KREW
Jest jedyną płynną tkanką w organizmie i zapewnia stałość jego funkcjonowania (homeostazę). Transportuje tlen do wszystkich komórek organizmu, usuwa dwutlenek węgla, produkty metabolizmu. Rozprowadza substancje odżywcze, przeciwciała, komórki obronne, leki po całym organizmie. Wyrównuje temperaturę w organizmie, gospodarkę jonową, równowagę kwasowo-zasadową. Jest podstawowym materiałem do badań laboratoryjnych.
CO „MÓWI” NASZA KREW
Obecnie większość wyników badań morfologii podawana jest jako wydruk komputerowy z użyciem skrótów z języka angielskiego. Wyjaśniamy więc, co oznaczają te skróty i o jakich nieprawidłowościach mogą świadczyć niektóre wyniki, jeśli nie mieszczą się w przyjętych normach (podajemy je w nawiasach, a jeśli są różne dla kobiet i mężczyzn, wprowadzamy oznaczenia: K, M)
WBC (leukocyty) – krwinki białe (4,0–10,8 x 109/l)
Wzrost ich liczby może być spowodowany przyczynami fizjologicznymi (wysoka temperatura otoczenia, opalanie się na słońcu, ciąża, wysiłek fizyczny, stres) lub patologicznymi (stany zapalne narządów, uszkodzenia tkanek, zakażenia, zatrucia, nowotwory). Spadek liczby leukocytów może następować w przypadku niektórych chorób zakaźnych, zwłaszcza wirusowych: WZW, grypy, odry, różyczki, ospy wietrznej, uszkodzenia szpiku kostnego przez środki chemiczne, wyniszczenia, ciężkiego zakażenia bakteryjnego: posocznice, dury i paradury, wstrząs anafilaktyczny i in.
RBC (erytrocyty) – krwinki czerwone (K: 4,2–5,4; M: 4,7–6,1 x 1012/l)
Wzrost ich liczby występuje rzadko, jego przyczyną bywa niedotlenienie lub zwiększona produkcja hormonu pobudzającego wytwarzanie krwinek czerwonych we krwi (erytropoetyny). Częściej występuje jednak niedokrwistość, która może być wywołana utratą krwi, niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego (tzw. niedokrwistość megaloblastyczna). Przyczyną niedokrwistości mogą być także: rozpad erytrocytów (niedokrwistość hemolityczna), niedobór żelaza lub inne czynniki (ciąża, choroby nerek, nowotwory, choroby przewlekłe).
PLT (trombocyty) – płytki krwi (130–450 x 109/l )
Przewlekłe stany zapalne, niedobór żelaza, usunięcie śledziony, ciąża, wysiłek fizyczny, przebieg niektórych nowotworów, mogą powodować tzw. nadpłytkowość (trombocytozę), zdarza się też tzw. nadpłytkowość samoistna. Jednak dużo częstsza jest małopłytkowość (trombocypenia) spowodowana np. skutkami ubocznymi niektórych leków, niedoborami witaminy B12 lub kwasu foliowego, infekcjami, nowotworami i innymi chorobami.
HGB, Hb – hemoglobina
(K: 11,5–16,0 g/dl lub 7,2–10,0 mmol/l; M: 12,5-18,0 g/dl lub 7,8–11,3 mmol/l)
Obniżenie poziomu hemoglobiny następuje zwykle w przypadku niedokrwistości i przewodnienia organizmu. Natomiast wyższe stężenie hemoglobiny obserwuje się w przypadku nadkrwistości i zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej (odwodnienie).
HCT – hematokryt (K: 37-47%; M: 42-52%)
Poziom hematokrytu może wzrastać, gdy zwiększa się liczba krwinek czerwonych w wyniku m.in. przebywania na dużych wysokościach, przewlekłej choroby płuc, odwodnienia, obfitych biegunek, uporczywych wymiotów, nadmiernego pocenia itd. Spadek poziomu hematokrytu może być spowodowany przez: zmniejszenie liczby krwinek czerwonych, utratę krwi (krwawienia), choroby szpiku kostnego (choroba popromienna, guzy), przewodnienie.
MCV, ŚOK – średnia objętość krwinek czerwonych (K: 81–99 fl; M: 80–94 fl)
MCH – średnia zawartość hemoglobiny (27–31 pg)
MCHC – średnie stężenie hemoglobiny (33–37 g/dl)
Naprawdę nie jest łatwo żyć z niewydolnością serca czy z chorobą wieńcową. Osoby stosujące zdrowy, racjonalny tryb życia nie narzekają na to, że muszą sobie czegoś stale odmawiać, bo mają dobre samopoczucie. Zdrowy styl życia można traktować jako dobrą inwestycję na przyszłość, która – jak żadna lokata w banku – będzie procentować i przynosić nam zysk.
dr Paweł Dilis, specjalista medycyny rodzinnej