Cukrzyca jest chorobą, którą rozpoznaje się u osób w każdym wieku. Obecnie wiemy, że cukrzyca typu 1 („młodzieńcza”) może wystąpić również w wieku dojrzałym, zaś przypadki cukrzycy typu 2 („dorosłych”) obserwujemy także u dzieci. Odpowiednie leczenie będzie zależeć nie tylko od typu choroby, lecz również od wieku pacjenta w chwili jej wykrycia.
Leczenie cukrzycy a wiek pacjenta Powyższe stwierdzenie nie ma nic wspólnego z przepełnioną goryczą opinią niektórych chorych, że starszych nie opłaca się leczyć. Należy pamiętać, że intensywne leczenie cukrzycy połączone z utrzymywaniem glikemii zbliżonej do normy niesie bardzo duże ryzyko wystąpienia hipoglikemii, czyli nadmiernych spadków poziomu glukozy we krwi. Stany hipoglikemiczne mogą doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia układu nerwowego, mózgu u osób w każdym wieku – a u ludzi w wieku podeszłym są wyjątkowo groźne. Występuje u nich często miażdżyca, zwężenia naczyń utrudniające przepływ krwi do mózgu i innych ważnych struktur organizmu. W takiej sytuacji spadki glikemii poniżej normy są szczególnie niebezpieczne, a często i trudne do uchwycenia. Dlatego bezpieczniejsze jest stężenie glukozy nieco wyższe od tego zalecanego u osób młodych.
Naturalny przebieg choroby
Na łamach „Diabetyka” wielokrotnie pisano o patofizjologii cukrzycy typu 2, jej stopniowym rozwoju i zmianach występujących w organizmie. Na początku prawie zawsze występuje tzw. insulinooporność. Oznacza to, że stężenie insuliny w organizmie jest duże, nawet za duże, ale organizm nie jest w stanie należycie jej wykorzystać, jest więc nieefektywna. Tkanki są oporne na jej przyjmowanie, co zmusza trzustkę do zwiększenia jej produkcji. W miarę upływu lat trzustka zaczyna tracić możliwość stałego zwiększania produkcji insuliny, a ponadto produkcja zaczyna się „opóźniać” w stosunku do bodźca, jakim jest jedzenie (pierwsza faza wyrzutu insuliny jest odsunięta w czasie, a więc mniej efektywna metabolicznie niż dotąd). U pacjenta obserwuje się wtedy powolny wzrost poziomów glukozy oraz odsetka HbA1c.
Powyższe uwagi są niezbędne dla zrozumienia zasady leczenia cukrzycy typu 2 oraz celowości przepisywania przez lekarzy określonych grup leków.
Rozpoznanie cukrzycy
Do rozpoznania cukrzycy upoważnia lekarza:
- Dwukrotne stwierdzenie glikemii przygodnej >200 mg/dl przy występujących typowych objawach klinicznych.
- Stwierdzenie glikemii na czczo >= 126 mg/dl
- Stwierdzenie glikemii >= 200 w 120 minucie testu doustnego obciążenia glukozą (OGTT)
Wartości glikemii w granicach 140–199 mg/dl w 120 minucie OGTT wskazują na nietolerancję glukozy i skutkują odpowiednim postępowaniem profilaktycznym.
