Regularne spożywanie oleju lnianego może zmniejszać częstotliwość powstawania stanów zapalnych w organizmie człowieka. Substancje przeciwzapalne zawarte w nim pomagają redukować ryzyko zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów i łagodzić objawy choroby. Olej lniany może zapobiegać stanom zapalnym jelit.
Zawarte w nim lignany należą do grupy związków zwanych fitoestrogenami. Lignany wykazują właściwości przeciwnowotworowe, ochraniające miąższ wątroby przed uszkodzeniem. Poza tym działają przeciwmiażdżycowo oraz hipoglikemicznie.
Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD z ang. age macular degeneration) może przyczyniać się do utraty wzroku. Choroba objawia się zwyrodnieniem tej części siatkówki, która odpowiada za widzenie centralne. Dochodzi do uszkodzeni komórek nerwowych w oku. Jak wynika z prowadzonych badań, spożywanie kwasów tłuszczowych omega-3, szczególnie kwasu alfa-linolenowego zmniejsza ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej.
Podsumowując, olej lniany może być używany leczniczo oraz profilaktycznie w przypadku wielu chorób.
Właściwości oleju lnianego w świetle badań
Ponieważ kwas alfa-linolenowy i powstające długołańcuchowe kwasy tłuszczowe odgrywają istotną rolę w metabolizmie diabetyków, podjęto badania mające na celu zbadanie wpływu oleju lnianego, stanowiącego bogate źródło tego kwasu, na gospodarkę węglowodanową w organizmie.
Postawiono hipotezę, że u osób z cukrzycą typu 2 poziom glukozy i insuliny we krwi oraz wskaźnik HbA1c można korzystnie zmodyfikować, stosując suplementację diety olejem lnianym. Pacjentom przez 3 miesiące podawano olej lniany w ilości 10 g dziennie, co odpowiadało 5,5 g kwasu alfa-linolenowego. Wykazano, że stosowanie oleju lnianego nie ma wpływu na badane parametry (stężenia glukozy, insuliny i HbA1c). Na tej podstawie wywnioskowano, że zastosowane dawki oleju lnianego nie wpływają na glikemię u diabetyków.
Badano wpływ uzupełnienia diety w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 na glikemię u pacjentów z cukrzycą typu 2. Jako źródło kwasów omega-3 użyto oleju z siemienia lnianego. Wyniki pokazały, że uzupełnienie diety olejem lnianym (17,5 g/dzień) nie poprawia skuteczności farmakoterapii w regulowaniu glikemii.
Jak wiadomo, zdolność do tworzenia zakrzepów wzrasta u diabetyków. Ponieważ wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 działają przeciwzakrzepowo, celem badania było określenie skutków suplementacji kwasem alfa-linolenowym na wskaźniki krzepnięcia krwi u chorych na cukrzycę typu 2. Badanym podawano 5 g oleju lnianego dziennie zamiast oleju używanego do przyrządzania potraw. Po 14 dniach chorym pobrano krew i zbadano czas krwawienia i krzepnięcia oraz czas protrombinowy. Stwierdzono, że w efekcie suplementacji olejem lnianym podatność do tworzenia zakrzepów u osób z cukrzycą typu 2 zostaje zredukowana.
dr inż. Dorota Czerwińska
Katedra Żywienia Człowieka SGGW, Warszawa