1. Home
  2. »
  3. Porady
  4. »
  5. Duże spadki glikemii

Duże spadki glikemii

Na początku, gdy poziom cukru zaczyna się obniżać, organizm sam zaczyna się bronić, wydzielając do krwi hormony o działaniu przeciwstawnym do insuliny, głównie adrenaliny i glukagonu. Stąd początkowe objawy niedocukrzenia to typowe objawy związane z nadmiarem adrenaliny, np. drżenie kończyn, pocenie, bladość, odczucie szybkiego bicia serca (kołatania), zaburzenia widzenia. W przypadku lekkiego niedocukrzenia ta reakcja obronna oraz dodatkowa kanapka wystarczą do zatrzymania dalszego spadku glikemii. Jeśli jednak mamy do czynienia z ciężkim niedocukrzeniem, to ochrona fizjologiczna nie jest w stanie zapobiec dalszemu groźnemu obniżeniu poziomu cukru we krwi. Mózg otrzymuje wówczas za mało glukozy i kolejne objawy związane są już z jego niedocukrzeniem.

To właśnie zaburzenia koncentracji, orientacji, pobudzenie, czasem senność, zaburzenia świadomości i w skrajnej postaci utrata przytomności i drgawki. Jeśli pacjent w stanie ciężkiej hipoglikemii znajdzie się bez pomocy, to przedłużona utrata przytomności może doprowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu i stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Pacjent powinien zawsze nosić ze sobą dodatkową kanapkę i kostki (tabletki) cukru. Nigdy przecież nie wiadomo, czy w obcym miejscu w razie niedocukrzenia ktoś będzie miał porcję węglowodanów, którą mógłby wyratować go z opresji. Osoba ze skłonnością do częstych i niespodziewanych niedocukrzeń powinna zaopatrzyć się w zestaw zawierający glukagon w strzykawce przystosowanej do podania domięśniowego. Wówczas w razie ciężkiego niedocukrzenia połączonego z utratą przytomności ktoś z przeszkolonych domowników będzie w stanie podać jej ratujący zastrzyk w oczekiwaniu na przyjazd pogotowia. Każdy przypadek niedocukrzenia wymaga przeanalizowania, ponieważ nic nie dzieje się bez przyczyny. Wyeliminowanie błędu może w przyszłości uchronić pacjenta od niebezpiecznych zdarzeń.

Najczęstsze przyczyny niedocukrzeń w praktyce to: opuszczenie posiłku, niekontrolowane odchudzanie, zmiana diety, która prowadzi nagle do redukcji węglowodanów, wymioty po posiłku, spożycie alkoholu, pomyłka w dawkowaniu insuliny, zastrzyk domięśniowy zamiast podskórnego, zmiana miejsca wstrzyknięć lub rozgrzanie miejsca wstrzyknięcia, np. w czasie kąpieli (co powoduje szybsze niż zwykle wchłanianie insuliny), okres po zakończeniu infekcji, w czasie której zapotrzebowanie na nią było większe, nadmierny lub niespodziewany wysiłek fizyczny. U osób starszych z cukrzycą, leczonych insuliną, powinno się zachowywać odpowiedni margines bezpieczeństwa, tzn. nie dążyć do utrzymywania zbyt niskich wartości glikemii, które grożą ryzykiem ciężkiego niedocukrzenia. Osoby bardziej narażone na niedocukrzenia to pacjenci z wieloletnią cukrzycą, z przewlekłymi powikłaniami (nefropatia – uszkodzenie nerek, visceropatia – upośledzenie perystaltyki jelit), ale również pacjenci, którym lekarz narzucił zbyt niskie wartości docelowe glikemii, zanim nabrały one doświadczenia w samokontroli. Pacjenci chorujący na cukrzycę od dawna mogą gorzej rozpoznawać objawy niedocukrzenia, a przez to gorzej reagować na pierwsze objawy hipoglikemii, co prowadzi do większego ryzyka wystąpienia jej ciężkiej postaci. Zapobiec temu ryzyku można poprzez częstsze oznaczanie glikemii w ramach samokontroli. Ważne też jest wsparcie ze strony domowników, którzy potrafią rozpoznawać początkowe objawy niedocukrzenia. Szczególnie niebezpieczne są hipoglikemie w czasie nocnego spoczynku, ponieważ jeśli pacjent nie zbudzi się w porę, to może dojść do dalszego niebezpiecznego pogłębienia zaburzeń (łącznie z zagrożeniem życia). By ich uniknąć, należy monitorować stężenia cukru ok. 22.00 (uwaga na wartości poniżej 90 mg/dl).

Leczenie niedocukrzenia zależy od jego ciężkości. Podajemy węglowodany proste w postaci płynu, a później złożone w postaci stałej (np. kanapka) dla podtrzymania efektu. Orientacyjnie, w lżejszych przypadkach (glikemia w granicach 50–70 mg/dl) pacjent powinien przyjąć ok. 15–20 g węglowodanów. W przypadku niższej glikemii porcja węglowodanów powinna wynosić 20–30 g. Po ok. 15 minutach należy sprawdzić poziom glukozy i ew. powtórzyć dawkę. Jeśli poprawa nie nastąpi, należy wezwać pomoc medyczną. U pacjenta z ciężką hipoglikemią konieczne jest podawanie glukozy dożylnie lub glukagonu. Forsowanie podawania doustnego zagraża zachłyśnięciem.

dr n. med. Piotr Barczyński

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content