1. Home
  2. »
  3. Kontrola cukrzycy
  4. »
  5. Badania Diabetyka – gospodarka lipidowa

Badania Diabetyka – gospodarka lipidowa

Czy wiesz, że 3/4 Polaków nie zna swojego stężenia cholesterolu? Wiedza dotycząca profilu lipidowego również pozostawia wiele do życzenia. A tymczasem stężenie tzw. złego cholesterolu LDL to jeden z głównych czynników ryzyka rozwoju miażdżycy i jej powikłań: zawału serca i udaru mózgu. Diabetyku, badaj swój lipidogram minimum raz w roku!

CO TO JEST LIPIDOGRAM?

Lipidogram opisuje najważniejsze frakcje lipidów obecne w surowicy krwi: cholesterol całkowity, cholesterol LDL, cholesterol HDL i triglicerydy. Badanie pobierane jest z krwi na czczo, po upływie 12–14 godzin od ostatniego posiłku. Ważne, aby w celu rzetelnej oceny profilu lipidowego pacjent pozostawał na swojej zwykłej diecie, po prostu jadł to, co zazwyczaj. Wszelkie zmiany w diecie na krótko przed badaniem, jak np. głodówka, spożycie alkoholu lub obfity obiad będą miały wpływ na wynik i zafałszują go. Pobraną próbkę krwi można przechowywać do 4 dni w +4ºC lub dłużej w temp.-20ºC.

FUNKCJE CHOLESTEROLU I TRIGLICERYDÓW

Cholesterol jest chemicznie alkoholem sterydowym. Produkowany jest głównie w wątrobie (w 2/3) bądź dostarczany z pożywieniem (w 1/3). Jest niezbędny do produkcji hormonów sterydowych, kwasów żółciowych, a także błon wszystkich komórek organizmu. W krwiobiegu przenoszą go cząsteczki transportowe zwane lipoproteinami: 70% – cząsteczki LDL (lipoproteiny o małej gęstości), 25% – cząsteczki HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) i jedynie 5% – cząsteczki VLDL (lipoproteiny o bardzo małej gęstości). Człowiek rodzi się z niskim stężeniem cholesterolu, niestety zła dieta i złożone czynniki genetyczne są przyczyną stałego wzrostu jego poziomu.

Triglicerydy to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych, stanowią podstawowy substart energetyczny i składnik tkanki tłuszczowej. Transportowane są z jelit i wątroby do tkanki tłuszczowej, gdzie są przechowywane, lub do tkanki mięśniowej, w której są spalane. Znaczenie patologiczne mają zarówno podwyższone, jak i obniżone stężenia poszczególnych frakcji lipidowych.

PODSTAWOWE POJĘCIA

Najczęściej spotykane patologie gospodarki lipidowej to:

Hipercholesterolemia – podwyższone stężenie cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego w osoczu. Wyróżniamy hipercholesterolemię pierwotną, w której decydującą rolę odgrywają czynniki genetyczne oraz hipercholesterolemię wtórną, która jest wynikiem innych chorób przewlekłych. Hipercholesterolemia jest silnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Hipertriglicerydemia – podwyższone stężenie triglicerydów. Zazwyczaj towarzyszą jej inne zaburzenia lipidowe. Jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Dyslipidemia aterogenna – podwyższone stężenie triglicerydów oraz małych, gęstych cząsteczek LDL (w praktyce klinicznej nieoznaczanych), a jednocześnie obniżone stężenie ochronnego cholesterolu HDL. Choroba szczególnie dotyczy osób z cukrzycą typu 2 i z zespołem metabolicznym, a u jej podłoża leży insulinooporność. Małe, gęste cząsteczki LDL mają niewielkie powinowactwo z receptorem dla LDL na powierzchni komórek wątroby, za to łatwiej niż zwykłe cząsteczki LDL przenikają przez błonę wewnętrzną tętnic. Sprzyja to szybkiemu powstawaniu blaszek miażdżycowych. Zaburzenie to jest silnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Hiperlipidemia mieszana – podwyższone stężenie LDL i triglicerydów, niskie stężenie HDL. Najczęściej spotykamy zaburzenia o charakterze mieszanym, są one wykładnikiem zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego.

KIEDY ZA DUŻO, KIEDY ZA MAŁO?

Przyczyny zwiększonego stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL:

Pierwotne:

  • hipercholesterolemia rodzinna – geny,
  • rodzinny defekt apolipoproteiny B100 – geny,
  • hipercholesterolemia wielogenowa – występuje najczęściej, ujawnia się, gdy na nieprawidłowe podłoże genetyczne nakłada się zła dieta, bogata w choesterol i nasycone kwasy tłuszczowe.

 

Wtórne:

  • niedoczynność tarczycy,
  • zespół nerczycowy,
  • przewlekła niewydolność nerek,
  • choroby wątroby przebiegające z cholestazą,
  • leki: kortykosteroidy, progestageny, niektóre leki stosowane w leczeniu HIV.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content