1. Home
  2. »
  3. Leczenie
  4. »
  5. Wahania glikemii – przyczyny i postępowanie

Wahania glikemii – przyczyny i postępowanie

Badanie hemoglobiny glikowanej wskazuje średnie wartości glikemii z ok. trzech miesięcy. Choć jest to ważny parametr kontroli cukrzycy, nie odzwierciedla on jednak bardzo istotnej składowej choroby – profilu glikemii oraz jej tendencji do zmian.

Zawartych w tym tekście wskazówek, informacji i przykładów nie należy traktować jako porady lekarskiej i odnosić do własnego przypadku. Jeżeli pojawiają się jakiekolwiek problemy w leczeniu i wyrównaniu cukrzycy zawsze należy się zgłosić do swojego lekarza prowadzącego, bo tylko on zna historię choroby danej osoby i może udzielić profesjonalnej, adekwatnej do sytuacji i stanu zdrowia pacjenta porady lekarskiej.

Zmiany stężenia glukozy we krwi nazywamy wahaniami glikemii. Każda osoba chorująca na cukrzycę często zmaga się, nawet w ciągu jednego dnia, ze zmiennością glikemii – od przecukrzenia do gwałtownie pojawiającego się niedocukrzenia, i odwrotnie. Również u osób zdrowych wartość glikemii w ciągu doby jest zmienna, najniższa rano, po dłuższym okresie głodzenia, najwyższa po posiłkach. Kiedy w wyniku cukrzycy dochodzi do całkowitego uszkodzenia komórek beta, a co za tym idzie, do ustania produkcji insuliny endogennej, stężenie glukozy we krwi osiągać może ekstremalne wartości, nawet powyżej 500 mg/dl.

GLIKEMIA W RYZACH

Zanim przejdziemy do omawiania najczęstszych przyczyn spadku i wzrostu poziomu glukozy we krwi, ustalmy docelowe przedziały wartości glikemii. Uważa się, że rano przed śniadaniem optymalna glikemia powinna mieścić się w przedziale od 80 mg/dl do 120 mg/dl, natomiast po posiłku od 80 mg/dl do 160 mg/dl. Świadomość prawidłowych wartości glikemii docelowych jest ważna z kilku względów.

Możemy na przykład, znając zalecane standardy, ocenić, czy nasza bieżąca glikemia mieści się w normie, czy też konieczne jest podanie dawki korekcyjnej, a także, czy dawki insuliny są dostosowane do posiłku i potrzeb organizmu. Wahania glikemii i zmienne zapotrzebowanie na insulinę w ciągu dnia stanowią codzienne dylematy diabetyka, np. glikemia na czczo 160 mg/dl – czy jest to norma, czy trzeba dostrzyknąć insulinę? Jeśli wskazana jest korekta, to ile jednostek insuliny należy podać, czy od razu zjeść śniadanie, czy odczekać, aż glikemia się obniży?

WAHANIA GLIKEMII NA CZCZO

Jednym z objawów niestabilnej cukrzycy są znaczne wahania glikemii na czczo, kiedy to codziennie odnotowujemy inne wartości na glukometrze, np. jednego dnia 50 mg/dl, a drugiego 300 mg/dl. Jakie są najczęstsze przyczyny tak zmiennych wartości? W celu ich ustalenia należy sprawdzać wartość glikemii w nocy – najczęściej wystarczą dwa badania: o godz. 24.00 oraz o 3.00. w nocy.

Z powodu niedoboru insuliny

Jeżeli na podstawie pomiarów w nocy nie odnotowujemy hipoglikemii, a poranny wynik badania jest zbyt wysoki, możemy przypuszczać, że mamy do czynienia z utrzymującym się przez kilka godzin stanem nocnego przecukrzenia. Zależy ono przede wszystkim od działania insuliny bazalnej, czyli tej wstrzykiwanej przed snem, natomiast u osób leczących się pompą od przepływów insuliny w poszczególnych godzinach nocnych. Przecukrzenia nocne wskazują na niewystarczającą dawkę insuliny (niezależnie od podawania jej penem czy za pomocą pompy). Są one o tyle niebezpieczne, że zazwyczaj utrzymują się przez wiele godzin, mają też istotny wpływ na wartość hemoglobiny glikowanej.

Aby im zapobiec, należy zwiększyć dawkę insuliny długo działającej (bądź przepływ bazowy w pompie insulinowej). Tutaj ważna uwaga: zmieniając dawkę insuliny. nie powinno się działać zbyt nerwowo – na pewno nie upoważnia do tego jednorazowy poranny „wyskok” na glukometrze. Na zmianę dawki decydujemy się w przypadku przecukrzeń utrzymujących się co najmniej przez kolejne trzy dni.

Przy pompie insulinowej konieczna jest zmiana przepływów w okresie poprzedzającym przecukrzenie, np. jeśli na podstawie nocnych pomiarów ustalimy, że glikemia zaczyna rosnąć od godziny 3 nad ranem, wówczas trzy godziny wcześniej (czyli od 12 w nocy) zwiększamy przepływ.

Przykład: 7.00 rano – glikemia 250 mg/dl, przepływy w bazie – 0,8 j./godzinę

Schemat postępowania dla użytkowników pompy:

Pomiar glikemii o godzinie 3.00:
a.       jeśli wartość od 80 do 120 mg/dl – zwiększamy przepływy/bazę od 3.00 do 7.00 po 0,1 j. na każdą godzinę;
b.      jeśli wartość powyżej 120 mg/dl – zwiększamy bazę po 0,1 j. na każdą godzinę od 24.00 do 7.00

Schemat postępowania dla osób używających wstrzykiwaczy insulinowych:

Pomiar glikemii o godzinie 3.00 w nocy
a.        jeśli wartość od 80 mg/dl do 120 mg/dl
– dostrzykujemy insulinę krótko działającą /analog szybko działający o godz. 3.00 w dawce od 2 do 5 jednostek,
– wstrzykujemy insulinę długo działającą dwie godziny później; np. z godziny 22.00 przesuwamy zastrzyk na 24.00,
b.      insulinę NPH (ludzką) zastępujemy analogiem długo działającym,
c.       wartość powyżej 120 mg/dl – zwiększamy dawkę insuliny długo działającej zgodnie z tabelą 1.
d.       obserwujemy przez trzy kolejne dni wyniki glikemii na czczo, jeśli nadal utrzymuje się przecukrzenie, powtarzamy czynności według powyższego schematu.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

NAJNOWSZE

Skip to content