Trzustka człowieka zdrowego produkuje w ciągu doby ok. 20–40 j. insuliny. Bez tej ilości hormonu w organizmie zaczyna dochodzić do różnego rodzaju stanów chorobowych. Brak natychmiastowej reakcji na niedobór insuliny kończy się m.in. wystąpieniem powikłań cukrzycy, a w konsekwencji skróceniem czasu życia. Dlatego tak ważne jest zastosowanie insuliny w odpowiednim czasie.
Zarówno dla pacjenta, jak i personelu medycznego jednym z poważnych problemów uniemożliwiającym rozpoczęcie insulinoterapii jest strach osoby z cukrzycą przed zastrzykami. Obawa ta jest wyzwaniem tak z punktu widzenia medycyny, jak i psychologii. Zadaniem lekarza prowadzącego – w optymalnej sytuacji zespołu terapeutycznego, w skład którego wchodzi także psycholog – jest ułatwienie choremu podjęcia trudnej dla niego decyzji. Aby pacjent, wzbraniający się przed insulinoterapią, nie odwlekał jej w nieskończoność, musi on zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji. Moment, kiedy lekarz stwierdzi, że przyszedł czas na włączenie do leczenia insuliny, jest punktem przełomowym leczenia cukrzycy. Sprawa jest poważna, ponieważ jeśli insulinoterapia nie zostanie wdrożona we właściwym czasie, istotnie wzrośnie ryzyko rozwinięcia się późnych powikłań cukrzycy, a te w większości przypadków są nieodwracalne. Odwlekanie włączenia insuliny jest zatem fatalnym błędem terapeutycznym.
Kryteria decydujące o włączeniu insuliny
Decyzję o zastosowaniu insuliny podejmuje lekarz wraz z pacjentem. Chory musi wyrazić zgodę na tę metodę leczenia i zaakceptować insulinoterapię. Kryteria, jakie decydują o włączeniu insuliny, dzielą się w zależności od rodzaju cukrzycy i postępu choroby.
W wypadku cukrzycy typu 1 insulinoterapia jest jedynym sposobem leczenia, zatem nie ma dyskusji nad zasadnością jej wprowadzania. Terapia polega na stosowaniu wielokrotnych wstrzyknięć podskórnych, np. analogu szybko działającego podawanego do posiłków oraz analogu długo działającego jako tzw. bazy (model intensywny). Pacjenci mogą również korzystać z metody ciągłego podskórnego wlewu insuliny za pomocą osobistej pompy insulinowej (najczęściej stosowany jest w niej analog insuliny).
W cukrzycy typu 2 insulinoterapię rozpoczyna się:
– u osób z niedawno rozpoznaną cukrzycą, które odczuwają objawy hiperglikemii (wysokie stężenie glukozy we krwi), a ich glikemia wynosi > 300 mg/dl (16,7 mmol/l),
– u pacjentów, u których obserwuje się nieskuteczność leków doustnych, a wartość hemoglobiny glikowanej (HbA1c) wynosi >7%.
Kryteria rozpoczęcia leczenia insuliną u chorych na cukrzycę typu 2 są szczegółowo opracowane, gdyż jak wykazują badania, włączenie insuliny w odpowiednim czasie (w opisanych wyżej sytuacjach) przynosi wymierne korzyści, tj.: poprawę samopoczucia i jakości życia, zahamowanie postępu choroby, a w konsekwencji wydłużenie życia.
Ponieważ insulina jest lekiem nie do zastąpienia, personel medyczny i rodzina pacjenta powinni się zaangażować w pomoc pacjentowi w zaakceptowaniu insulinoterapii. Istnieje wiele metod prowadzących do pokonywania psychologicznych barier przed insulinoterapią, m.in.: indywidualne podejście do pacjenta, jego ciągła edukacja.
Zwykle boimy się nieznanego, a to, co znane, wydaje się nam o wiele bardziej przyjazne.
