Kwietniowy numer Diabetyka

POCZYTALNIA

Zdrowy układ moczowy

Przedwczesna menopauza a schorzenia sercowo-naczyniowe

Owrzodzenia kończyn dolnych

Blaszka miażdżycowa u diabetyków

Witamina D3 a powikłania mikronaczyniowe

TEMAT NUMERU

Kontrola i cele glikemiczne

ROZWAŻANIA O CUKRZYCY

Piramida życia w zgodzie z cukrzycą (cz. 11) – 7 etapów psychologicznych doświadczanych po rozpoznaniu cukrzycy

Czas ma znaczenie

POD LUPĄ

Czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego (cz. 2) – blaszka miażdżycowa

Problematyczne zaparcia

LEKARZ ODPOWIADA

Menopauza i cukrzyca

ZDROWO ŻYWIENIOWO

Tradycyjne zupy wielkanocne

Przepisy kulinarne

WARTO WIEDZIEĆ

Od pesymizmu do optymizmu

BLIŻEJ NATURY

Niezłe ziółko… Mącznica lekarska

AKTYWNY STYL

Trening równowagi

Dlaczego ćwiczenia czasami podnoszą glikemię?


TEMAT NUMERU

Kontrola i cele glikemiczne

Kontrola poziomu glukozy we krwi jest oceniana za pomocą badania  hemoglobiny glikowanej (HbA1c), ciągłego monitorowania glikemii (cgm) – z wykorzystaniem czasu w zakresie (TIR) oraz pomiarów stężenia glukozy glukometrem.

CGM odgrywa coraz ważniejszą rolę w zarządzaniu cukrzycą, zwiększając skuteczność i bezpieczeństwo leczenia u wielu osób z cukrzycą typu 1 oraz osób z cukrzycą typu 2 stosujących insulinę.

Określając docelowe wartości glikemii bierze się pod uwagę wiele rzeczy. Kluczowe tu są indywidualne potrzeby i preferencje pacjenta oraz uwzględnienie czynników, które wpływają na ryzyko i korzyści wynikające z terapii. Takie podejście może zwiększyć zaangażowanie pacjenta i dać mu poczucie skuteczności. Jeśli zalecenia lekarza i cele terapeutyczne będą  odbiegać od charakteru i możliwości pacjenta oraz specyfiki jego życia, po prostu nie będzie on współpracować.

Docelowe wartości glikemii muszą być indywidualizowane. Bardziej „wyśrubowane” cele mogą być zalecane, jeśli można je osiągnąć bezpiecznie i przy akceptowalnym przez pacjenta obciążeniu terapią, oraz jeśli oczekiwana długość życia jest wystarczająca, aby czerpać korzyści z intensywnego leczenia.


ROZWAŻANIA O CUKRZYCY

Czas ma znaczenie

Brak informacji o glikemii w nocy i lęk przed hipoglikemią (niedocukrzeniem) nierzadko powoduje, że „dla pewności” jemy coś przed snem. Czasami wstajemy także w nocy, żeby przekąsić małe co nieco. Dla wielu, nocne godziny snu stanowią 30% czasu w ciągu doby, a więc to także czas spędzony w określonym zakresie glikemii. Jeśli często dojadamy w nocy w obawie przed niedocukrzeniem, może to powodować nie tylko chroniczne hiperglikemie rano, ale w dłuższej perspektywie także wpływać na wyrównanie cukrzycy.

W przeprowadzonym w 2022 r. przeglądzie 16. badań nie stwierdzono spójnego związku między spożywaniem przekąsek w nocy a poprawą kontroli glikemii. Jeśli już jeść coś przed snem, to nie wysokowęglowodanowe przekąski. Pamiętajmy, że wysoki poziom glukozy we krwi w ciągu nocy może powodować słaby sen i złe samopoczucie po przebudzeniu.


POD LUPĄ

Problematyczne zaparcia

Zaparcia są jedną z najczęstszych dolegliwości dotyczących przewodu pokarmowego. Ze względu na ich krępujący charakter oraz sporą gamę dostępnych bez recepty środków rozwalniających, większość pacjentów niesłusznie bagatelizuje problemy z wypróżnianiem.

Wielu pacjentów myśli, że zaparć można się pozbyć na własną rękę – zmieniając sposób żywienia, wprowadzając aktywność fizyczną, wspomagając się środkami regulującymi pracę jelit. Rzeczywiście, często się to udaje. Jednak kłopoty z obstrukcją mogą mieć także inną, ukrytą przyczynę, a najgorsze co możemy zrobić to nie szukać jej. Niestety, są i tacy, którzy lekceważą genezę zaparć, a ich przykre objawy znoszą, nadużywając środków przeczyszczających.

Zaburzenia wypróżnienia o etiologii pierwotnej mogą mieć związek zarówno z wadliwą pracą jelita grubego, jak i nieprawidłowościami w obrębie dna miednicy i zwieracza odbytu.

Przyczyną zaparć mogą być również aspekty psychiczne (lęk, depresja, demencja, zaburzenia funkcji poznawczych) lub stany fizjologiczne (ciąża). Sprawcami kłopotów z obstrukcją bywają błędy dietetyczne, styl życia z niską aktywnością fizyczną lub przyjmowane leki.


LEKARZ ODPOWIADA

Menopauza i cukrzyca

W przypadku cukrzycy wiadomo, że menopauza występuje statystycznie nieco wcześniej. Wiemy również, że częstość chorób sercowo-naczyniowych jest niższa w okresie przed menopauzą i wzrasta po menopauzie. Na to nakłada się wpływ cukrzycy, która sama w sobie jest czynnikiem ryzyka tych powikłań.

Estrogeny uważane były za czynnik ochronny, chociażby z uwagi na ich korzystny profil oddziaływania na profil lipidowy – obniżenie „złego” cholesterolu LDL i podniesienie „dobrego” cholesterolu HDL. Z drugiej strony mają one pewne właściwości prokrzepliwe, co w aspekcie potencjalnych powikłań kardiologicznych może budzić obawy.

Jak zwykle, w sytuacjach pewnych kontrowersji w medycynie potrzeba więcej dobrze udokumentowanych badań naukowych, aby rozstrzygnąć, jaki jest pełny obraz działania terapii hormonalnej, również przy cukrzycy. Niezwykle istotne jest także zindywidualizowane podejście do każdej pacjentki, gdyż w przypadku hormonalnej terapii zastępczej trudno przewidzieć reakcje organizmu, nie można też jej zamknąć w stałym schemacie leczniczym. Gdy dochodzi do tego cukrzyca, która bywa bardzo wrażliwa na działanie hormonów (i ustanie ich aktywności), postępowanie lecznicze może być bardzo wymagające, zarówno dla lekarzy, jak i pacjentek.


AKTYWNY STYL

Trening równowagi

Trening równowagi jest bardzo ważnym aspektem sprawności fizycznej, szczególnie u osób starszych. Z wiekiem tracimy masę mięśniową, a co za tym idzie – siłę. na to nakładają się inne czynniki, takie jak osłabienie wzroku, spadek sprawności poznawczej i zaburzenia ucha wewnętrznego (odpowiadającego za równowagę, orientację w przestrzeni).

Jeśli zaczynamy doświadczać zachwiania postawy w trakcie chodzenia i/lub stania, mamy poczucie chwiejności postawy, to jak najszybciej powinniśmy wdrożyć ćwiczenia na równowagę. Wprawdzie sama niestabilność nie jest problemem, ale brak równowagi zwiększa ryzyko upadków i urazów. I to one właśnie wyrządzają prawdziwą szkodę. Może to prowadzić do złamań kości, urazu mózgu (jeśli uderzymy się w głowę), a nawet śmierci wskutek niefortunnego upadku.

Celem treningu równowagi jest pozostawanie w lekkim nieładzie podczas ćwiczeń, dzięki czemu można trenować stabilizację ciała. Dlatego ćwiczenia na siedząco nie są tak skuteczne jak na stojąco. Jednak, jeśli trening równowagi na stojąco jest zbyt trudny, można zacząć od ćwiczenia w pozycji siedzącej. W miarę jak wykonywanie ćwiczeń staje się coraz łatwiejsze, urozmaicaj je. Jeśli zwykle pozostajesz w pozycji siedzącej, wstań. Jeśli trzymasz się krzesła podczas balansowania, spróbuj użyć tylko jednego palca do podparcia. Kiedy to się staje zbyt łatwe, nie podpieraj się w ogóle.

Magazyn społeczno-medyczny

Diabetyk

Zachęcamy do zapoznania się z poprzednimi numerami naszego miesięcznika.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Skip to content