Nieprawdą jest, że z wiekiem wartości ciśnienia tętniczego powinny być podwyższone. Wielokrotnie w wieloośrodkowych badaniach klinicznych z udziałem wielu tysięcy osób udowodniono, że bez względu na wiek wartości ciśnienia tętniczego powinny być utrzymywane w obrębie wartości prawidłowych.
Jego prawidłowe wartości zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz wynikającej z nich przedwczesnej śmierci. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zgodnie z wytycznymi europejskimi precyzuje, jakie wartości ciśnienia tętniczego uznaje się za prawidłowe i nieprawidłowe, co przedstawia poniższa tabela.
Jak się mierzy ciśnienie tętnicze?
Pomiaru ciśnienia tętniczego dokonuje się za pomocą ciśnieniomierza (sfigmomanometru – z grec. sphygmos – tętno, oraz manometr – pomiar ciśnienia). Skrótem służącym do opisywania ciśnienia tętniczego są litery „RR”. Pochodzą one od pierwszych liter dwuczłonowego nazwiska Riva-Rocci – włoskiego pediatry, który wynalazł ciśnieniomierz rtęciowy. W gabinecie lekarskim rękaw ciśnieniomierza zakładany jest na lewe ramię na wysokości serca. Rękaw jest napompowywany powietrzem, który uciska tętnicę promieniową. W czasie powolnego wypuszczania powietrza lekarz poprzez stetoskop wysłuchuje pierwsze tony tętna, które są ciśnieniem skurczowym. Ciśnienie, przy którym słyszalność tonów ustaje, nazwane jest ciśnieniem rozkurczowym. W ciśnieniomierzach automatycznych rolę stetoskopu pełni czujnik automatyczny. Coraz popularniejsze są ciśnieniomierze nadgarstkowe. Przy przeprowadzaniu pomiarów domowych ważne jest, aby właściwie zakładać ciśnieniomierz na rękę, gdyż wpływa to istotnie na prawidłowy pomiar ciśnienia tętniczego. Jeżeli pomiary wykonane elektronicznym ciśnieniomierzem domowym są różnorodne, warto działanie urządzenia porównać z pomiarami wykonanymi przez lekarza ciśnieniomierzem tradycyjnym.
Najważniejszym elementem monitorowania ciśnienia tętniczego są jego regularne pomiary minimum dwa razy dziennie w odstępach 12-godzinnych.
Przed pomiarem ciśnienia tętniczego powinno przestrzegać się kilku prostych zasad.
Na około godzinę przed pomiarem należy unikać spożywania obfitych posiłków, unikać wysiłku fizycznego, nie palić tytoniu oraz nie pić napojów zawierających kofeinę (kawa, napoje energetyzujące), gdyż czynniki te mogą zaburzyć prawidłowy pomiar ciśnienia. Na uzyskane wartości ciśnienia tętniczego ma również wpływ stan emocjonalny, czego przykładem jest opisany poniżej „syndrom białego fartucha”. Pomiaru dokonuje się w pozycji siedzącej, po 5 minutach odpoczynku. Wartości ciśnienia tętniczego należy zawsze zapisywać, aby móc je potem pokazać lekarzowi prowadzącemu na kolejnej wizycie. Wartości ciśnienia tętniczego są zmienne w ciągu doby i w godzinach nocnych powinny ulec obniżeniu. Dlatego właściwe prowadzenie dzienniczka z zapisanymi wartościami ciśnienia tętniczego jest jedynym dowodem na to, jak nadciśnienie tętnicze jest kontrolowane. Jednorazowy pomiar w gabinecie lekarskim nie jest w stanie tego określić.