1. Home
  2. »
  3. Zdrowie
  4. »
  5. Powtórka z nadciśnienia tętniczego (cz. 1)

Powtórka z nadciśnienia tętniczego (cz. 1)

Nadciśnienie tętnicze należy aktualnie do najczęstszych chorób układu krążenia. Zalicza się je do grupy chorób sercowo-naczyniowych, gdyż nie jest związane wyłącznie z naczyniami krwionośnymi, ale ze wszystkimi narządami, w których naczynia te się znajdują.

W nazewnictwie nadciśnienia tętniczego istnieje kilka powielanych błędów. Po pierwsze mówiąc o chorobie, zawsze należy używać sformułowania „nadciśnienie tętnicze”. Potoczne stwierdzenie „wysokie ciśnienie” jest nieprecyzyjne – może dotyczyć też wysokiego ciśnienia śródgałkowego, czyli jaskry. Po drugie nadciśnienie tętnicze dotyczy wyłącznie naczyń tętniczych, a nie żylnych. Tętnicze naczynia krwionośne różnią się budową od naczyń żylnych, w ich ścianie znajduje się (z wyjątkiem drobnych naczyń włosowatych) tkanka mięśniowa. To dzięki tej tkance ściany naczyń tętniczych są elastyczne i dzięki niej możliwa jest regulacja ciśnienia tętniczego.

Co to jest nadciśnienie tętnicze?

Ciśnienie tętnicze jest pochodną właściwości hemodynamicznych całego układu krążenia. Na napięcie ścian naczyń tętniczych oprócz tkanki mięśniowej ma wpływ wydolność mięśnia sercowego jako pompy, całkowita objętość krwi krążącej, rozmiar, struktura i różnorodność naczyń krwionośnych oraz unerwienie i odpowiedź na bodźce nerwowe. Zaburzenia elastyczności naczyń w nadciśnieniu tętniczym można obrazowo porównać do gumowego węża ogrodowego. Utrzymujące się podwyższone ciśnienie wody powoduje, że po pewnym czasie ściana węża twardnieje i staje się mało elastyczna. Podobnie dzieje się w wypadku nadciśnienia tętniczego, kiedy ściany tętniczych naczyń krwionośnych stają się zbyt twarde, aby móc prawidłowo regulować ciśnienie tętnicze. Dodatkowo sztywność naczyń tętniczych nasila odkładająca się w konsekwencji zaburzeń lipidowych blaszka miażdżycowa.

W prawidłowych warunkach rozszerzające się naczynia tętnicze zapewniają prawidłowe ukrwienie narządów docelowych. Gdy sztywność naczyń się pogłębia, serce musi z większą siłą pompować krew, aby w odpowiedniej ilości poprzez sztywne naczynia tętnicze dotarła ona do narządów docelowych.

To z kolei powoduje przerośnięcie mięśnia sercowego i jego mniejszą wydolność. Mniej wydolny mięsień sercowy w połączeniu z przewlekłymi chorobami metabolicznymi (cukrzycą) lub sercowo-naczyniowymi zwiększa kilkakrotnie ryzyko przedwczesnej śmierci.

Z wielu badań wynika, że na świecie nadciśnienie tętnicze występuje u ok. 20% całej populacji. W Stanach Zjednoczonych choruje na nie niemal co trzeci obywatel (ponad 78 mln), w Polsce ponad 8 mln osób. Stwierdza się także coraz większą zachorowalność na nadciśnienie tętnicze wśród dzieci i młodzieży, co pośrednio wynika ze złych nawyków żywieniowych i stylu życia. Na nadciśnienie tętnicze choruje się do końca życia. Dzięki wyeliminowaniu czynników ryzyka sprzyjających tej chorobie (np. poprzez redukcję masy ciała) można uzyskać prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego lub znacząco zredukować dawki stosowanych leków hipotensyjnych (obniżających ciśnienie tętnicze).

Kiedy rozpoznaje się nadciśnienie tętnicze?

Na wartość ciśnienia tętniczego składają się dwa elementy: ciśnienie skurczowe (wyższa wartość) i ciśnienie rozkurczowe (niższa wartość). Skurczowe wynika ze skurczu mięśnia sercowego i wtłoczenia krwi do naczyń krwionośnych. Rozkurczowe odzwierciedla ciśnienie panujące w naczyniach tętniczych, kiedy mięsień sercowy ulega rozkurczowi. Wysokie wartości ciśnienia rozkurczowego są szczególnie niebezpieczne, gdyż pokazują, że naczynia krwionośne nie są w stanie się prawidłowo rozkurczać, pomimo fazy rozkurczowej serca. U osób powyżej 50. roku życia utrzymujące się podwyższone wartości ciśnienia rozkurczowego wiążą się z większym ryzykiem wystąpienia powikłań.

Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się wtedy, kiedy utrzymujące się stale lub okresowo podwyższone wartości ciśnienia w tętniczych naczyniach krwionośnych przewyższają wartość 140/90 mm Hg. Jeżeli tylko jedna ze składowych ciśnienia tętniczego przekracza wartość 140 mm Hg w przypadku ciśnienia skurczowego i/lub 90 mm Hg w przypadku ciśnienia rozkurczowego, wtedy również rozpoznaje się nadciśnienie tętnicze.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content