- zauważa moment osiągnięcia dojrzałości, zachęca do niezależności oraz umożliwia, aby porady dotyczące choroby kierowano stopniowo w coraz większym stopniu do nastolatka niż jego rodziców,
- pomaga w zamianie roli rodziców w życiu chorego dziecka (od pełnej odpowiedzialności za chore dziecko do współpracy z młodocianym chorym),
- zauważa potrzebę specjalistycznej porady psychologicznej w niektórych sytuacjach.
2. Odpowiedni charakter szkolenia, które:
- umożliwia młodzieży uczenie się na błędach bez moralnego osądzania,
- zachęca młodzież do podejmowania z odpowiednią pomocą decyzji dotyczących leczenia cukrzycy,
- oferuje wiele możliwości nauki: zorientowane na młodzież dyskusje i negocjacje, odpowiednie dla wieku materiały drukowane, prezentacje wideo, korzystanie z Internetu,
- uczenie się grupowe poprzez zaangażowanie rówieśników.
Obok odpowiedniej terapii edukacja jest najważniejszym czynnikiem zapewniającym leczenie i stałą poprawę samopoczucia pacjentów. Jak powiedział R.W. Emmerson, „Wszyscy ludzie są zagadkowi, dopóki w końcu nie znajdziemy w jakimś słowie lub czynie klucza do danego człowieka”.
3. Poradnictwo na temat zdrowia seksualnego, w tym:
- porady dotyczące antykoncepcji
- zapobieganie hipoglikemii podczas oraz po stosunku płciowym
- porady dotyczące higieny narządów płciowych, miesiączki, oraz chorób przenoszonych drogą płciową
- fachowe podejście do aktywności seksualnej bez prób osądzania
4. Poradnictwo dotyczące skutków picia alkoholu, palenia papierosów i zażywania narkotyków
Należy doradzać młodocianym, aby powstrzymywali się od picia alkoholu, palenia papierosów oraz udzielić rzeczowych informacji o niebezpieczeństwie uzależnienia się od narkotyków.
Praktyczne porady
Najlepiej, aby młody chory uzyskiwał niezależność stopniowo.
Dziewczęta chore na cukrzycę powinny wiedzieć, jak ogromne znaczenie ma planowanie ciąży. Zła kontrola glikemii w okresie poczęcia zwiększa częstość występowania wad płodu.
Uświadomienie młodzieży i ich rodzicom istnienia zagrożenia odległymi powikłaniami. Informacje powinny być przekazane młodzieży stosownie do ich możliwości zrozumienia i poziomu dojrzałości.
Promowanie odpowiedzialnej samokontroli stosownie do możliwości zrozumienia i poziomu dojrzałości.
Negocjowanie celów, zadań i priorytetów oraz upewnienie się, że młodociany chory zrozumiał i zaakceptował zadania, których się podjął.
Rozwój strategii wspomagających przejście do poradni dla dorosłych.
Ciekawostki
Literatura podaje, że 25% nastolatków (w wieku 11-19 lat) zapomniało w okresie 10 dni co najmniej o jednym wstrzyknięciu insuliny. 29% nie zrobiło badania stężenia glukozy we krwi, które zobowiązali się wykonać. 29% wprowadzało niższe wyniki odczytów stężenia glukozy do dzienniczka od tych, jakie faktycznie zarejestrowali.
mgr Alicja Szewczyk
Klinika Pediatrii Oddział Diabetologii
Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka