Drogi diabetyku! W tym artykule znajdziesz plan badań, krótki ich opis i częstotliwość wykonywania. Pamiętaj, że problem kontroli cukrzycy wykracza daleko poza oznaczenia stężenia glukozy we krwi!
W przypadku cukrzycy niezbędne jest także monitorowanie masy ciała, wartości ciśnienia tętniczego krwi, gospodarki lipidowej, funkcji nerek, stanu dna oka i stóp oraz regularna kontrola kardiologiczna.
Samodzielna kontrola
Bardzo wiele prostych, tanich i nieskomplikowanych narzędzi do oceny stanu zdrowia masz w zasięgu ręki. Korzystaj z nich regularnie!
1. Masa ciała (kg), wzrost (m) – te dwa proste parametry posłużą nam do wyliczenia wskaźnika BMI (Body Mass Index) według wzoru: masa ciała w kg/wzrost w metrach (do kwadratu). BMI określa, czy nasza masa ciała jest za niska (<18,5), prawidłowa (BMI=18,5-24,9), czy mamy nadwagę (25–29,9) bądź otyłość >30. Kontrolę masy ciała zaleca się raz w tygodniu. Uzyskane wartości koniecznie wpisujemy do dzienniczka.
2. Pomiar obwodu pasa. Wystarczy tylko zwykły centymetr krawiecki, aby prawidłowo (tj. na wysokości pępka) zmierzyć obwód pasa. Wartości powyżej 80 cm u kobiet i powyżej 94 cm u mężczyzn wskazują na otyłość brzuszną. Pamiętajmy, że ta nieestetyczna „oponka” na brzuchu warunkuje insulinooporność, co znacznie utrudnia leczenie cukrzycy. Pomiary wykonujemy raz w tygodniu i zapisujemy w dzienniczku.
Osoby, które często kontrolują masę ciała i obwód pasa, szybciej zauważą, gdy zacznie im przybywać zbędnych kilogramów. To bardzo istotne, ponieważ łatwiej jest wdrożyć odpowiednią dietę odchudzającą, jeśli się przytyło 2 kg, niż gdy uzbiera się ich 20!
3. Dzienniczek diety. Zapisuj dokładnie – co, kiedy i ile zjadasz. Przeanalizuj, po jakich grupach pokarmów bądź w jakich sytuacjach (stres, wysiłek fizyczny) masz najwyższą, a w jakich najniższą glikemię. Zwróć uwagę na indeks glikemiczny i ilość wymienników węglowodanowych w posiłkach, które zjadasz. Pracuj nad swoją dietą! Pamiętaj, że w czasie każdej wizyty u lekarza masz prawo uzyskać poradę dietetyczną i terapeutyczną. Świetnym narzędziem do takiej rozmowy z lekarzem będzie sumiennie prowadzony dzienniczek diety.
4. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Obecnie na rynku można zakupić bardzo proste w obsłudze i dokładne w pomiarze ciśnieniomierze elektroniczne. Diabetyk jest szczególnie narażony na rozwój nadciśnienia tętniczego, dlatego powinno być ono zmierzone przy każdej wizycie u lekarza. Jeżeli wartości ciśnienia tętniczego krwi są równe bądź większe od 130/80 mmHg w co najmniej dwukrotnym prawidłowo wykonanym pomiarze, to należy rozpoznać nadciśnienie tętnicze i rozpocząć jego leczenie. Jeśli masz już rozpoznane nadciśnienie tętnicze, wykonuj pomiary 2 razy dziennie (najlepiej po przebudzeniu i przed zaśnięciem) i zapisuj wyniki w dzienniczku. Cel leczenia to uzyskanie wartości poniżej 130/80 mmHg, a w przypadku obecności białkomoczu >1g na dobę: <125/75 mmHg.
5. Pomiar glikemii. Zacznij od szkolenia w obsłudze glukometru. Powinien je przeprowadzić personel medyczny, ucząc jednocześnie interpretacji wyników. Szkolenie powtarzaj zawsze, gdy zmieniasz glukometr na nowy. Dwa razy do roku kontroluj swój glukometr w placówce medycznej, w której się leczysz. Częstość wykonywania profilu glikemii jest różna i zależy od typu cukrzycy i sposobu leczenia:
