1. Home
  2. »
  3. Zdrowie
  4. »
  5. Powtórka z nadciśnienia tętniczego (cz. 1)

Powtórka z nadciśnienia tętniczego (cz. 1)

Jakie są rodzaje nadciśnienia tętniczego?

A.                 Nadciśnienie tętnicze samoistne

W niemal 95% przypadków przyczyna nadciśnienia tętniczego jest nieznana, co określa się mianem tzw. nadciśnienia tętniczego pierwotnego. Uważa się, że na powstanie pierwotnego nadciśnienia tętniczego mają wpływ zarówno czynniki genetyczne niepodlegające modyfikacji, jak i czynniki środowiskowe, dające się modyfikować oraz czynniki chorobowe, które można leczyć (np. otyłość). Uważa się że ok. 30% przypadków nadciśnienia tętniczego wynika z przyczyn genetycznych, jednak jak dotąd nie znaleziono genu odpowiadającego za tę chorobę. Przez cały czas prowadzone są badania nad układem hormonalnym renina – angiotensyna – aldosteron, który odgrywa zasadniczą rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego. Układ ten wpływa na zawartość sodu w organizmie oraz na napięcie (a tym samym na elastyczność) ścian naczyń tętniczych. Poznanie tego układu umożliwiło opracowanie leków, które stały się podstawowymi lekami w terapii nadciśnienia tętniczego.

Na zależność nadciśnienia tętniczego od czynników genetycznych wskazuje fakt, iż choroba ta częściej występuje wśród rasy czarnej. Ponadto dzieci rodziców chorujących na nadciśnienie tętnicze, dwukrotnie częściej niż pozostałe mają tę chorobę.

Większość osób z nadciśnieniem tętniczym ma podobne zaburzenia naczyń tętniczych, takie jak większa sztywność i mała elastyczność drobnych tętniczek. Jak dotąd, nie wiadomo, co wywołuje tę sztywność naczyń. Niewątpliwą rolę odgrywają tutaj współistniejące czynniki środowiskowe i chorobowe, takie jak otyłość, cukrzyca, brak regularnego tlenowego wysiłku fizycznego, nadmierne spożycie soli kuchennej, palenie tytoniu, wiek oraz w niektórych przypadkach współistniejący przewlekły stan zapalny.

B.                 Nadciśnienie tętnicze wtórne

Pozostałe około 5% przypadków nadciśnienia tętniczego to tzw. nadciśnienie tętnicze wtórne rozwijające się wtórnie do występujących innych chorób lub stosowanych środków i leków. Wstępuje ono najczęściej w przebiegu chorób nerek, chorób endokrynologicznych, a także po stosowaniu leków oraz substancji odurzających.

B.1.     Wtórne nadciśnienie tętnicze nerkopochodne najczęściej wynika ze zwężenia jednej lub obu tętnic nerkowych. Za zwężenie najczęściej odpowiadają zaawansowane zmiany miażdżycowe. Stan ten powoduje upośledzony dopływ krwi do nerki, w której dochodzi do wzmożonego wydzielania reniny i angiotensyny – hormonów, które poprzez działanie bezpośrednie, kaskadę innych czynników oraz wpływ na jon sodowy powodują wzrost ciśnienia tętniczego. W celu uwidocznienia zwężenia tętnic nerkowych wykorzystuje się obrazowe techniki diagnostyczne, takie jak USG Doppler lub wielorzędowa tomografia komputerowa. Leczenie polega na poszerzeniu tętnicy nerkowej m.in. poprzez angioplastykę balonową (metodę podobną do tej stosowanej w przypadku poszerzania naczyń tętniczych serca). Czasami utrzymujące się zwężenie może doprowadzić do trwałego niedokrwienia i marskości nerki. Jeżeli marska nerka jest przyczyną niewyrównanego nadciśnienia tętniczego, pomimo regularnego stosowania leków, metodą leczenia z wyboru może być usunięcie uszkodzonej nerki.

Innymi chorobami prowadzącymi do rozwoju nadciśnienia tętniczego mogą być również pierwotne choroby kłębuszków nerkowych, np. nefropatia IgA lub wielotorbielowate zwyrodnienie nerek.

B.2. Przyczyny endokrynologiczne. Najczęstszą (i dość rzadką) przyczyną endokrynologiczną nadciśnienia tętniczego jest guz nadnerczy – małych organów zlokalizowanych na szczytach obu nerek. Rozwijający się guz endokrynologicznie czynny zaczyna wytwarzać w niekontrolowanych ilościach hormony powodujące wzrost ciśnienia tętniczego. Hormonami tymi mogą być aldosteron lub katecholaminy (podobne do adrenaliny). Aldolsteron reguluje gospodarkę sodowo-potasową. Jego nadmiar powoduje wzrost stężenia sodu w organizmie. Z kolei wysokie stężenie sodu (hipernatriemia) powoduje zatrzymanie wody w organizmie, to zaś wzrost ciśnienia tętniczego. Przy nadmiarze aldosteronu dochodzi do spadku stężenia potasu.

W wypadku nadmiernej produkcji katecholamin, oprócz nadciśnienia, dochodzi m.in. do nagłych i nawracających napadów kołatania serca oraz nadmiernej potliwości.

Leczeniem z wyboru w przypadku guza nadnercza jest zabieg operacyjny.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content