W styczniowym numerze Diabetyka
POCZYTALNIA
5 „Szczepionka przeciw COVID-19 – Fakty i tylko fakty” – Ekspert Europejskiego
Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób odpowiadał na pytania o szczepionkach
6 Odkryto nową drogę wnikania SARS-CoV-2 do komórek
Nowe dane o retinopatii cukrzycowej
Pacjenci wobec zaleceń dietetycznych
7 Dyskusja o przyszłości świata
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
8 Podczas pandemii koronawirusa cukrzyca groźna jeszcze bardziej
9 Hipoglikemia – nie musisz z nią żyć!
DIABETYK POLECA
10 Jak dbać o wzrok przy cukrzycy?
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
14 Czas z glikemią w zakresie docelowym
16 Związek mikrobiomu z cukrzycą
18 Zdrowe krążenie na dobre widzenie
POD LUPĄ
20 Magiczne adaptogeny
23 Dlaczego trzeba dbać o wątrobę?
ABC INSULINOTERAPII
26 Insulinoterapia a zimowe aktywności
LEKARZ ODPOWIADA
28 Alergia na „coś”, czy na insulinę?
ZDROWO ŻYWIENIOWO
30 Przepisy kulinarne
32 Ogranicz cukier i przetworzoną żywność
34 Skórki na wagę złota
WARTO WIEDZIEĆ
37 Inkontynencja
BLIŻEJ NATURY
36 Niezłe ziółko… Arnika górska
AKTYWNY STYL
42 Czy i jak ćwiczyć zimą?
DIABETYK POLECA
Jak dbać o wzrok przy cukrzycy?
Wzrok jest niewątpliwie jednym z naszych najcenniejszych zmysłów. Wiedząc, że cukrzyca może powodować powikłania w zakresie oczu, warto dołożyć starań, aby te schorzenia wykrywać wcześnie, a najlepiej w ogóle im zapobiegać.
Wysoki poziom glukozy we krwi może uszkadzać naczynia krwionośne w całym organizmie, zarówno duże, jak i małe – znajdujące się właśnie m.in. w oczach. W rezultacie mogą pojawiać się cztery rodzaje chorób oczu: retinopatia cukrzycowa, obrzęk plamki związany z cukrzycą, zaćma i jaskra. Pomimo rożnych chorób oczu związanych z cukrzycą, Centrum Kontroli Chorób i Prewencji (Centers for Disease Control and Prevention) szacuje, że można by zapobiec utracie wzroku wynikającej z chorób oczu związanych z cukrzycą w 90% przypadków.
Regularne badania u okulisty są kluczowe dla zdrowia naszych oczu. Pozwalają zawczasu wykryć zmiany i monitorować ich rozwój, dzięki czemu możliwe jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, ktore może uratować nasz wzrok. Według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, każda osoba z cukrzycą bez retinopatii powinna co 1–2 lata przechodzić szczegółowe badanie oczu.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Czas z glikemią w zakresie docelowym
Narodziny „czasu w określonym zakresie” (poziomu glukozy) związane są z popularyzacją systemów ciągłego pomiaru glikemii. Dostarcza on jeszcze większej porcji danych, które trzeba poddać analizie. W tym przypadku pomocą są programy komputerowe, które sczytują dane z glukometru, a następnie przedstawiają je w postaci rożnych wykresów. Można analizować poszczególne dni lub skumulowane wykresy dla większej liczby dni. To ułatwia ocenę i umożliwia dokonanie modyfikacji terapii insulinowej. Programy te mogą obliczyć automatycznie parametr TIR, który standardowo zakłada, że docelowy zakres wartości glikemii mieści się między 70 a 180 mg/dl . Przedstawiany jest on zazwyczaj w postaci wartości procentowej czasu, gdy stężenie glukozy mieści się w zadanym zakresie. Przykładowo, wynik 50% oznacza, że w ciągu całej doby, wartości glikemii mieściły się w zaplanowanych granicach przez 12 godzin. Dla indywidualnego pacjenta można określić inny zakres, np. węższy z górną normą 140 mg/dl.
POD LUPĄ
Magiczne adaptogeny
Pośpiech dnia codziennego i nadmierny, permanentny stres nie sprzyjają dobremu samopoczuciu. Wycieńczony i napięty układ nerwowy nie funkcjonuje prawidłowo. czy możemy coś zrobić, żeby go wzmocnić i obronić przed niekorzystnymi warunkami i bodźcami z zewnątrz?
Na ratunek przychodzą nam adaptogeny – substancje czynne zwiększające tolerancję na stres i chroniące organizm przed jego szkodliwymi skutkami. Związki adaptogenne podnoszą witalność i wydolność organizmu, działają wyciszająco na ośrodkowy system nerwowy. Poprawiają zdolność zapamiętywania i stan fizyczny, korzystnie wpływają na nastrój oraz sen. Ponadto stymulują układ immunologiczny i przyspieszają proces zdrowienia.
Dobroczynna moc ziół, jak i każdych substancji farmakologicznie czynnych, powinna być wykorzystywana mądrze. Dla własnego bezpieczeństwa warto zapoznać się z możliwymi działaniami niepożądanymi i mieć na uwadze ograniczenia do ich stosowania. Pojawienie się niezidentyfikowanej wysypki, obrzęków lub trudności z oddychaniem może świadczyć o nadwrażliwości na konkretny preparat i jest jednoznacznym sygnałem do jego odstawienia.
LEKARZ ODPOWIADA
Alergia na „coś”, czy na insulinę?
Dawniej, gdy stosowano insuliny pochodzenia zwierzęcego, reakcje uczuleniowe na te preparaty były częste. Były to reakcje wczesne, zazwyczaj miejscowe w postaci jasnoczerwonego nacieku w miejscu wstrzyknięcia, który pojawiał się po ok. dwóch godzinach po wstrzyknięciu insuliny. Gdy dochodziło do uogólnionej reakcji uczuleniowej, zmiany miały charakter plamistych wykwitów rozsianych po całym ciele, czasem z towarzyszącym świądem. Innym typem reakcji był odczyn późny w postaci ciemnoczerwonego, twardego nacieku o średnicy ok. 5 cm, który pojawiał się po ok. 24 godzinach.
Obecnie, odkąd stosuje się insuliny ludzkie tego typu reakcje uczuleniowe występują bardzo rzadko. Poza samą alergią na insulinę należy brać pod uwagę substancje dodawane do insuliny, jak np. przedłużające jej wchłanianie (protamina) lub stabilizujące. Jak zwykle, w przypadku podejrzenia reakcji uczuleniowej trzeba brać pod uwagę też inne substancje: pozostałe leki, pokarmy, chemia stosowana w gospodarstwie domowym. Zatem, największe szanse na rozwiązanie tej zagadki będzie miał dermatolog alergolog, ze względu na doświadczenie oraz możliwość wykonania testów, które potwierdzą lub wykluczą uczulenie na dany preparat insuliny.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Skórki na wagę złota
Obieramy owoce i warzywa, by wydobyć ich jasny i delikatny miąższ. Obierki i wierzchnie liście warzyw zasilają nasze kompostowniki albo odkładamy je do worków z bio odpadami. Warto je jednak zachować, bo mogą się przydać w kuchni i domowym spa, wspomóc nasze zdrowie i urodę.
Skórki i otręby są tworami natury, które oddzielają wnętrze warzyw, owoców i ziaren od środowiska zewnętrznego. Stanowią pierwszą barierę ochronną przed mechanicznym uszkodzeniem wrażliwego wnętrza, przed wniknięciem do środka zanieczyszczeń, bakterii i pasożytów, ale jednocześnie swoim intensywnym wybarwieniem i połyskiem zachęcają nas do jedzenia. Są oskarżane o bycie zbyt ciężkostrawnymi, o przyklejanie się do żołądka, psucie smaku i konsystencji potraw, o kumulowanie w sobie szkodliwych substancji itp. Twierdzenia te jednak są często przesadne.