Flozyny w badaniach

Cukrzyca jest schorzeniem powodującym zmiany w sercu oraz naczyniach krwionośnych. Zakres i charakter zmian narządowych zależy od czasu trwania i stopnia nasilenia cukrzycy, schorzeń współistniejących oraz od wieku pacjenta. Nie dziwne więc, że leki mające kardioprotekcyjnie działanie budzą ogromne zainteresowanie. Do takich należą flozyny, w badaniach wykazano ich korzystny wpływ na układ krążenia.

Do niedawna sądzono, że częste współistnienie nadciśnienia tętniczego jest główną przyczyną zmian w sercu i układzie krążenia. Jednak najnowsze badania naukowe z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego wykazują, że sama cukrzyca może powodować poważne zmiany w budowie i funkcjonowaniu serca.

Przerost lewej komory

Uważano, że współistniejące z cukrzycą nadciśnienie tętnicze jest przyczyną przerostu lewej komory. Teraz okazuje się, że upośledzenie funkcji lewej komory może wystąpić u pacjentów z cukrzycą mających prawidłowe ciśnienie krwi.

Badanie serca za pomocą rezonansu magnetycznego przeprowadzono u 53 pacjentów z cukrzycą i 36 zdrowych osób. U chorych z cukrzycą stwierdzono koncentryczny przerost lewej komory i zmiany w budowie wsierdzia (remodelowanie). Ponadto zauważono niewielkiego stopnia dysfunkcję rozkurczową. Autorzy podkreślają, że pacjenci z cukrzycą mieli prawidłowe ciśnienie krwi. To sugeruje, że przyczyną zmian w zakresie budowy i funkcji lewej komory była prawdopodobnie sama cukrzyca

Grubość mięśnia sercowego u chorych z cukrzycą wynosiła średnio 52,7 ± 8,9 g/m², a u zdrowych 48,7 ± 8,4 g/m². Stwierdzono ponadto niewielkiego stopnia zaburzenia funkcji rozkurczowej mięśnia sercowego u chorych z cukrzycą. Z uwagi na te dane ważne jest zapobieganie powikłaniom w zakresie układu krążenia, I to nie tylko u pacjentów z współistnieniem cukrzycy i nadciśnienia tętniczego, ale i u diabetyków bez nadciśnienia tętniczego. W tym kontekście refundowane w określonych wskazaniach leki (flozyny i inkretyny https://diabetyk.pl/leki/leki-inkretynowe-w-badaniach/) mają szczególną pozycję wśród leków przeciwcukrzycowych.

Kardioprotekcyjne działanie flozyn zbadane

Kardioprotekcyjne działanie flozyn zostało potwierdzone w kilku dużych badaniach klinicznych, takich jak EMPA-REG OUTCOME, CANVAS, DECLARE-TIMI 58. Ponadto zakończono także badanie VERTIS-CV.

Pierwszym badaniem klinicznym było EMPA-REG OUTCOME z empagliflozyną. Jego  wyniki zostały opublikowane w „The New England Journal of Medicine” w 2015 roku.

Wyniki drugiego badania, CANVAS, z kanaglioflozyną zostały opublikowane w artykule „Canagliflozin and Cardiovascular and Renal Events in Type 2 Diabetes”. To na łamach pisma „New England Journal of Medicine” w 2017 roku.

Trzecia próba kliniczna to DECLARE-TIMI 58 z dapaglioflozyną. Jej wyniki zostały opublikowane w styczniu 2019 r., w artykule „Dapagliflozin and Cardiovascular Outcomes in Type 2 Diabetes” przez S. D. Wiviott i wsp.

Flozyny w badaniach EMPA-REG OUTCOME

W tym randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu klinicznym oceniano wpływ empagliflozyny w porównaniu z placebo na zdarzenia sercowo-naczyniowe u dorosłych z cukrzycą typu 2 o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym, otrzymujących standardową opiekę medyczną. Pacjenci (7020 osób) byli leczeni w 590 placówkach w 42 krajach. W obu grupach porównano częstość różnych zdarzeń zdrowotnych. Były to: zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca lub udar mózgu oraz hospitalizacja z powodu niestabilnej choroby wieńcowej. W grupie otrzymującej empagliflozynę stwierdzono istotnie niższy odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych.  (3,7% aktywnie leczeni vs. 5,9% otrzymujący placebo).

Ponadto, rzadsza też była częstość hospitalizacji z powodu niewydolności serca w grupie otrzymującej empaglioflozynę (2,7%) vs. otrzymującej placebo (4,1%). Niższy był również odsetek  zgonów z dowolnej przyczyny (odpowiednio 5,7 v. 8,3%). Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w częstości występowania zawału serca i udaru mózgu. Wśród pacjentów otrzymujących empagliflozynę stwierdzono zwiększony odsetek zakażeń narządów płciowych. Nie zaobserwowano wzrostu częstości innych zdarzeń niepożądanych.

Flozyny w badaniach CANVAS

W tym badaniu klinicznym oceniano wpływ leczenia kanagliflozyną na częstość wystąpienia zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Czyli zawałów mięśnia sercowego, udarów mózgu lub mikroalbuminurii w trakcie obserwacji. Badanie składało się z dwóch części. CANVAS – u 4330 osób oceniano aspekty kardiologiczne i CANVAS-R – 5812 osób (oceniano aspekty kardiologiczne i nefrologiczne). W badaniu uczestniczyło łącznie 10.142 pacjentów z cukrzycą i wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Przeprowadzono je w 667 ośrodkach medycznych na całym świecie, w 30 krajach. Podsumowując, częstość występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych była niższa w grupie otrzymującej kanagliflozynę w porównaniu z grupą otrzymującą placebo. (26,9 v. 31,5 zdarzeń na 1000 pacjentolat). Wyniki parametrów nerkowych były korzystniejsze w grupie leczonej aktywnie, ale nie były statystycznie znamienne. Natomiast w grupie otrzymującej kanaglioflozynę wzrosło ryzyko amputacji palców lub amputacji śródstopia.

Flozyny w badaniach DECLARE-TIMI 58

W badaniu klinicznym DECLARE-TIMI 58 oceniano wpływ leczenia dapagliflozyną vs. placebo na częstość wystąpienia zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawału serca lub udaru mózgu. Badaniem objęto 17 160 pacjentów z cukrzycą oraz wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Leczenie dapagliflozyną powodowało obniżenie wskaźnika zgonów z powodów sercowo-naczyniowych oraz rzadszą hospitalizację z powodu niewydolności serca. Cukrzycowa kwasica ketonowa występowała częściej z dapagliflozyną niż z placebo. Podobnie jak odsetek zakażeń narządów płciowych.

Warto znać charakterystyki produktu leczniczego

Oficjalnym dokumentem na temat każdego leku są charakterystyki produktu leczniczego. Na podstawie przedstawionych w tym dokumencie informacji następuje rejestracja produktu i dopuszczenie go do obrotu handlowego. Podajemy linki do tych dokumentów w języku polskim:

Empagliflozyna (Jardiance)

https://www.boehringer-ingelheim.pl/sites/pl/files/documents/poland_pdf/jardiance_10_25_ulo.pdf

Kanagliflozyna (Invokana)

https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2015/20150408131591/anx_131591_pl.pdf

Dapagliflozyna (Forxiga)

https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2012/20121112124487/anx_124487_pl.pdf

dr n. med. Krystyna Knypl