie kontrolowania glikemii, a co z tym związane sposoby dostosowywania dawek insuliny adekwatnie do sytuacji, w której musimy połączyć te trzy elementy.
Zaczynając planować wdrożenie jakiś ćwiczeń, należy skonsultować z lekarzem prowadzącym kwestie poziomu glukozy, z jakim możemy rozpoczynać ćwiczenia oraz w jakim czasie od przyjęcia insuliny możemy zacząć trening. To bowiem sprawa bardzo indywidualna.
Niektórzy lepiej się czują (i bezpieczniej), gdy ćwiczą rano, przed śniadaniem. Inni podejmują wysiłek po półtorej godzinie od ostatniej iniekcji insuliny. Jeszcze inni nie czekają z rozpoczęciem ćwiczeń 90 minut, ale zmniejszają dawkę wstrzykiwaną do posiłku poprzedzającego aktywność. I to tylko niektóre ze sposobów. Dlatego, warto opracować ze swoim lekarzem, znającym przebieg naszej cukrzycy i jej leczenia, indywidualną strategię, która pomoże nam uniknąć hipoglikemii.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Jak wykorzystać dane z CGM?
W przeciwieństwie do glukometrów, które mierzą stężenie glukozy we krwi, systemy CGM mierzą glukozę w płynie śródmiąższowym – substancji znajdującej się w przestrzeniach między komórkami. Może to spowodować różnice między odczytem glukozy we krwi, który następuje jako pierwszy a odczytem glukozy w płynie śródmiąższowym. Ten może być opóźniony względem pierwszego (z krwi) od kilku do kilkunastu minut. Takie sytuacje zdarzają się głównie wówczas, gdy poziom glukozy spada lub wzrasta bardzo szybko.
Jeśli zechcemy znaleźć jakieś powtarzalne wzorce, okoliczności nieprawidłowych glikemii, z których będziemy próbowali wyciągnąć jakiekolwiek wnioski na podstawie różnych wykresów, uwidocznionych w aplikacjach do systemów CGM, powinniśmy używać CGM przez co najmniej 10 dni. Taki czas pozwala na zebranie wystarczającej liczby danych, które pokażą pojawiające się okresowe lub stałe trendy. Na przykład, wysoki poziom glukozy o określonej porze dnia, kiedy nie jedliśmy, w przeciwieństwie do sytuacji, gdy glikemia była wysoka, bo nie doszacowaliśmy liczby węglowodanów w posiłku lub gdy „wykluwała” się jakaś choroba (np. infekcja), która może powodować krótkotrwały wzrost glikemii.
Każdy system CGM jest wyposażony w bezpłatną aplikację, która w sposób ciągły śledzi odczyty glukozy i prezentuje je wizualnie, więc warto zapoznać się z możliwościami, jakie oferuje CGM, którego używamy (rodzaje raportów danych, wykresy).
POD LUPĄ
Wspomaganie odchudzania
Pandemia nadwagi i otyłości niestety wiąże się również z rosnącą liczbą zachorowań na miażdżycę, zwyrodnienie stawów, schorzenia serca, nowotwory, nadciśnienie, wszelkiego rodzaju zakłócenia oddychania, problemy z płodnością, zaburzenia psychiczne, a także na cukrzycę typu 2. Warto zadbać o prawidłową masę ciała nie tylko dla dobrego samopoczucia, ale również sprawnego funkcjonowania całego organizmu.
Wśród preparatów odchudzających prym wiedzie kapsaicyna – związek pochodzenia naturalnego, którego źródłem są rośliny z rodziny pieprzowców, głównie papryczka chili. Kapsaicyna prawdopodobnie zwiększa oksydację (utlenienie) lipidów oraz hamuje adipogenezę – proces tworzenia komórek tkanki tłuszczowej. Odpowiada również za nasilenie termogenezy – zjawiska, w wyniku którego organizm spala kalorie w celu wytworzenia ciepła.
Kapsaicyna niweluje uczucie głodu i zwiększa wrażenie sytości regulowane przez obwody neuronalne w podwzgórzu, co przyczynia się do ograniczenia spożywania pokarmów, a także minimalizuje chęć podjadania między posiłkami. Ponadto, związek ten moduluje funkcje w przewodzie pokarmowym, zwiększając tym samym populację Akkermansia muciniphila – bakterii jelitowych, których obecność jest pożądana w przypadku chęci zmniejszania insulinooporności i zwalczania otyłości.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Wędliny na celowniku
Wędliny, kiełbasy i gotowe pasztety smakują, sycą i… zagrażają naszemu zdrowiu. Nawet jeden plaster dziennie może zwiększyć ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, nadciśnienia czy miażdżycy.
Jednym z etapów produkcji wędlin jest wędzenie, czyli konserwacja żywności za pomocą substancji chemicznych zawartych w dymie wędzarniczym. To jedna z najstarszych znanych metod utrwalania żywności. W wyniku tego procesu produkty żywnościowe uzyskują specyficzny zapach, smak i zabarwienie skórki. Dym otrzymywany jest w wyniku spalania odpowiedniego gatunku drewna i jego pochodnych, czyli zrębów i trocin wędzarniczych. W skład dymu wchodzą związki fenolowe, kwasy organiczne, związki karbonylowe.
Poza tym, dym wędzarniczy jest źródłem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA lub PAH), do których zalicza się ponad 200 związków. 16 z nich ma udowodnione działanie genotoksyczne, mutagenne i rakotwórcze, w tym szkodliwy benzo[a]piren. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że narażenie na WWA jest w 99% wynikiem konsumpcji żywności, w tym wędlin.
WARTO WIEDZIEĆ
Jak się chronić przed półpaścem?
Półpasiec może prowadzić do licznych powikłań, często o ciężkim przebiegu. Różnorodność powikłań wiąże się z jego przebiegiem, nasileniem zmian i lokalizacją. Najczęstszym powikłaniem jest popółpaścowy ból neuropatyczny. Może on dotyczyć nawet 30% pacjentów i mówimy o nim, jeżeli utrzymuje się dłużej niż 90 dni od pierwszych objawów.
W przypadku półpaśca ocznego powikłania w obrębie oka występują nawet u 70% pacjentów i najczęściej są to zapalenia i uszkodzenie rogówki, zapalenie nerwu wzrokowego lub nawet utrata wzroku. Półpasiec uszny może wywołać szumy w uszach, upośledzenie słuchu czy zawroty głowy. Z kolei zajęcie nerwu twarzowego może powodować opadanie powieki górnej, kącika ust i niemożność zmarszczenia czoła.(…)
Powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego (zawał), powikłania neurologiczne (udar mózgu, zapalenie mózgu, zapalenie rdzenia, zapalenie opon mózgowych, zespoł Guillain-Barre) występują zdecydowanie rzadziej, bo poniżej 1%. Są one jednak bardzo ciężkie, ponieważ pewna grupa pacjentów nigdy nie wraca do sprawności sprzed zachorowania.